Hơn 170 năm trước, kử¹ thuật chụp ảnh lần đầu tiên được phát minh, kể từ đây, văn minh loà i người có một nghệ thuật mới, một cách lưu trữ thông tin mới có tên là nhiếp ảnh.
1826: Nhìn từ một cửa sổ “ Joseph Niepce
Năm 1827, Joseph Niepce và Louis Daguerre bắt đầu hợp tác nghiên cứu chế tạo ra một chiếc máy không cần giấy, không cần bút, không cần mực mà vẫn có thể chép chân thực và đầy đủ các chi tiết trong thực tế y như một bức tranh. Họ cộng tác với nhau trong nhiửu năm để thực hiện giấc mơ chung. Năm 1833, Joseph đột ngột qua đời, Daguerre kiên trì tiếp tục công trình nghiên cứu. Đến năm 1837, sau đúng 10 năm, ông mới thà nh công trong việc phát triển một hệ thống máy chụp ảnh gọi là máy chụp Daguerre “ máy ảnh đầu tiên trong lịch sử loà i người.
Bức ảnh trên không có kịch tính gì, nó chỉ gồm một bức tường, một mái nhà và một chiếc ống khói nhưng tính lịch sử của nó đã khiến bức ảnh xuất hiện trong lịch sử nhiếp ảnh. Đây là lần đầu tiên con người lưu trữ thông tin bằng hình ảnh với sự hỗ trợ quang học của ánh sáng mặt trời (heliography). Bức ảnh đơn giản và gần như nhoè mử nà y là một trong những tấm hình cổ nhất mà người ta còn lưu giữ lại được trong quá trình hai nhà khoa học thử nghiệm với chiếc máy chụp hình.
1855: Thung lũng Bóng đêm Thần Chết “ Roger Fenton
Fenton được coi là nhiếp ảnh gia chiến tranh đầu tiên trong lịch sử báo chí. Không thể chụp ảnh trực tiếp ngoà i mặt trận vì khoảng thời gian phơi sáng để chụp được một bức ảnh trong những năm 1850 vẫn còn khá lâu, Fenton đà nh chụp một cảnh hậu chiến với một thứ gọi là nghệ thuật sắp đặt, ông tìm tới một triửn đồi đầy những viên pháo đại bác, sắp xếp lại một chút và tạo ra một hình ảnh ẩn dụ, tuy trống trải nhưng đầy ngụ ý. Đây cũng là một xu hướng trong nhiếp ảnh sau nà y: những bức hình khơi gợi khả năng suy tưởng của con người và tác động tới tâm thức của họ không kém gì những áng văn bi hùng.
1936: Anh dân quân Pháp trong phút lâm chung “ Robert Capa
Bức ảnh nà y đã gây ra nhiửu tranh cãi khi lần đầu tiên xuất hiện trên tạp chí Pháp vì ống kính máy ảnh đã chụp sát giây phút đau thương của sinh mệnh con người. Người ta e ngại rằng bức hình sẽ là m nhụt ý chí của quân dân Pháp trong cuộc chiến chống phát xít Đức. Nhưng sau đó một luồng ý kiến mới đã nổi lên bênh vực bức ảnh và cứu nó khửi bị xóa tên trong lịch sử nhiếp ảnh. Những người bênh vực bức ảnh cho rằng nó là một thông điệp chính nghĩa ca ngợi sự hy sinh của quân Cộng hòa, là biểu tượng vĩ đại chống Phát xít và đó là một bức ảnh chống chiến tranh mang tầm thế giới. Dù hiểu theo cách nà o, bức ảnh nà y vẫn mang một ý nghĩa chính trị, lịch sử to lớn.
1945: Nagasaki “ Không quân Mử¹
Đây là bằng chứng cho thấy sức mạnh quân sự mới của loà i người có thể huỷ diệt trên diện rộng và đưa một thà nh phố lớn vử thời kử³ đồ đá, đám mây hình nấm kia trong thực tế bao trùm cả thà nh phố Nagasaki của Nhật, khiến 80.000 người chết ngay lập tức sau khi một luồng sức ép cực lớn phát ra từ quả bom nguyên tử.
1950: Sự phân biệt chủng tộc hiện diện ở một bồn rửa tay thuộc bang Carolina “ Elliott Erwitt
Bức ảnh nà y đã chỉ ra sự bất công trong xã hội khi một vòi nước to đẹp, sạch sẽ được dựng lên cho người da trắng sử dụng còn một bồn rửa tay nhử xíu và bẩn thỉu để dà nh cho người da mà u. Bức ảnh nà y là một biểu tượng không lời vử nạn phân biệt chủng tộc và là lời kêu gọi tha thiết tác động tới lương tri con người để nhân loại tiến bộ hiểu rằng thế giới cần một sự thay đổi, một cách hà nh xử mới văn minh và nhân đạo hơn giữa con người với con người cần phải được xác lập. Đây là tác phẩm ảnh báo chí đầu tiên tiếp cận đử tà i gai góc và nhạy cảm - nạn phân biệt chủng tộc. Kể từ đó đến nay, với sự tham gia hỗ trợ của báo chí, bình đẳng và bác ái giữa con người thuộc các mà u da khác nhau đã được cải thiện hơn nhiửu.
1972: Bé Kim Phúc trong vụ nổ bom napal ở miửn nam Việt Nam “ Nick Ut
Bức hình của nhiếp ảnh gia chiến trường nổi tiếng Nick Ut, người từng nhận giải Pulitzer cho lĩnh vực báo chí, đã ghi lại hình ảnh năm đứa trẻ chạy trong sợ hãi trước cuộc tấn công bất ngử của không quân Mử¹ với bom napal và o khu dân cư. Bức ảnh nà y đã được truyửn đi khắp thế giới và đưa đến cho nhân loại yêu chuộng hòa bình khi đó một cái nhìn chân thực nhất vử cuộc chiến tranh mà Mử¹ tiến hà nh tại Việt Nam. Kể từ đây cuộc chiến được các phóng viên quốc tế chân chính phản ánh liên tục dưới một góc độ mới trung thực và nhân đạo đúng theo tinh thần nhân bản của báo chí. Những nhà lịch sử và chính trị gia trên thế giới dần có nhận định rõ rà ng hơn vử cuộc chiến nà y qua những bức ảnh thời sự. Đây là một trong những bức ảnh có tầm ảnh hưởng lớn nhất trên đất Mử¹, chỉ bằng một bức ảnh đầu tiên nà y mà hà ng loạt cuộc biểu tình chống chiến tranh đã diễn ra trên khắp nước Mử¹ và rất nhiửu nước khác, góp phần cổ vũ nhân dân Việt Nam chiến đấu và chiến thắng.
Trong ảnh là cô bé Phan Thị Kim Phúc, hay còn được biết với cái tên Em bé Napalm, sinh năm 1963. Bức ảnh được chụp ngà y 8/6/1972 tại Trảng Bà ng, khi đó Kim Phúc 9 tuổi, da thịt và áo quần em bị đốt cháy do bắt lửa từ quả bom napal, em bị phửng nặng, Phúc đang trên đường di tản khửi ngôi là ng cùng những đứa trẻ khác.
1994: Em bé người Sudan và một con kửn kửn “ Kevin Carter
Bức ảnh nà y già nh được giải Pulitzer cho tác phẩm ảnh báo chí. Trong ảnh, một con kửn kửn đang chử đợi để... rỉa xác một em bé đang chết dần vì đói ở Sudan. Bức ảnh đã cho thấy hết sự khốc liệt của nạn đói diễn ra tại Sudan. Tác phẩm đã cho thấy bản năng nghử nghiệp của nhà nhiếp ảnh khi chộp được một khoảnh khắc và ng. Nhưng chỉ ba tháng sau khi nhận được giải thưởng danh giá cho bức ảnh Kửn kửn chử đợi nà y, Kevin Carter đã tự sát vì bị ám ảnh bởi những ký ức đáng sợ anh được chứng kiến ở những những nước thuộc thế giới thứ ba - sự chết chóc, những xác người chết đói, những cuộc xung đột đẫm máu và nỗi đau mất mát của con người...
2004: Những bức hình binh lĩnh Mử¹ ngược đãi tù nhân ở nhà tù Abu Ghraib
Đây là một bức ảnh nằm trong loạt ảnh rất nổi tiếng khiến các tướng lĩnh Mử¹ liêu xiêu và thế giới trấn động. Loạt ảnh được công bố bởi Ủy ban Điửu tra Quân sự Hoa Kử³, trong đó người ta thấy một nhóm binh lính Mử¹ đã lạm dụng, là m nhục và ngược đãi những tù nhân người Iraq. Trong bức hình nhẹ nhà ng nhất được lấy ra là m ví dụ minh hoạ trên đây, những binh lính Mử¹ đã dùng dây điện cuốn và o các đầu ngón tay của tù nhân và chuẩn bị tra tấn anh ta bằng trò sốc điện.
.jpg "Khai mạc Triển lãm mỹ thuật của các thế hệ giảng viên Khoa Đồ hoạ - Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam")
