Ngay trước giờ bắt đầu phiên xử Phúc thẩm vụ án ly hôn, các luật sư của bà Lê Hoàng Diệp Thảo đã đề nghị Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao tại TP.HCM thay đổi thành phần Hội đồng xét xử (HĐXX). Theo đó, HĐXX gồm 3 người thì có 2 thẩm phán đã từng ban hành Quyết định phúc thẩm số 01 ngày 7/1/2019 của vụ án này.
Trong phần trình bày của mình, bà Thảo cho biết: “Theo quyết định công bố thì HĐXX gồm 3 thẩm phán là: thẩm phán Nguyễn Hữu Ba, thẩm phán Phan Đức Phương, thẩm phán Trương Văn Bình. Kỳ lạ là, trong ngành có tới hàng trăm thẩm phán, nhưng Hội đồng này lại có tới 2 thẩm phán đã từng 2 lần không chấp nhận kháng cáo của tôi. Vì vậy, tôi đề nghị xin thay đổi 2 thành viên trong HĐXX này là thẩm phán Phan Đức Phương và thẩm phán Nguyễn Hữu Ba”.
Đại diện Viện Kiểm sát đề nghị HĐXX xem xét đơn yêu cầu trên về thẩm quyền giải quyết, căn cứ theo Điều 56, Bộ Luật Tố tụng Dân sự quy định: “Trước khi mở phiên tòa, việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án do Chánh án Tòa án quyết định”. Tuy nhiên, HĐXX do thẩm phán Nguyễn Hữu Ba – chủ tọa phiên tòa - khẳng định quyền quyết định thuộc về HĐXX chứ không phải Chánh án và vẫn quyết định xét xử.
Trước yêu cầu mạnh mẽ từ phía các luật sư của bà Thảo về việc yêu cầu HĐXX phải đảm bảo tính công bằng, nghiêm minh về thành phần thẩm phán, sau khi nghị án lần thứ hai, HĐXX vẫn khẳng định không có cơ sở để chấp nhận yêu cầu trên và quyết định vẫn tiếp tục xét xử.
Tòa bác yêu cầu của bà Thảo về việc trưng cầu giám định năng lực hành vi dân sự đối với ông Vũ và không xem xét triệu tập những người có liên quan
Bà Diệp Thảo trình bày tại Tòa như sau: “Để phiên Tòa có thể tiếp tục thì cần phải có kết luận giám định năng lực hành vi dân sự của anh Vũ. Anh Vũ hiện nay luôn cho rằng anh đã trở thành một người có năng lực siêu nhiên, trên cả Thượng đế, có thể hô mưa gọi gió, đọc được suy nghĩ của người khác, bỏ bê gia đình và công ty để lên núi sống trong hang 6 năm nay.
Tôi đã yêu cầu Tòa án Nhân dân Quận 3 trưng cầu giám định năng lực hành vi dân sự, nhưng anh Vũ không chịu đến gặp Hội đồng Giám định để kiểm tra theo đúng quy định của pháp luật.
Vì vậy, ngày hôm nay, trong phiên tòa này, một lần nữa tôi xin đề nghị các cơ quan chức năng tiến hành giám định tâm thần đối với chồng tôi, để tìm ra biện pháp cứu chữa kịp thời cho một công dân, tránh để mọi việc quá muộn.”
Bà Lê Hoàng Diệp Thảo tại phiên tòa
Luật sư của ông Vũ khẳng định yêu cầu này không có gì mới, nhưng luật sư của bà Thảo khẳng định, yêu cầu tuy không mới nhưng lại là yêu cầu chưa hề được thực hiện. Tại cấp sơ thẩm, HĐXX đã không xem xét vấn đề này một cách khách quan, bởi vì Tòa chỉ dựa vào những tài liệu do người đại diện của ông Vũ cung cấp để khẳng định ông Vũ hoàn toàn bình thường. Trong khi những tài liệu này không phải là những kết luận giám định được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, mà chỉ là khám bệnh theo yêu cầu cá nhân nên không có giá trị chứng cứ chứng minh. Ngoài ra, cấp sơ thẩm đã không ban hành Quyết định trưng cầu giám định theo yêu cầu của đương sự.
HĐXX không tuân thủ hướng dẫn của Tòa án Nhân dân Tối cao tại văn bản số 01/2017 ngày 07/04/2017, tại mục 4 quy định: Tòa án phải tạm đình chỉ để giải quyết đề nghị trưng cầu giám định năng lực hành vi dân sự của đương sự khi có yêu cầu.
Cũng theo luật sư, người bị hạn chế hoặc bị mất năng lực hành vi dân sự sẽ không được phép tham gia điều hành doanh nghiệp hoặc ly hôn. Vì vậy bản án ly hôn cần phải xem xét các yếu tố này.
Ngoài ra, phía bà Thảo cũng yêu cầu triệu tập người giám định (Công ty thẩm định giá Sài Gòn) và ông Lê Hoàng Văn (là chủ tài khoản) để làm rõ những nội dung liên quan đến kháng cáo của bà Thảo, nhưng Tòa không chấp nhận.