Là m cơm nắm rất đơn giản nhưng không phải ai là m cũng ngon. Chỉ là gạo được nấu thà nh cơm rồi nắm chặt lại thế nhưng để có được một nắm cơm trắng tinh, mửm và ăn có vị bùi, như cơm nắm Lạc Đạo lại không hử đơn giản. Sự khác biệt ấy là nhử kinh nghiệm mấy chục năm của người dân phố Hiến và đó cũng là lý do hình thà nh nên là ng nghử cơm nắm ở đây.
Nghử bán dạo cơm nắm đã theo người dân Lạc Đạo mấy chục năm và tạo nguồn thu chính của hầu hết người dân. Theo chân các chị, các mẹ khắp mọi ngõ ngách Hà thà nh, cơm nắm muối vừng thường được người Lạc Đạo đem bán dạo cùng những tấm bánh tẻ, bánh già y, những thúng xôi lạc, xôi đỗ... và trở thà nh món đồ ăn sáng bổ dườ¡ng, nhẹ nhà ng, hấp dẫn cho bất kử³ ai hay bất kử³ lứa tuổi nà o.
![]() |
Cơm nắm muối vừng Lạc Đạo. |
Theo bà Nguyễn Thị Đảo, người có thâm niên hơn 40 năm là m cơm nắm, để có được những nắm cơm trắng và ngon, người là m phải tỉ mỉ trong tất cả công đoạn từ khâu vo gạo đến tận lúc gói cơm và o giấy.
Bà Đảo nói: Gạo đầu mùa vừa được thu hoạch là ngon và dẻo nhất. Chọn xong phải nhặt cho hết chấu, sạn rồi đem vo cho sạch. Để có được mẻ cơm trắng, những nắm cơm vừa dẻo, ăn ngọt và thơm, người Lạc Đạo rất có kinh nghiệm trong việc chế nước nấu cơm. Lượng nước nấu phải nhiửu hơn so với nấu cơm ăn hằng ngà y và đặc biệt phải dùng nước mưa đựng trong những chiếc bể cũ, ngoà i trời mới ngon. Cỡ nước, cỡ lửa hay lực để nắm cơm là do cảm nhận của mỗi người Lạc Đạo không thể nói rõ rà ng ra được, cụ Đảo cho biết.
Dụng cụ để nắm cơm giản dị, chỉ là một mảnh vải trắng thun có độ co giãn. Phải nắm cơm lúc còn nóng mới dễ là m và cơm nắm mới kết dính và ngon hơn. Cứ đửu đửu mỗi muôi cơm thà nh một nắm. Lúc nắm, phải chắc tay, day đửu để cơm dần mửm ra và có cứng ngon nhất.
Việc là m muối vừng ăn kèm cũng rất quan trọng. Dùng tỷ lệ lạc, vừng và muối sao cho có được vị béo, thơm vừa vặn ăn kèm miếng cơm nắm. Lạc và vừng rang cũng phải đửu tay, nếu non lửa rất dễ mất vị hoặc vị đắng vì rang quá lửa.
Một gói muối vừng luôn được bán kèm với nắm cơm trắng tinh, mịn mà ng có thể mang theo người và thưởng thức ở bất kử³ nơi đâu. Bởi vậy, từ xưa đến nay, cơm nắm muối vừng luôn được xem là món ăn chắc dạ mà lại đơn giản, tiện dụng nhất của người Việt.