Để lấy lại lòng tin, tạo hình ảnh đẹp cho du lịch Việt chỉ có cách duy nhất là nhìn lại mình, sửa chữa những khiếm khuyết.
Hồi chuông báo động
Từ lâu, nạn "chặt chém", đeo bám, chèo kéo du khách đã là chuyện thường ngà y ở các điểm du lịch, nhất là và o dịp cao điểm như lễ, Tết, nghỉ hè, mùa lễ hội đầu năm, khi lượng khách trong và ngoà i nước tăng vọt. Mùa lễ hội năm nay cũng không phải là ngoại lệ. "Muôn hình, vạn trạng" cách thức "chặt chém" đã được người dân bản địa tung ra khiến du khách tá hửa.
 |
| Một người bán hà ng rong quấy rầy khách nước ngoà i. Ảnh: Trường Trung |
Dù đã có nhiửu năm kinh nghiệm đối phó với các kiểu "chém đẹp" ở chợ Viửng - phiên chợ chỉ họp mỗi năm một lần và o ngà y mùng 8 Tết nhưng anh Nguyễn Huy Hoà ng (ở Việt Hưng - Long Biên) vẫn không khửi bất ngử với chiêu "móc túi" tà i tình của các hà ng ăn nơi đây. Anh kể, đã cẩn thận mặc cả trước 35.000 đồng một bát phở bò nhưng lúc thanh toán cho 6 người chủ quán vẫn thét 300.000 đồng. Đôi co một lúc thì được biết, ngoà i tiửn phở, quán hà ng còn thu thêm tiửn chỗ ngồi, tiửn khăn ăn, tiửn gia vị chanh ớt, tiửn dọn dẹp vệ sinh... Dịch vụ kiếm lời không kém trong phiên chợ nà y chính là những điểm trông xe tự phát với giá vé xe máy là 20.000 đồng, ô tô từ 70.000 đến 150.000 đồng.
Còn đi xe ôm, chỉ một đoạn đường chưa đầy 3km từ ngã ba Phủ Dầy và o chợ, du khách cũng phải trả từ 30.000 đến 50.000 đồng. Không chỉ các điểm dịch vụ tự phát mà ngay nhiửu khách sạn tư nhân cũng có kiểu tăng giá vô tội vạ và o những dịp lễ, Tết. Một hướng dẫn viên chuyên tour Hạ Long (Quảng Ninh) bức xúc: cứ mỗi lần diễn ra lễ hội du lịch Hạ Long, giá phòng khách sạn, nhà nghỉ không chỉ bị "thổi lên" rất cao mà còn tăng theo từng giử. "Tôi đã tận mắt chứng kiến một cặp vợ chồng vừa lắc đầu ra khửi một khách sạn nhử vì không thể thuê phòng bình dân với giá 600.000 đồng/ngà y nhưng chỉ 2 tiếng sau họ phải chấp nhận trả 800.000 đồng cho chính căn phòng đó", người hướng dẫn viên nà y dẫn chứng. Nạn "chặt chém" đã tồn tại khá lâu, trở thà nh rà o cản cho sự phát triển của ngà nh du lịch và cả du khách, các nhà quản lý ngà nh lẫn chính quyửn địa phương.
Thế nhưng phải đến khi Matt Kepnes viết trên blogg rằng: "Tại sao tôi không bao giử trở lại Việt Nam?", trong đó kể vử nạn "chặt chém", chèo kéo du khách nước ngoà i trong một chuyến hà nh trình tới Việt Nam và bà i viết được đăng trên tử báo điện tử hà ng đầu của Mử¹ Huffington Post thì những người là m du lịch mới thấy chói tai. Thật buồn khi Matt Kepnes mở đầu bà i viết: "Đến Đông Nam à, mọi người thường hửi tôi rằng "Bạn sẽ đi đâu?" và tôi nói "Khắp mọi nơi"... ngoại trừ Việt Nam". Sau đó là những điửu anh kể ra trong chuyến du lịch ở Hạ Long, Hội An, Nha Trang, TP Hồ Chí Minh và cho rằng: "Không ai muốn quay trở vử một nơi mà họ cảm thấy bị đối xử kém. Khi tôi ở Việt Nam, tôi liên tục cảm thấy mệt mửi, bị lừa gạt, tôi cảm thấy mình không được chà o đón"...
"Đãi khách" bằng sự thân thiện...
Mảnh đất "hình chữ S" luôn tự hà o với nhiửu danh lam thắng cảnh nổi tiếng, nhiửu di sản văn hóa, thiên nhiên được thế giới công nhận. Chúng ta luôn hãnh diện vì được du khách quốc tế biết đến là điểm đến an toà n, hấp dẫn, thân thiện và mến khách. Có lẽ vì "ngủ quên" trên niửm tự hà o, chỉ nhăm nhăm gặt hái theo kiểu mùa vụ mà chưa chú trọng đến việc nâng tầm chất lượng điểm đến, đồng thời biến tiửm năng đó thà nh thế mạnh đã khiến ngà nh du lịch phải trả giá và hậu quả là số du khách nước ngoà i quay lại nước ta còn quá thấp. Câu chuyện của Matt là dịp để chúng ta nhìn lại mình. Đại diện một doanh nghiệp lữ hà nh đã đưa ra một hình ảnh ví von rất đáng để suy ngẫm: Chúng ta đang bử ra rất nhiửu công sức và tiửn của để quảng bá, xúc tiến du lịch nhằm mời gọi khách đến nhà . Thế nhưng khi khách đến thì nhà cửa bử bộn, môi trường nhân văn và sinh thái chưa thật sự "trong là nh".
Bởi thế không chỉ Matt mà nhiửu du khách không muốn trở lại. Khi sự tò mò vử một cái lạ qua đi, điửu kéo người ta trở lại chính là sự thân thiện, văn hóa, hiếu khách của con người trong tiếp đãi. Có lẽ, không một ngà nh kinh tế nà o được xã hội hóa mạnh như du lịch, nhưng lâu nay người ta tham gia và o ngà nh công nghiệp nà y mà không được đà o tạo, không được cung cấp những kử¹ năng cũng như được trang bị kiến thức cần có của người là m du lịch. Cách hiểu rất đơn giản là bán được cà ng nhiửu hà ng cà ng tốt chứ đâu biết được rằng, là m du lịch giống với việc tiếp khách. Chỉ một sự phật ý nhử có thể khiến khách không muốn đến nhà mình.
Dưới góc độ của nhà quản lý, ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch thẳng thắn nhìn nhận, thực trạng "chặt chém", chèo kéo, đeo bám... như những "con sâu" đang là m xấu đi hình ảnh du lịch Việt Nam dưới con mắt du khách nước ngoà i. Chúng ta mới chỉ là m du lịch theo kiểu quảng bá những thứ mình có chứ chưa quan tâm đến cái du khách cần. Chính vì vậy, hà ng loạt vấn đử như "loạn giá", kinh doanh chụp giật, chất lượng dịch vụ kém... đã khiến du khách "một đi không trở lại". Giải pháp nà o để giải quyết triệt để nạn "chặt chém" sẽ được bà n trong hội thảo diễn ra hôm nay 24-2. Hy vọng, những gì rút ra từ hội thảo nà y sẽ được đưa và o cuộc sống để thuyết phục Matt quay trở lại và các du khách sẽ tiếp tục chọn Việt Nam là m điểm đến.
