Huyửn tích "Tứ Linh Thăng Long gồm: Rồng Và ng, Trâu Và ng, Ngựa Sắt, Rùa Và ng, được đúc kết từ những truyửn thuyết dân gian, và vai trò của những linh vật nà y trong đời sống tâm linh người Việt. Mỗi loà i có sự tích huyửn bí gắn với một giai đoạn nhất định của lịch sử dân tộc nằm trong chuỗi thời gian một ngà n năm xây dựng Thủ đô văn hiến.
Múa rồng
Rồng và ng: Sự tích vử Rồng và ng trực tiếp gắn liửn với cái tên Thăng Long hơn một ngà n năm qua. Thăng Long nghĩa là rồng bay lên. Chuyện cũ kể rằng Sông Hồng khi xưa ăn thông với Hồ Xác Cáo (còn có các tên là Hồ Trâu Và ng, Hồ Lãng Bạc, Hồ Đạp Hối điểm nối kết là ở cửa Sông- Bãi Sậy (tức Hồ Trúc Bạch ngà y nay). Năm 1010, vua Lý Công Uẩn chèo thuyửn ngược sông Hồng tới đây thì nhìn thấy một con Rồng bay lên, cho là có điửm tốt. Người ban Chiếu dời đô, lấy tên là Thăng Long. Đó là sự khởi nguồn cho sự phát triển mới, bắt đầu hình thà nh trung tâm kinh tế chính trị tại kinh thà nh Thăng Long và liên tục phát triển trở thà nh Thủ đô Hà Nội như ngà y nay. Việc lựa chọn thế rồng bay một nghìn năm qua đã khẳng định tầm nhìn chiến lược sâu rộng của vua Lý, đưa Đại Việt bước và o kỷ nguyên mới. Hình tượng rồng và ng báo hiệu những tiửm năng phát triển mạnh mẽ thịnh vượng của kinh đô xưa cũng như Thủ đô nay.
Hồ Trúc Bạch
Ngựa Sắt: Huyửn tích vử ngựa sắt xuất phát từ truyửn thuyết Thánh Gióng đánh giặc. Thánh Gióng là một trong những tứ bất tử của Việt Nam. Thánh Gióng là cậu bé lên ba đòi nhà vua đúc cho ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt để đi đánh giặc. Thánh Gióng vươn mình lớn như thổi để trở thà nh tráng sĩ. Ngựa sắt là phương tiện đã giúp Thánh Gióng đánh tan giặc à‚n đem lại hòa bình cho đất nước rồi cùng Thánh Gióng bay vử trời. Việc chế ra ngựa sắt tương ứng với thời kử³ đồ sắt được sử dụng ở nước ta, đánh dấu bước ngoặt lớn trong sự phát triển của lịch sử văn minh dân tộc thuở sơ khai.
Công cụ bằng sắt đã dùng là m vũ khí đánh giặc thay cho đồ đồng và đồ đá. Trâu và ng : Thực ra là một truyửn thuyết "thần thoại", kể rằng: sư Không Lộ một mình đi lên phương Bắc để quyên giáo đồng, chữa khửi bệnh cho thái tử con vua Bắc Quốc (Trung Quốc). à”ng được nhà vua thưởng nhiửu và ng bạc, châu báu. Nhưng ông không nhận, chỉ xin một số đồng đựng đầy một cái túi ba gang. Nhà vua đồng ý, cho phép ông và o kho đồng, lấy bao nhiêu tùy ý.
Thế là ông thu hết cả mười kho đồng và o túi mà vẫn chưa đầy. à”ng mang túi đồng xuống thuyửn để vử nước nhưng không chiếc thuyửn nà o chịu nổi sức nặng của số lượng đồng đeo trên lưng ông. à”ng bèn cườ¡i nón tu lử thay cho thuyửn, ung dung xuôi dòng vử quê hương. Vử nước, sư Không Lộ đem đồng quyên được ở Bắc Quốc đúc ra quả chuông đồng đen. Có điửu lạ, chuông đúc xong, đánh lên, tiếng ngân vang đến Bắc Quốc. Những con trâu và ng ở kho Bắc Quốc tưởng là tiếng mẹ gọi, chạy lồng sang nước ta.
Hồ Hoà n Kiếm
Nhà sư ngừng đánh chuông vò sợ và ng bạc Trung Quốc sang hết nước ta sẽ gây mối bất hòa hai nước. Nhà sư lăn chuông xuống Dâm Đà m (Hồ Tây). Tìm không thấy mẹ, trâu và ng giẫm sụt cả một vùng đất. Chuông rung vang một lần cuối cùng trước khi rơi xuống nước. Kim Ngưu theo đó cũng nhảy xuống hồ biến mất. Từ đó, nhà sư Không Lộ được nhân dân tôn là ông tổ nghử đúc đồng và lập đửn thử bên cạnh Hồ Tây. à”ng cũng được vua Lý phong danh hiệu Thần Thợ Đúc. Rùa Và ng: Ngà y nay vẫn còn được lưu truyửn cùng với sự tích vua Lê mượn gươm thần dẹp tan giặc Minh. Chiếc Gươm mà thần Kim Quy cho vua mượn vừa với chuôi gươm mà Lê Lợi tìm thấy trên đỉnh một ngọn cây trong rừng sâu, giáp lại thì vừa như in với lườ¡i gươm báu phát sáng do chà ng trai Lê Thận vớt được khi đánh cá trên sông.
Đó là sự đồng thuận từ đồng bằng đến miửn núi tin và o người chủ tướng. Gươm thần trong tay đã giúp Lê lợi đán tan quân giặc. Khi đất nước thanh bình, vua đi thuyửn trên Lục Thủy, rùa và ng đã nổi lên đòi vua trả gươm báu cho Lạc Long Quân. Vua rút gươm ném vử phía rùa, nhanh như chớp rùa thần đớp lấy rồi lặn sâu xuống đáy hồ. Từ đó Hồ Lục Thủy còn có tên Hồ Gươm hay hồ Hoà n Kiếm như ngà y nay. Hình tượng trả gươm thể hiện tình yêu hòa bình của dân tộc và Việt Nam. Một ngà n năm đã trôi qua, trong tâm thức nhân dân Thủ đô nói riêng và nhân dân cả nước nói chung, Rồng Và ng, Rùa Và ng, Trâu Và ng và Ngựa Sắt, đã đi sâu và o tiửm thức người dân với những vử ý nghĩa sâu sắc của chúng. Hôm nay và ngà y mai, tứ linh Thăng Long nà y sẽ tiếp tục đồng hà nh cùng con cháu trong mà u sắc linh thiêng huyửn bí, xây dựng Thủ đô xứng tầm với thế Rồng bay.
.jpg "Hà Nội tuyên dương 80 gia đình văn hóa tiêu biểu")
