Lê Vi: Trả nợ 10 năm hi sinh của chồng

"Tôi đã chọn cách chia tay từ từ..."

Cuộc sống hiện tại của chị thế nà o, khi không còn múa, không còn nghệ thuật và ánh đèn sân khấu?

Thực ra quyết định dứt bử múa với tôi không đến nỗi khó khăn như mọi người tưởng, bởi có những thời điểm mình cần biết thuận theo hoà n cảnh của mình. Hai cháu đầu của tôi cách nhau chín năm và ai cũng thắc mắc sao tôi sinh thưa như vậy. Chính là vì nghử và cũng vì nhận được sự đồng thuận của chồng. Rồi cũng tới lúc tôi thấy thửa mãn và muốn ổn định cuộc sống.

Cuộc sống của vợ chồng tôi ở Việt Nam trước đây hết sức bấp bênh. Nếu chỉ sống bằng nghệ thuật, bằng nghử không thì tương đối vất vả, dù so với nhiửu đồng nghiệp khác tôi vẫn có thể sống đà ng hoà ng với nghử của mình. Đó là may mắn cho riêng bản thân tôi. Nhưng nếu nhìn xa trông rộng, vì tương lai của các con thì mình không thể "mải chơi" với nghử mãi như vậy được.

Chồng và con nghệ sĩ Lê Vi

Tôi vẫn quan niệm, với nghử, giống như một cuộc vui chơi có thưởng. Là m bất cứ nghử gì nếu không cảm thấy vui với nó, không cảm thấy yêu thích nó thì rất khó theo và đến một chừng mực nà o đó mình phải biết dừng. Sau một thời gian dà i sống ở Việt Nam, chồng tôi quay trở lại Pháp. Cũng phải nói thực là vì tôi mà anh ấy phải ở Việt Nam và lãng phí khoảng thời gian cả chục năm.

Là m nghệ thuật ở Việt Nam rất khó khăn, anh ấy mở gallery và là m nhiửu công việc khác nhưng không phải lúc nà o cũng thuận lợi vì cuộc sống ở Việt Nam hoà n toà n khác Pháp, đặc biệt kinh doanh tranh rất khó. Nên tôi thấy đã đến lúc mình phải dừng lại để cho anh ấy có cơ hội tạo dựng cuộc sống ổn định.

-Đấy là những phép tính. Nhưng đâu là cái phanh?

Thời điểm đó, năm 2003, tôi cũng quyết định sinh thêm cháu thứ hai. Lúc ấy tôi không có ý nghĩ là mình sẽ đi háº³n, chỉ là chuyến đi tạm thời vì chưa bao giử tôi muốn xa Việt Nam. Chỉ nghĩ mơ hồ là tạm thời mình sẽ sang Pháp, sẽ sinh con và rồi trở vử tiếp tục nghử khi mình vẫn chưa đến 40 tuổi. Sau khi mãn hạn visa, tôi quay vử Việt Nam cùng bé thứ hai. Để trở lại với nghử, phải luyện tập trở lại. Điửu đó với tôi không phải là điửu qúa khó khăn.

Nhưng rồi tôi nghĩ, vử lâu dà i sẽ không thể ở đây được, vẫn sẽ chỉ là cuộc chơi. Có là m thêm và i năm nữa vẫn trụ được nhưng rồi cũng phải dừng lại vì là m nghệ thuật cũng chỉ có thời điểm mà thôi. Nếu mình biết trước tương lai sẽ phải dừng lại và phải ra đi thì sao lại không dừng luôn. Tôi quyết định chia tay với múa rất từ từ, diễn và i suất nếu cần và xin nhà hát cho đi là m phim.

-Chị chọn cách chia tay từ từ ấy để tránh cho mình một cú sốc đột ngột?

Tôi cũng không chuẩn bị cho cái sự sốc hay không bởi trong cuộc sống tôi luôn tỉnh táo để xác định trước cho mình những hướng đi. Khi đã xác định trước, mọi thứ đửu đến rất bình thường. Quan niệm vử cách sống của tôi rất đơn giản và khi đã chuẩn bị trước tinh thần thì mọi việc hoà n toà n theo ý mình, không bị động và cũng không bị sốc. Tôi cảm thấy mọi suy nghĩ, mọi quyết định của mình là đúng nên tôi đón nhận mọi thứ xảy đến với mình hết sức bình thản, không dằn vặt đau khổ.

Chỉ có đôi lúc tôi thấy nhớ đồng nghiệp, một và i người mình rất yêu quý trong nghử, nhớ những tình cảm chân thật của những người bạn thực sự yêu quý mình. Với nghệ thuật, tôi không hử nuối tiếc, còn với nghử thì mình đã tự dứt ở trong lòng rồi.

- Dứt, có đến mức, không bao giử múa nữa, dù chỉ để được là "mẹ múa, con khen"?

Dù không còn theo nghử nữa nhưng múa dường như đã ngấm và o máu, không bao giử tôi có thể quên hay chán được nó. Đến nỗi, chỉ cần nghe một bản nhạc hay, tôi đã muốn được múa trên nửn nhạc ấy và thả hồn mình và o đó. Tầng hai căn nhà bên Pháp của vợ chồng tôi rất rộng. Dù là phòng là m việc của chồng tôi nhưng nếu dùng nó là m phòng múa sẽ hết sức lý tưởng và sà n bằng gỗ và có tay vịn cạnh tường.

Nhà tôi còn có một chiếc piano điện với những bản nhạc từng là m nửn cho những bà i múa đầu tiên tôi học trong trường. Mỗi sáng tôi vẫn hay bật những bản nhạc đó lên để tập cơ bản, vừa là cách rèn luyện sức khửe, cũng vừa được trở vử với múa trong thoáng chốc cho vợi bớt phần nà o nỗi nhớ nghử. Tôi rất hay múa cho các con xem vì hai đứa con sau nà y của tôi được sinh ra khi tôi đã rời xa múa. Những lúc ấy, chính các con là khán giả của tôi và mỗi lần tôi múa, cả nhà rất hưởng ứng, có lúc chồng tôi còn quên cả là m việc. Trả nợ 10 năm hy sinh của chồng

Đúng là cháº³ng dễ gì quên, sau 20 năm trời gắn bó với múa...Dễ gì có thể dằn lòng...

Phải xác định những vương vấn ấy chỉ là sự lãng mạn trong nghử, còn thì vẫn phải sống với thực tế hà ng ngà y. Tôi đã xác định mục đích cho mình, khi mình đánh đổi cái nà y thì mình sẽ được cái khác. Tôi đánh đổi 10 năm của chồng tôi ở Việt Nam, để vật vã với nghử của mình. 10 năm đó tôi phải chịu cái giá là chồng mình gần như hoà n toà n tay trắng khi trở vử Pháp.

Nếu không có điửu kiện sống tốt, sự hỗ trợ của gia đình ở Việt Nam chắc tôi cũng đã phải ra đi từ lâu lắm rồi. Chính bởi chồng tôi đã hy sinh quá nhiửu như vậy cho mình nên mình cũng không thể đòi hửi thêm nữa cho bản thân.

-Tức là chị quyết định từ bử mọi thứ ở Việt Nam, quay vử Pháp như một sự trả nợ cho chồng, bù đắp 10 năm anh ấy đã hy sinh vì chị?

Cũng như một sự trả nợ, một sự đánh đổi. Nếu người ta đã sống vì mình thì cháº³ng có lý do gì mình không sống vì người ta cả. Dù đó thực sự là một thử thách. Khi đã hiểu ra điửu ấy thì mọi thứ rất đơn giản, không có gì phải suy nghĩ nữa. Sau một năm sang Pháp, chồng tôi khuyên tôi trở vử Việt Nam, vử tới một năm, để tôi thửa nỗi nhớ nghử và để tôi tự quyết định tất cả. Tôi ngầm hiểu như thế.

Thời gian đó, anh ấy cũng lo xây dựng nhà cho chúng tôi tại Pháp. Sau một năm quay lại Việt Nam, tôi nhận thấy không có gì níu kéo mình bằng gia đình cả. Chỉ có gia đình gọi mình, buộc mình phải hướng theo chứ không phải những ham muốn cá nhân. Tôi quyết định vử hưu non để không còn bị rà ng buộc vì nghử. Trở thà nh người tự do cảm giác cũng hạnh phúc lắm, không có gì phải lo lắng nữa. Giử đây tôi được toà n tâm toà n ý lo cho gia đình và sống đúng nghĩa là một người phụ nữ của gia đình.

- Thực sự, không bao giử chị cảm thấy thiếu hụt sao? Có lúc nà o đó, dù chỉ một thoáng, chị bỗng muốn nổi loạn, trên cái nhịp sống đửu đửu yên ả quá đỗi ấy của mình?

Đã tròn 15 năm tôi là m "gái theo chồng". Cuộc sống của chúng tôi cũng nhiửu lúc sóng gió, không phải vử tinh thần mà vử mặt kinh tế. Không thể nói không có những lúc khó khăn nhưng rất may khi ở Việt Nam thì có sự giúp đỡ của bố mẹ tôi, còn khi sang Pháp lại có sự nâng đỡ của bố mẹ chồng tôi nên không bao giử chúng tôi rơi và o hoà n cảnh quá bi đát.

Để đến được ngà y hôm nay bằng chính khả năng của mình, duy trì 15 năm hạnh phúc bên nhau với tôi là điửu quý giá. Không phải tôi quá tự mãn với cuộc sống của mình mà vì tôi hiểu giá trị của hạnh phúc, từ những ngà y đầu chúng tôi đến với nhau tới lúc nà y, khi chúng tôi đã có với nhau ba mặt con.

- Có nghĩa là 15 năm qua, chị chưa bao giử nói hai chữ "Giá như..."?

Thực sự là không. Chưa khi nà o tôi cảm thấy nuối tiếc vì bất cứ điửu gì. Không phải tiửn bạc mà sự hà i lòng mới là m nên hạnh phúc. Giử tôi có một gia đình êm ấm, một người chồng lý tưởng và những đứa con xinh xắn. Điửu đó ngoà i sự mong đợi của tôi. Cuộc sống của tôi đang dần ổn định ở đất khách quê người và Pháp đang dần trở thà nh một quê hương nữa của tôi.

So với hai người chị Lê Vân, Lê Khanh, chị dường như có phần kém nổi tiếng hơn, một phần háº³n cũng vì thái độ "an phận thủ thường" ấy? Trong khi đó, Lê Vân xem ra lại có máu "nổi loạn" hơn háº³n, trong "Sống và Yêu"? Chỉ duy nhất Lê Khanh là biết dung hòa giữa gia đình và sự nghiệp?

Sự nổi tiếng của mỗi người do tính chất nghử nghiệp quyết định. Tôi chỉ có thể nói mỗi chúng tôi đửu kháº³ng định được mình trong lĩnh vực của mình. Chỉ là vì so với những nghử khác thì múa có vẻ ít được quan tâm hơn. Tôi không so bì với hai chị vì mỗi người hoạt động trong một lĩnh vực khác nhau, không nghử nà o được đặt thấp hơn nghử nà o.

Còn chuyện an phận hay không tôi nghĩ là do số phận quyết định. Nổi loạn không có nghĩa là không an phận. Con người ta không biết bao nhiêu là đủ cả. Với tôi, hạnh phúc là được tận hưởng từng giây từng phút yên vui bên chồng con mà không phải lo nghĩ gì.

- Cảm giác của chị khi đọc "Sống và Yêu"? Một người an phận háº³n rất dễ sốc trước nó?

Cuốn tự truyện ấy, tôi nghĩ là không nên nhắc đến nữa vì chuyện đã qua rồi. Điửu quan tâm lúc nà y là chúng tôi đối xử với nhau như thế nà o. Lần nà y trở vử Việt Nam, tôi sống cùng chị Vân, ở trong nhà chị. Ba chị em cũng có dịp quây quần lại và tôi nghĩ đó là điửu hạnh phúc nhất. Bé út Lucie vừa tròn một tuổi cũng được vợ chồng tôi đặt tên tiếng Việt là Khanh Vân Vi, ghép tên ba chị em...

"Khi tôi muốn sinh cháu thứ ba, tôi cũng không hử nghĩ mình sẽ được một cô con gái..."

Chăm con, dọn nhà cửa, là m vườn...

- Bây giử mỗi ngà y của chị ở Pháp thế nà o?

Thích lắm (cười)! Tôi ở một thà nh phố du lịch cách Paris 200km, cực kử³ đẹp và rất văn hóa. Một số người bạn sang đó lúc đầu cảm thấy thương cho tôi vì thấy cuộc sống của Lê Vi bên Pháp khác hoà n toà n với khi tôi ở Việt Nam. Họ hiểu đặc trưng nghử nghiệp của tôi là luôn phải có công chúng nhưng giử nó lại quá tĩnh lặng. Họ tiếc nuối vì tôi đã dứt áo với nghệ thuật qúa sớm và vẫn mong tôi sẽ trở lại.

Nhưng tự tôi, tôi thấy cuộc sống hiện tại quá mử¹ mãn. Tôi không có gì phải nuối tiếc cả bởi bao nhiêu người phải vật lộn với cuộc sống chỉ để có một gia đình như của tôi bây giử thì tại sao, khi đang có hạnh phúc trong tay, mình lại phải đi tìm một cái gì khác nữa. Lúc nà y tôi cảm thấy thửa mãn với tất cả mọi thứ. Vử nghử, mình được là m đến tận cùng. Còn cuộc sống hiện tại quá thanh bình, tôi hạnh phúc từng giây bên các con trong căn nhà của mình.

Môi trường sống và khí hậu ở thà nh phố Amboise nơi tôi ở rất tốt, mặt bằng vử văn hóa không kém gì Paris và đặc biệt an toà n tuyệt đối cho các cháu. Cuộc sống trôi qua êm đửm, thanh bình và gần như không có điửu gì khiến tôi phải lo lắng, thắc thửm...

-Vậy một ngà y háº³n là ngắn lắm?

Đúng rồi, một ngà y của tôi trôi qua rất nhanh với những công việc chăm sóc gia đình. Tôi tìm thấy niửm vui trong việc chăm con, dọn dẹp nhà cửa, cố gắng không để thời gian trống mỗi ngà y. Hoà n toà n không có điửu gì bức xúc, hay nhà m chán bởi gia đình luôn giữ được không khí vui vẻ mà tôi chắc có người cả đời đi tìm cũng không có. Ngoà i chăm lo cho các con, là m việc nhà , tôi còn có căn vườn xinh xắn để trồng cây, trồng hoa.

Vử Việt Nam lần nà y tôi cũng cảm thấy nhớ khu vườn đó, dù nó rất nhử, chỉ có 70m thôi. Tôi thấy cuộc sống của mình bên Pháp giử đã có rễ rồi. Mục tiêu của tôi bây giử là là m sao nuôi dạy được các cháu thật tốt và không cảm thấy day dứt vử nghử một chút nà o cả.

- Cảm giác của chị ở lần trở vử nà y thế nà o?

Thanh thản lắm! Được quây quần với những người thân trong gia đình rất hạnh phúc. Mục đích của lần trở lại nà y là tôi muốn cho các cháu gần gũi với con của chị Lê Vân, Lê Khanh bởi nếu để các cháu cách xa lâu quá thì tình cảm sẽ nhạt đi. Tôi cũng muốn hai tháng ở Việt Nam để các cháu sẽ được học thêm tiếng Việt. Vợ chồng tôi luôn cố gắng nói tiếng Việt thật nhiửu và cố giữ tiếng mẹ đẻ cho các con.

Cháu thứ hai mặc dù sinh tại Pháp nhưng lại biết nói tiếng Việt trước. Tôi cũng mua rất nhiửu sách vở để dạy tiếng Việt cho các cháu hà ng ngà y để các cháu có thể sử dụng tiếng Việt thà nh thạo.

- Cuối cùng, sau tất cả, chị có tin và o số phận?

Có! Tôi nghĩ tất cả những gì đã xảy ra với cuộc đời mình đửu là sự sắp đặt của số phận dù ta không chuẩn bị cho nó. Nhiửu điửu diễn ra hết sức ngẫu nhiên, việc tôi gặp chồng tôi là ngẫu nhiên, và tôi đến với nghử cũng là ngẫu nhiên. Nhất là khi tôi muốn sinh cháu thứ ba, tôi cũng không hử nghĩ mình sẽ được một cô con gái...