Trước đó, suốt nhiửu năm trời, vị trí đặt hà i cốt của nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp (1914 - 1938) trong khu nghĩa trang chung của dòng họ vẫn phải để trống. Đặc biệt, kể từ năm 1989, khi quyết định công nhận Nguyễn Nhược Pháp là danh nhân văn hóa Việt Nam, Sở VH-TT Hà Tây (cũ) đã đầu tư dựng bia tại cụm nghĩa trang nà y với dòng chữ Khu mộ danh nhân văn hóa Nguyễn Văn Vĩnh - Nguyễn Giang - Nguyễn Nhược Pháp. Sự kiện nà y cũng là một trong những lý do thôi thúc hậu duệ nhà thơ đi tìm lại hà i cốt ông.
Nguyễn Nhược Pháp
1. Nhà nghiên cứu Nguyễn Lân Bình - cháu nội của dịch giả Nguyễn Văn Vĩnh - chia sẻ: Ngoà i tâm lý xót xa vử việc chưa tìm được hà i cốt người thân, chúng tôi còn luôn tâm niệm vử lời trăng trối của cụ bà (vợ cả của dịch giả Nguyễn Văn Vĩnh - NV). Trước khi qua đời và o năm 1965, cụ từng nói với con cháu: sau nà y nằm xuống, tao chỉ muốn được chôn cạnh thằng Pháp.
Phát lộ tà i năng thiên bẩm từ rất sớm với những câu thơ Hôm qua đi chùa Hương/Hoa cử mử hơi sương..., Nguyễn Nhược Pháp chỉ sống lâu hơn cha mình 2 năm. Khi mất và o năm 1938, ông được gia đình đưa vử an táng tại là ng Phượng Vũ, xã Phượng Dực (Thường Tín, Hà Nội). Trong suốt những năm sau đó, vì chiến tranh và không có điửu kiện chăm sóc, ngôi mộ nà y bị vùi sâu mất hoà n toà n dấu vết, dù đã được gia đình bử công tìm kiếm nhiửu lần.
Kể từ cuối những năm 1980, khu mộ phần của dòng họ Nguyễn Văn Vĩnh (cũng nằm tại là ng Phượng Vũ) đã được dòng họ đầu tư tôn tạo lại. Trước đó nhiửu năm, sau một số lần di chuyển, hà i cốt của học giả Nguyễn Văn Vĩnh cũng được đặt tại đây. Năm 2010, hà i cốt của cụ bà Nguyễn Văn Vĩnh cũng được gia đình tìm thấy và đưa vử khu mộ phần nà y. Ngoà i ra, khu mộ phần còn là nơi táng của anh cùng cha khác mẹ với Nguyễn Nhược Pháp là nhà thơ Nguyễn Giang (1910- 1969), gương mặt khá nổi tiếng trong là ng văn hóa thời tiửn chiến.
Theo nguyện vọng, từ lâu chúng tôi đã xây sẵn mộ phần của nhà thơ ở sát cạnh nơi đặt cụ bà - ông Bình kể - Bạn bè, giới nghiên cứu tới thắp hương đửu hửi thăm vử việc ngôi mộ phải để trống không đúc nắp trên, gia đình đau xót mà không biết trả lời thế nà o.
2. Được biết, việc tìm kiếm hà i cốt của nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp đã diễn ra trong nhiửu năm. Tuy nhiên, khu vực được cho là nơi an táng ông đã biến dạng khá nhiửu, và là nơi đặt các ngôi mộ của khá nhiửu gia đình trong là ng. Bởi vậy, phía chính quyửn xã Phượng Dực đã phải mất khá nhiửu công sức để giúp hậu duệ nhà thơ thu xếp và có được sự đồng ý của các gia đình nà y.
Nơi đặt hà i cốt cố nhà thơ trong mộ phần dòng họ
Việc tìm thấy dấu vết hà i cốt Nguyễn Nhược Pháp diễn ra và o ngà y 17/12/2011 và hoà n thà nh trong 3 ngà y sau đó. Ở độ sâu dưới 2m đất, hà i cốt của nhà thơ đặt trong một tiểu sà nh cũ, kèm theo đó là một tấm bia bằng đá vôi đã mất hết chữ. Cũng ở độ sâu nà y, cách đó và i mét là một tiểu sà nh khác, trong đó có chôn một người chú họ của nhà thơ, mất và o cuối thế kỷ XIX.
Tất cả những dấu hiệu nà y đửu tuyệt đối trùng với thông tin mà phía gia đình ghi lại rằng cố nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp được chôn cạnh một ông chú họ mất lúc 10 tuổi. Trong 2 ngôi mộ, chỉ mộ của nhà thơ mới có bia. Thực tế, hai bộ hà i cốt cũng có kích thước xương khác hẳn nhau, một bộ là xương người lớn và một bộ là xương trẻ em - ông Nguyễn Lân Bình nói.
Tới chiửu qua (22/12), việc đưa hà i cốt Nguyễn Nhược Pháp vử an táng trong khu phần mộ của gia đình đã hoà n thà nh. Được biết, phía gia đình nhà thơ cũng đang tính tới việc xuất bản toà n tập tác phẩm của ông.
Mất sớm vì bệnh lao, nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp chỉ kịp để lại một số bà i thơ, truyện ngắn, kịch bản sân khấu cùng một số bà i phê bình văn học bằng tiếng Pháp. Trong số nà y, nổi tiếng nhất là 2 bà i thơ Chùa Hương và Sơn Tinh, Thủy Tinh.
