Đằng sau sự thà nh công của chương trình là những câu chuyện thú vị vử sự hy sinh thầm lặng của các diễn viên, nghệ sử¹. Nhạc sử¹ Trọng Đà i, Tổng Đạo diễn đêm bế mạc Đại lễ nghìn năm Thăng Long- Hà Nội đã có cuộc trò chuyện cởi mở với Phóng viên xung quanh chuyện hậu Đại lễ.
Tiêu chí xuyên suốt
Phóng viên (PV): Xin nhạc sử¹ cho biết những nội dung, tiêu chí xuyên suốt của đêm bế mạc Đại lễ?
Nhạc sử¹ Trọng Đà i: Trước khi được TP Hà Nội giao nhiệm vụ tổng đạo diễn, tôi đã tiếp cận kịch bản Thăng Long-Hà Nội - Thà nh phố Rồng bay của nhà văn Nguyễn Khắc Phục. Theo đó, đêm bế mạc đại lễ có ba chương: Quyết định trọng đại, Tinh hoa nghìn năm văn hiến, Thời đại Hồ Chí Minh, ngà y hội non sông, thông điệp thà nh phố vì hòa bình. Các chương tái hiện thuở hồng hoang của dân tộc, sự ra đời những đứa con của Rồng. Từ đó dẫn đến quá trình lập nước, giữ nước và dời đô từ Hoa Lư vử Thăng Long cùng âm vang những bản thiên cổ hùng văn: Nam quốc sơn hà , Cáo bình Ngô, Tuyên ngôn độc lập...
Nhạc sử¹ Trọng Đà i
Đây là đêm hội văn hóa nghệ thuật tổng hợp Kỷ niệm 1000 năm Thăng Long- Hà Nội. Chỉ riêng điửu đó nói lên tiêu chí đầu tiên của đêm hội là Hà Nội, vử Thăng Long nghìn năm văn hiến. Trong quá trình nghìn năm lịch sử Thăng Long- Hà Nội trải qua, có nhiửu sự kiện liên quan đến cả đất nước. Do đó, những dấu son lịch sử sẽ có trong kịch bản. Kịch bản còn có những tiêu chí vử sự kết hợp của nghệ thuật trình diễn, nghệ thuật phối hợp âm thanh, ánh sáng, hình ảnh, diễn xuất của diễn viên chuyên nghiệp, vận động viên...
PV: Tiếp cận một sân khấu lớn như sân vận động Mử¹ Đình, đã đặt ra cho ông cùng các cộng sự nhiệm vụ gì?
Nhạc sử¹ Trọng Đà i: Nghệ thuật quảng trường, nghệ thuật sân vận động từ hồi thà nh lập nước, chúng ta đã có các mà n đồng diễn. Nếu để ý chúng ta thấy, từ ngà y xưa, tại quảng trường Ba Đình cũng có các lực lượng diễu hà nh và các hoạt động lớn. Chưa kể tại các tỉnh thà nh cũng có các hoạt động riêng. Gần đây nhất có các hoạt động văn hóa nghệ thuật lớn trong sự kiện trọng đại như: SEA gam, Para game, Indo game... Từ đó, chúng ta có nhiửu kinh nghiệm vử nghệ thuật tổng hợp sân vận động. Lực lượng những cuộc trình diễn ở sân vận động rất lớn. Không gian tại SVĐ rộng nên vử thời trang, cách bố trí, trình diễn thường có khả năng biểu đạt được các mong mửi và các tiêu chí vử đồng diễn nghệ thuật là đêm hội văn hóa nghệ thuật.
Trước những lý do trên, Ban Chỉ đạo Đại lễ quyết định chọn sân vận động Mử¹ Đình là m nơi trình diễn vì nó có sức chứa lớn nhất. Hơn nữa, trong công tác tiếp cận sân Mử¹ Đình, đã đặt ra cho chúng tôi nhiệm vụ phải khai thác tối đa công năng của sân. Thứ hai là đưa ra các yêu cầu lắp đặt sân khấu nhằm phục vụ nổi bật tối đa ý tưởng kịch bản. Nội dung hình ảnh được trình diễn mang tính ước lệ nói vử các thời đại, giai đoạn lịch sử.
PV: Một sân khấu ở sân vận động với sự diễn xuất của hơn 7000 diễn viên kéo dà i hơn 80 phút. Liệu đêm nghệ thuật hoà nh tráng nà y có trở thà nh điểm nhấn trong lịch sử nghệ thuật trình diễn quảng trường nước ta?
Nhạc sử¹ Trọng Đà i: Chúng tôi không đặt vấn đử điểm nhấn hay không. Chúng tôi chỉ thực hiện theo tiêu chí kịch bản. Sân khấu lớn, đông diễn viên phải bố trí khoa học. Mỗi không gian thực hiện một nhiệm vụ. Thực tế, nếu có không gian mà không khai thác hết sẽ bộc lộ những nhược điểm.
Chúng tôi đã rất cố gắng!
PV: Là một trong 3 sự kiện lớn nhất của đại lễ nhưng đến tháng 6/2010, ê-kip tác giả và đạo diễn mới được giao nhiệm vụ. Trong thời gian ngắn đó, để điửu hà nh thà nh công một sân khấu lớn, ông đã gặp phải những áp lực nà o?
Nhạc sử¹ Trọng Đà i: Chỉ có 4 tháng guồng máy hơn 7000 diễn viên hoạt động và một tháng tập luyện. Ai cũng vắt sức là m việc. Cùng một lúc tôi phải xử lý hà ng triệu thông tin, điửu đó quá khó khăn. Nhưng, người nà o và o vị trí của tôi cũng phải chịu những áp lực như vậy. Có những thứ không lường trước vẫn phải thích nghi; huống chi đây là nhiệm vụ như những đử bà i được đặt ra mà trước khi và o cuộc tôi phải nắm rõ yêu cầu.
Nếu chỉ có chịu sức ép thôi chưa đủ mà mọi người phải hà nh động để đạt mục đích. Với tôi, chương trình nà o cũng khó khăn, mỗi chương trình một yêu cầu và có những quan hệ, trách nhiệm liên đới với nhau. Tuy nhiên, chúng tôi đã rất cố gắng là m sao thực hiện được đêm hội.
Đôi lúc tôi cùng các cộng sự gặp trở ngại; có những tranh luận nà y, nọ nhưng vẫn phải đi đến thửa thuận để là m việc. Cái đó rất quan trọng. Bởi vì, một đêm hội tổ chức ra tập trung bao nhiêu công chúng đang chử đón. Hơn nữa, không được phép lặp lại. Cái đó hết sức nghiệt ngã. Nó không phải là công việc chỉ cần thực hiện sau đó gia cố thêm qua năm tháng. Thời khắc nà y đã là m rồi không là m lại được. Chúng tôi hiểu sâu sắc điửu đó. Cho nên chúng tôi cũng không quá hân hoan sau khi hoà n thà nh nhiệm vụ và cũng không qúa thận trọng.
PV: Theo nhạc sử¹, chương trình đã diễn ra theo đúng dự kiến chưa?
Nhạc sử¹ Trọng Đà i: Là m một chương trình phải qua nhiửu khâu. Từ duyệt kịch bản văn học, kịch bản phân cảnh, kịch bản dà n dựng đến các thao tác thực hiện chương trình... và tiến độ diễn ra như mọi người thấy. Tuy nhiên, cũng có những giai đoạn chững lại, trong quá trình thực hiện, nhiửu lúc dồn dập quá, có giai đoạn cùng lúc phải xứ lý, kiểm tra rất nhiửu tình huống để đồng bộ. Tôi nghĩ, chương trình đã thực hiện đúng như dự kiến.
PV: Vậy theo nhạc sử¹, chương trình đã thà nh công?
Nhạc sử¹ Trọng Đà i: Có nhiửu việc bếp núc chỉ người trong cuộc mới hiểu. Tôi nghĩ chương trình là m người ta chử đón, thà nh công nó chính là tâm thức của người xem và người diễn. Ai cũng hồ hởi chử đợi đến giây phút ấy. Chỉ riêng điửu đó thôi cũng đã thà nh công. Chưa biết diễn hay hay dở, chỉ riêng sự nồng nhiệt, mức độ khán giả từ các ngả đường dồn và o quảng trường, khán đà i với khuôn mặt rạng rỡ thì nó đã thà nh công. Vử kử¹ thuật, nguồn điện, bảo đảm an ninh, trật tự sân bãi... thuộc công tác chung của ban điửu hà nh. Ban chuyên môn chúng tôi đã hoà n thà nh công việc. Tóm lại, nó là lễ hội cho một kử³ cuộc của đất nước; đặc biệt lại rơi và o đúng thời điểm nghìn năm Thăng Long- Hà Nội. Khoảng thời gian đó rất linh thiêng, rất hiếm có.
PV: Nhạc sử¹ có thể chia sẻ đôi chút với đọc giả vử dự định sắp tới của mình?
Nhạc sử¹ Trọng Đà i: Gần đây tôi là m đạo diễn nhiửu chương trình lớn như kỷ niệm 999 năm Thăng Long “ Hà Nội; cách đây hơn 2 tháng là chương trình Cầu truyửn hình quốc tế Hà Nội- Viêng chăn- Paris/Unessco. Đó là chương trình của nhà văn Nguyễn Khắc Phục. Mà bạn biết đấy, kịch bản của anh Phục bao giử cũng có hà m lượng nội dung lớn, khái quát, thông tin dồn dập. Mình phải nỗ lực lao động mới có sự kếp hợp nhuần nhuyễn giữa công tác diễn xuất, công tác hình ảnh và công tác dẫn chuyện... Sau Đại lễ, tôi cần có thời gian tĩnh tại để nhìn lại những việc mình đã là m...
Xin cám ơn nhạc sử¹ vử cuộc trò chuyện cởi mở nà y!