Đây là những khu vực nhạy cảm, có lịch sử tranh chấp lâu đời, được dư luận hai nước quan tâm.
Thác Bản Giốc: Giải pháp chính trị, kử¹ thuật
Thác Bản Giốc nằm trên sông Quây Sơn, là sông chung của Việt Nam và Trung Quốc. Các bản đồ Pháp - Thanh đã khẳng định đây là sông biên giới và thác Bản Giốc là thác chung của Việt Nam và Trung Quốc.
Khi ký Hiệp ước 1999, hai bên chỉ chưa giải quyết được cồn Pò Thoong nằm trên thác, có diện tích khoảng 2,6ha. Theo luật pháp quốc tế và Hiệp ước 1999, tại khu vực nà y, đường biên giới đi theo trung tuyến dòng chảy chính.
Vử kử¹ thuật, dòng chảy chính được xác định nằm ở phía Nam cồn Pò Thoong, cồn Pò Thoong quy thuộc Trung Quốc. Qua nhiửu vòng đà m phán, hai bên thoả thuận giải quyết khu vực thác Bản Giốc kết hợp giải pháp chính trị và giải pháp kử¹ thuật.
Kết quả là đường biên giới đi từ mốc 53 (cũ) lên cồn Pò Thoong rồi đến điểm giữa của mặt thác chính. Như vậy, toà n bộ thác phụ và ½ thác chính quy thuộc Việt Nam. Hai bên cũng thoả thuận sẽ bà n bạc việc hợp tác phát triển tiửm năng du lịch tại thác Bản Giốc.
¾ bãi Tục Lãm thuộc Việt Nam
Khu vực cửa sông Bắc Luân kéo dà i từ thượng lưu bãi Tục Lãm đến điểm đầu của đường phân định Vịnh Bắc Bộ, có độ dà i khoảng 14km. Khu vực nà y đã được Pháp - Thanh hoạch định và cắm mốc, nhưng và o thời điểm đó, các cồn bãi Tục Lãm, Tà i Xẹc, Dậu Gót đửu chưa xuất hiện trên bản đồ hoạch định.
Khi ký Hiệp ước 1999, hai bên cũng chưa thống nhất được phương án giải quyết khu vực nà y. Và o ngà y đà m phán cuối cùng (31/12/2008), hai bên thống nhất giải quyết khu vực cửa sông Bắc Luân bằng giải pháp chính trị: Đường biên giới đi lên bãi Tục Lãm, ¾ bãi Tục Lãm thuộc Việt Nam ¼ bãi Tục Lãm thuộc Trung Quốc sau đó đi tiếp lên hòn Dậu Gót (1/3 hòn Dậu Gót thuộc Việt Nam, 2/3 hòn Dậu Gót thuộc Trung Quốc) rồi đi đến điểm đầu của đường phân định Vịnh Bắc Bộ.
Ảnh thực địa khu vực cửa khẩu Hữu Nghị. Ảnh: Bộ Ngoại giao
Cửa khẩu Hữu Nghị: Đường biên được tôn trọng
Cửa khẩu Hữu Nghị là cửa khẩu lâu đời nhất trên tuyến biên giới Việt-Trung. Theo Thứ trưởng Vũ Dũng, tại khu vực nà y, có 3 vị trí rất quan trọng liên quan đến đường biên giới. Đó là Ải Nam quan, các mốc cũ do Pháp cùng nhà Thanh cắm cuối thế kỷ thứ 19 và điểm nối ray của tuyến đường sắt Đồng Đăng - Bằng Tường.
Vử Ải Nam quan, các sử sách ta còn lưu giữ đửu khẳng định Ải Nam quan do các triửu đại phong kiến Trung Quốc xây dựng và tồn tại cho đến ngà y nay.
Vử các mốc Pháp - Thanh, mốc 19 vẫn còn tồn tại và nằm đúng vị trí cũ. Mốc 18 đối diện với mốc 19, do yếu tố thời gian, hai bên đửu không thể xác định được. Vử điểm nối ray, do bị lệch vử phía Việt Nam so với đường biên giới lịch sử, hai bên đồng ý điửu chỉnh. Kết quả giải quyết: đường biên giới đi qua Km0 rồi đến mốc 19 cũ và đến điểm cách điểm nối ray 148 mét vử phía Bắc.
Hiện nay, Việt Nam đã cắm mốc 1116 và 1117 đối xứng với nhau qua quốc lộ 1A và mốc 1118 trùng vị trí mốc 19 (cũ). Theo Thứ trưởng Ngoại giao Vũ Dũng, như vậy, đường biên giới lịch sử tại khu vực nà y không những đã được tôn trọng mà còn được cụ thể hoá bằng một hệ thống cột mốc mới hiện đại.