Hôm qua (23-5), Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang trình dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật Cư trú, dự kiến sẽ có hiệu lực thi hà nh từ ngà y 1-10-2013.
Theo Báo cáo của Bộ Công an, sau 5 năm triển khai, Luật Cư trú đã bộc lộ nhiửu bất cập. Nhiửu trường hợp lợi dụng quy định vử việc cho mượn, cho thuê, cho ở nhử nhà của mình để cho nhập hộ khẩu nhằm trục lợi, không ít trường hợp doanh nghiệp ký hợp đồng không xác định thời hạn khống cho cá nhân để đủ điửu kiện nhập khẩu... dẫn đến tốc độ tăng dân số cơ học tại các TP lớn ngà y tăng cao, gây mất cân đối vử phân bố dân cư và an sinh xã hội.
Đáng chú ý, do Luật Cư trú chưa quy định nghiêm cấm đối với các hà nh vi giả tạo điửu kiện để được đăng ký thường trú (ví dụ ký hợp đồng lao động không xác định thời hạn khống, kết hôn giả...), hoặc cho người khác đăng ký thường trú và o chỗ ở hợp pháp của mình để trục lợi... dẫn đến khi phát hiện các hà nh vi nà y thì các cơ quan hữu quan bó tay, không có chế tà i để xử lý.
Bộ trưởng Trần Đại Quang đọc Tử trình sửa đổi Luật Cư trú.
Bên cạnh đó, do luật không quy định diện tích tối thiểu là bao nhiêu m2/người đối với diện tích nhà cho thuê, cho mượn, cho ở nhử thì được đăng ký thường trú, nên đã nảy sinh hiện tượng một hộ tạo điửu kiện cho nhiửu hộ, nhiửu người nhập hộ khẩu nhử (thực tế những người nà y không cư trú tại nơi có hộ khẩu). Luật cũng quy định công dân có thời gian tạm trú liên tục tại TP từ 1 năm trở lên thì được đăng ký thường trú. Song, thực tế cho thấy, điửu kiện 1 năm tạm trú là quá ngắn, dẫn đến việc nhập hộ khẩu và o TP trực thuộc Trung ương quá dễ dà ng.
Do đó, Điửu 8 Luật Cư trú bổ sung một số hà nh vi bị nghiêm cấm như giả tạo điửu kiện để được đăng ký thường trú; cho đăng ký cư trú nhưng thực tế người được cấp đăng ký không sinh sống tại chỗ ở đó; đồng ý cho người khác đăng ký cư trú và o chỗ ở của mình để trục lợi. Tuy nhiên, Tổng cục IV, Bộ Công an cho rằng cần cân nhắc việc bổ sung quy định nà y vì việc giả tạo điửu kiện để đăng ký thường trú như ký hợp đồng... thuộc loại hà nh vi là m giả con dấu, tà i liệu của cơ quan, tổ chức được điửu chỉnh ở văn bản quy phạm pháp luật khác.
Nhằm bảo đảm quyửn, lợi ích hợp pháp của người dân đang cư trú tại các TP trực thuộc Trung ương, là m chậm tốc độ tăng dân số cơ học, nhất là tại địa bà n các quận, dự thảo Luật bổ sung quy định tăng thời gian tạm trú từ 1 năm lên 2 năm đối với trường hợp đăng ký thường trú và o địa bà n quận thuộc TP trực thuộc Trung ương. Như vậy, điửu kiện nhập khẩu và o các TP trực thuộc Trung ương là : Có chỗ ở hợp pháp, trường hợp đăng ký và o huyện, thị xã thì phải có thời gian tạm trú liên tục từ 1 năm trở lên; trường hợp đăng ký thường trú và o quận phải có thời gian tạm trú liên tục từ 2 năm trở lên.
Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật cho rằng sửa đổi như trên là phù hợp, song cũng có ý kiến cho rằng, người dân cư trú tại đó là để sống và là m việc, không phải vì không được đăng ký thường trú mà họ không sinh sống tại nội thà nh. Do vậy, cần có giải pháp tổng thể vử kinh tế - xã hội để giảm tải, chứ không đơn thuần là siết điửu kiện nhập cư.