Thơ trên Facebook: Từ... chém gió đến giải thưởng thi ca

VNCA| 15/05/2013 09:40

(NHN) "Chém gió" là từ giới trẻ thường dùng để chỉ đến hoạt động tán gẫu, bình luận những chuyện vô thưởng vô phạt hà m nghĩa mua vui là chính. Nhắc đến "chém gió ảo" người ta nghĩ ngay đến Facebook. Thế nhưng, trong mớ ngôn từ tạp nham trên trang mạng xã hội nà y vẫn xuất hiện những vần thơ đẹp. Và ngẫu hứng, một cuộc thi thơ trên Facebook ra đời mà thà nh phần Ban tổ chức, Ban giám khảo là các nhà thơ nổi tiếng đang được mến mộ...

Từ việc là m thơ cho vui...

Có "ranh ngôn" rằng: "Nếu xem việc lướt Facebook hằng ngà y là một công việc thì mỗi ngà y nước ta có hà ng nghìn cán bộ mẫn cán". Nói thế để biết rằng Facebook là mạng xã hội có lượng người sử dụng rất lớn và thường xuyên hiện nay. Thơ trên Facebook cũng có kiểu thơ "chém gió", chính xác hơn là những câu nói có vần, có điệu của những bạn có khiếu ghép vần thay cho câu văn bình thường. Đọc bà i thơ "Cô bắt là m văn tả bà " phản ánh hiện tượng là m theo văn mẫu trong nhà trường của một bạn trẻ ứng tác vừa buồn cười, vừa không khửi ngậm ngùi: "Bà ngoại em vẫn chưa già / Chiửu chiửu bà cườ¡i xe ga ra đường/ Mắt bà vẫn rất tinh tường/ Tóc nhuộm ánh tím soi gương mỗi ngà y (...)/ Hôm nay cô giáo ra đử/ Bắt em phải tả viết vử bà em/ Em tả giống hệt bên trên/ Cô bắt viết lại - mắng thêm em rằng:/ Đã bà là phải rụng răng/ Tóc phải bạc trắng như trăng trên trời...".

Có người là m thơ để phản ánh chuyện thời sự, để mua vui phút chốc nhưng cũng có không ít người là m thơ khi lắng lòng, trải giữa thế nhân những ưu tư. Trên Facebook, có cô bạn tên Ly, nick name "Cô bé hay buồn". Ly rất hay là m thơ. Ngà y ngà y, cô vẫn đăng những vần ngẫu hứng lên trang cá nhân. Nhưng có lẽ những bà i thơ sáng tác khi buồn của Ly lại khiến bạn bè đọc, đứa nà o cũng rưng rưng dẫu rằng thơ chưa đủ độ chín: "Chợt tỉnh giấc giữa đêm nhìn phố ngủ/ Phố rất hiửn nhưng cháº³ng đủ yêu thương/ Để lòng em khắc khoải đếm canh trường/ Mong trời sáng, gom sầu vương gửi nắng...". Ly bảo rằng cô chỉ viết để giải tửa những bức bí trong tâm hồn. Mỗi lần lên mạng, nhìn hà ng chục lượt thích, đọc lời bình luận, an ủi của bạn bè, Ly lại thấy ấm lòng. Người nà o giửi vử chuyên môn lại góp ý thủ pháp, vần điệu bà i thơ, giúp Ly rút thêm kinh nghiệm cho những bà i sau.

Từ khi lập trang cá nhân trên Facebook, nhà báo Phan Tùng Sơn (báo Quân đội nhân dân) đăng thơ ngẫu hứng của anh một cách đửu đặn, có giai đoạn mỗi ngà y anh đưa lên 1-2 bà i. Anh chia sẻ: "Đôi khi tức cảnh sinh tình, tôi là m bà i thơ trên Facebook cho vui, đồng thời để chia sẻ với mọi người. Được bạn bè, đồng nghiệp và o khen hay, nên sau đó tôi tiếp tục nâng cấp, hoà n chỉnh thà nh một tác phẩm háº³n hoi chứ không chỉ là viết ra chơi chơi". Từ ngẫu hứng trên Facebook, nhà báo Phan Tùng Sơn đã có nhiửu thơ in trên các báo, tạp chí, trong đó có những chùm thơ hay được giới thiệu trên tạp chí Văn nghệ Quân đội, báo Nhân dân cuối tuần... Anh sắp cho ra mắt tập thơ đầu tay mà trong đó gần nửa số bà i là thơ trên Facebook.

à”ng Phạm Thanh Long (trái) và nhà thơ Lê Minh Quốc trao đổi vử thơ dự thi.

Nhưng có lẽ thà nh công với thơ trên Facebook nhất đó là nhà thơ, nhà báo Nguyễn Phong Việt. Từ năm 2007, những bà i thơ ngẫu hứng anh đăng tải trên trang cá nhân những lúc rảnh rỗi được hà ng trăm lượt thích, bình luận và chia sẻ. Nguyễn Phong Việt nhanh chóng có một lượng người hâm mộ đông đảo trên Facebook. Họ liên tục hửi anh sao không in thơ? Sao không phát hà nh rộng rãi? Câu hửi đó là động lực thúc giục anh quyết định cho ra đời tập thơ "Đi qua thương nhớ" đầu năm 2013. Ngay khi ra mắt, "Đi qua thương nhớ" trở thà nh một hiện tượng trong là ng xuất bản. Hơn 10.000 bản bán hết sạch trong vòng 50 ngà y và tiếp tục in thêm. Một kỷ lục hiếm gặp đối với thơ ở Việt Nam!

... đến giải thưởng thi ca trên mạng xã hội

Một buổi sáng, tại quán cà phê quen, doanh nhân Phạm Thanh Long, nhà thơ Lê Minh Quốc, nhà báo Trần Hoà ng Nhân chụm đầu chăm chú bên chiếc máy tính Ipad. Đọc bà i thơ của "Ngôi sao cô đơn", "Nồng nà n phố"... trên Facebook, Phạm Thà nh Long cứ xuýt xoa khen hay. Lê Minh Quốc và Trần Hoà ng Nhân cũng gật gù. Bỗng, Phạm Thanh Long chép miệng: "Trên Facebook, lắm người là m thơ hay thế nà y sao không có một cuộc thi thơ cho họ nhỉ?". Nhà thơ Lê Minh Quốc hưởng ứng ngay: "Hay quá, chúng ta tổ chức đi?". à tưởng tổ chức cuộc thi thơ trên Facebook của Phạm Thanh Long được anh em văn nghệ sĩ nhiệt tình ủng hộ.

Vậy là "Cuộc thi thơ trên Facebook lần 1" chủ đử "Lời tử tình đầu tiên" ra đời đầy ngẫu hứng. Doanh nhân yêu thơ Phạm Thanh Long là nhà tà i trợ. Ban giám khảo gồm những gương mặt tên tuổi trong là ng thơ, là ng báo và có chơi Facebook như: Nguyễn Trọng Tạo, Hồng Thanh Quang, Lê Minh Quốc, Văn Lê, Nguyễn Phong Việt. Cuộc thi không giới hạn đối tượng tham gia và chính thức nhận bà i từ ngà y 1/5 đến ngà y 1/6/2013. Mọi thể loại thơ đửu được chấp nhận, trừ trường ca. Mỗi tác giả tham dự không quá 5 bà i, mỗi bà i không quá 30 câu và chưa phổ biến trên các phương tiện thông tin đại chúng. Tác giả tham gia cuộc thi bằng cách đăng thơ dự thi lên địa chỉ Facebook Loitotinh Dautien và gửi thông tin cá nhân vử địa chỉ saigonsach@gmail.com. Tác giả đoạt giải nhất sẽ được nhận giải thưởng trị giá 20 triệu đồng và một máy ảnh. Đặc biệt, tác giả có bà i thơ được được độc giả like (thích) và comment (bình luận) nhiửu nhất sẽ nhận được giải đặc biệt trị giá 5 triệu đồng. Số lượt yêu thích và bình luận không ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng của giải.

Khi mới có thông tin phong phanh vử cuộc thi, địa chỉ email của ông Phạm Thanh Long đột ngột bị khóa, suýt phải hủy. Lý do: gần cả nghìn email hửi vử thể lệ cuộc thi gửi vử. Quả thật, với lợi thế mạng xã hội, cuộc thi thơ trên Facebook khác hoà n toà n các cuộc thi thơ trên báo, tạp chí bởi chỉ cần một cú nhấp chuột, cuộc thi nhanh chóng được đông đảo cộng đồng mạng biết đến, tạo sức lan tửa mạnh mẽ. à”ng Phạm Thà nh Long vui mừng cho biết còn có rất nhiửu sinh viên du học, bà con Việt kiửu ở nước ngoà i liên tục gửi mail hửi có được tham gia cuộc thi hay không. Vậy là cuộc thi đã mang tầm... quốc tế.

Nhà thơ Lê Minh Quốc chia sẻ: "Với cuộc thi nà y, tác giả sẽ chủ động đăng bà i của mình. Đó là cách để họ tự quảng bá bà i thơ đến công chúng một cách nhanh chóng và rộng rãi chứ không phải xếp hà ng chử mấy tháng liửn rồi thông qua "bộ lọc" sơ khảo gắt gao mới được đăng như ở các cuộc thi thông thường khác. Sự chủ động nà y cũng đặt cho họ tinh thần trách nhiệm. Họ phải chịu trách nhiệm hoà n toà n vử nội dung cũng như các vấn đử vử bản quyửn của tác phẩm dự giải. Do Facebook không kiểm duyệt nội dung nên tác giả và công chúng được quyửn tự do đăng bình luận khen chê công khai. Nhử vậy, tính tương tác sẽ rất cao, người tham gia sẽ học được nhiửu điửu bổ ích".

Tuy nhiên, nhiửu người lo ngại rằng sự thông thoáng một cuộc thi trên mạng xã hội sẽ tạo điửu kiện cho những bà i thơ và bình luận phản cảm được dịp tung hoà nh. Ban tổ chức kháº³ng định: "Với các nội dung không phù hợp, chúng tôi sẽ xóa bử để đảm bảo cuộc thi là nh mạnh. Cuộc thi được đăng ký bản quyửn do đó không còn e ngại vử tình trạng giả mạo trang Facebook".

Cũng theo nhà thơ Lê Minh Quốc, ngoà i ưu thế, cuộc thi cũng vấp phải sự hạn chế của mạng xã hội. Mới khởi động, nhưng trang Loitotinh Dautien đã nhận được hà ng trăm bà i thơ gửi vử. Tính năng của Facebook là bà i cũ sẽ bị ẩn nội dung (chỉ còn lại tựa đử) nhường chỗ cho bà i mới. Do đó, nhiửu bà i công chúng chưa kịp nhớ tựa đã bị ẩn vì có quá nhiửu bà i mới khác đăng lên. Độc giả muốn đọc phải tìm kiếm khá mất thời gian. Để khắc phục, Ban tổ chức quyết định liên kết với trang leminhquoc.vn, trình bà y rõ rà ng các bà i thơ theo ngà y tháng để công chúng tiện theo dõi.

Cuộc thi nà y được xem là thể nghiệm nhằm rút kinh nghiệm cho những cuộc thi văn chương khác trên Facebook. Dự kiến, các tác phẩm đoạt giải sẽ được in thà nh sách "Những bà i thơ hay trên Facebook". Vậy là giử đây Facebook không chỉ là nơi để "chém gió" mà còn có một sân chơi thực thụ dà nh cho người yêu thơ