Trung Quốc và  chiến lược độc chiếm Biển Аông

Nhân cuộc hội thảo với chủ đử Biển Аông phải chăng là  một không gian khủng hoảng mới? do Viện Quan hệ Quốc tế và  Chiến lược Pháp (IRIS) phối hợp với Quử¹ Gabriel Péri đồng tổ chức, ông Schaeffer đồng thời cho rằng Việt Nam cần phải quốc tế hóa mạnh mẽ hơn hồ sơ nà y để đối phó với chiến lược của Trung Quốc.

Theo ông Schaeffer, khi xem xét hoạt động của ngà nh ngoại giao Trung Quốc và  nhất là  các hoạt động trong lĩnh vực pháp lý liên quan đến vấn đử quyửn trên biển, người ta thấy rằng Trung Quốc đã vạch ra xung quanh quần đảo Hoà ng Sa những đường cơ sở thẳng, như thể đây là  một quốc gia quần đảo. Nhưng dựa và o luật biển, điửu đó hoà n toà n không có bất kử³ một cơ sở pháp lý nà o được chấp nhận trong Công ước Liên hợp quốc vử Luật Biển.

Аiểm thứ hai liên quan đến Trường Sa. Khi phản ứng trước công hà m của Philippines gử­i đến Liên hợp quốc năm ngoái để phản đối các đòi hửi của Trung Quốc liên quan đến đường 9 đoạn, Bắc Kinh đã thể hiện rõ ý định muốn vạch ra những đường cơ sở thẳng tương tự chung quanh Trường Sa. Trong công hà m đưa ra để phản bác các đử nghị của Philippines, Trung Quốc cho biết là  đối với họ, quần đảo Trường Sa có quyửn có lãnh hải, có vùng tiếp giáp và  vùng đặc quyửn kinh tế.

Tất cả những lập luận trên, cũng như lập luận vử một số bãi đá như James Shoal, hay một mửm đá khác nằm phía Nam quần đảo Trường Sa (không thuộc quần đảo nà y nhưng lại ở bên trong đường 9 đoạn) và  những sự cố liên quan đến bãi Scarborough, cho thấy mục tiêu của Trung Quốc là  cụ thể hóa các đòi hửi căn cứ theo đường 9 đoạn đó.

Thêm và o đó, khu vực mà  Trung Quốc gọi là  quần đảo Trung Sa (quốc tế gọi là  bãi Macclesfield) chỉ là  một bãi ngầm, không bao giử nổi lên trên mặt nước kể cả khi thủy triửu thấp. Do đó, trong mọi trường hợp, bãi nà y không có quyửn có lãnh hải và  lại cà ng không có quyửn hưởng quy chế khu đặc quyửn kinh tế.

Trung Quốc cũng có đòi hửi tương tự đối với một bãi ngầm khác là  Truro Shoal. Do việc bãi Truro, cũng như bãi Macclesfield, đửu không thể có một vùng đặc quyửn kinh tế hay lãnh hải, cho nên Trung Quốc đã gộp hai thực thể nà y với bãi ngầm Scarborough và  gọi tập hợp đó là  quần đảo Trung Sa - một loại quần đảo hoà n toà n tưởng tượng không hơn không kém.

Xung quanh khu vực đó hiện giử họ chưa vẽ đường cơ sở thẳng nà o, cũng chưa nói đến khả năng đó, nhưng ta có thể suy đoán vử khả năng nà y dựa và o những gì xảy ra trước đây. Giữa quần đảo Hoà ng Sa và  cái gọi là  Trung Sa rất có thể có một sự liên tục vử mặt pháp lý, điửu đó sẽ cho phép Trung Quốc vạch một đường cấm, buộc tà u chiến đi qua khu vực phải dừng lại.

Cho đến nay, các nhà  quan sát đã nói rất nhiửu vử mục tiêu kinh tế của Trung Quốc trong việc tìm cách độc chiếm Biển Аông, tức là  để chiếm đoạt nguồn dầu khí được cho là  dồi dà o trong khu vực. Tuy nhiên, theo ông Schaeffer, vấn đử quân sự là  một nhân tố tối quan trọng. Việc lãnh địa hóa Biển Аông sẽ cho phép Bắc Kinh triển khai hạm đội tà u ngầm của họ một cách an toà n hơn, dự phòng khi phải tấn công và o Mử¹.

à”ng giải thích: Khi nhìn trên bản đồ, ta thấy ở Tam à (phía Nam đảo Hải Nam) có căn cứ hải quân, nơi Trung Quốc đặt các tà u ngầm phóng tên lử­a của họ."

Khoảng cách giữa Tam à nà y và  vùng sâu đầu tiên ở Biển Аông, nơi mà  các tà u ngầm nguyên tử­ Trung Quốc có thể tuần tra một cách yên ổn, là  430 km. Bất kử³ một máy bay trinh sát nà o cũng có thể phát hiện ra tà u ngầm Trung Quốc khi các con tà u nà y rời cảng và  đến nơi tuần tra hay đi xa hơn nữa ra Thái Bình Dương, qua eo biển giữa đảo Luzon của Philippines và  vùng phía Nam Аà i Loan. Hơn nữa tà u ngầm lớp Tấn, tức là  tà u nguyên tử­ phóng tên lử­a thế hệ hai hiện nay của Trung Quốc lại rất ồn, do đó rất dễ phát hiện. Cho nên cũng dễ hiểu lý do tại sao Trung Quốc muốn biến cả vùng nà y thà nh một lãnh hải của riêng họ.

Ngoà i ra, dù có nêu rõ hay không, mục tiêu của Trung Quốc không phải là  tấn công Mử¹ mà  là  tự bảo vệ mình trước Mử¹. Muốn tự bảo vệ trước Mử¹ thì Trung Quốc phải tìm cách đưa tà u ngầm của họ đến được nơi mà  mục tiêu Mử¹ nằm trong tầm bắn của tên lử­a phóng đi từ tà u ngầm của họ. Hiện nay, tên lử­a Cự Lãng của Trung Quốc chỉ có tầm bắn 8.000 km, chưa có khả năng bắn đến Mử¹ từ Biển Аông.

Nhìn chung, đó là  lý do vì sao Trung Quốc muốn "lãnh địa hóa" vùng Biển Аông. Trung Quốc cũng không thể chuyển dịch căn cứ tà u ngầm lên phía Bắc, vì biển Hoa Аông có một thửm lục địa chạy dà i đến tận Okinawa, không xa bử biển Nhật Bản, do đó tà u ngầm Trung Quốc khó có thể che giấu hà nh tung. Tóm lại nơi kín đáo nhất đối với tà u ngầm Trung Quốc chính là  ở phía Nam, nơi họ đang đặt căn cứ Tam à.

Câu hửi đặt ra là  Việt Nam phải là m gì trước chiến lược đó của Trung Quốc, nhất là  khi Việt Nam đang ở tuyến đầu. Theo ông Schaeffer, trong nỗ lực chống lại đường lườ¡i bò của Trung Quốc, Việt Nam không lẻ loi và  cần phải vận động các nước trong khối ASEAN và  nhiửu quốc gia khác.

à”ng cho biết: Theo tôi, trước hết Việt Nam không đơn độc. Hiện nay, cả Việt Nam lẫn Philippines đang ở trên tuyến đầu, sắp tới đây tôi cho rằng sẽ đến lượt Indonesia và  Malaysia. Các nước trong Hiệp hội các Quốc gia Аông Nam à cần phải đoà n kết, nỗ lực thu hút sự chú ý của quốc tế."

à”ng Schaeffer giải thích thêm rằng cần phải thu hút sự chú ý không chỉ của Mử¹ mà  cả của các nước khác trong vùng như Ấn Аộ, Hà n Quốc, Nhật Bản, Nga, Liên minh châu à‚u, thậm chí cả các nước Mử¹ Latinh nữa vì lẽ Biển Аông là  một vùng có rất nhiửu tuyến hà ng hải quan trọng đi qua, và  nếu bị Trung Quốc ngăn chặn thì các quốc gia khác cũng bị ảnh hưởng. Do đó cần phải thuyết phục Trung Quốc cho bằng được là  họ phải chấp nhận thương thảo vấn đử chủ quyửn trên Biển Аông trên cơ sở Luật Biển quốc tế. Nếu cần thì phải đưa ra Tòa án Công lý Quốc tế, cho dù phải mất rất nhiửu thời gian để chuẩn bị thủ tục hồ sơ.

Theo tướng Schaeffer, Việt Nam phải tiếp tục nỗ lực quốc tế hóa vấn đử. Cho đến nay, Bắc Kinh luôn chống lại điửu nà y vì biết rõ rằng họ sẽ bị đuối lý.