Nước mắm hãi hà ng dởm, ngại hậu kiểm

Аó là  những vấn đử mà  hà ng ngà y, hà ng giử người tiêu dùng phải đối mặt với thị trường nước mắm, được hâm nóng lại trong buổi toạ đà m Chất lượng “ thương hiệu nước mắm với người tiêu dùng do Bộ Công Thương tổ chức , ngà y 10/6, tại Hà  Nội.

Nước mắm tốt xấu lẫn lộn

Trên thị trường hiện nay có đến hà ng trăm loại nước mắm khác nhau, có loại trôi nổi không nhãn mác bao bì, có loại được đăng ký chất lượng rõ rà ng. Nhưng dù ở loại nà o thì cũng ít ai hậu kiểm chúng. Người tiêu dùng chỉ biết chông chử và o lương tâm của người sản xuất và  tâm lý muôn thủa khuất mắt trông coi mà  dùng.

à”ng Nguyễn Văn Tách, Phó chủ tịch hội bảo vệ người tiêu dùng Hà  Nội đánh giá: Thực tế trong 3 năm trở lại đây, kết quả kiểm tra của các cơ quan chức năng cho thấy, nước mắm đang có hiện tượng xuống cấp, mất vệ sinh, chứa vi khuẩn gây bệnh, sử­ dụng chất độc hại... rất nghiêm trọng.

à”ng Tách dẫn chứng, một số tư nhân là m nước mắm cá cơm nhưng lại dùng cá tạp, chỉ sử­ dụng một số ít cá cơm để có hương thơm. Có cơ sở sản xuất kinh doanh thu mua, gom cá ở thị trường, không có hợp đồng, không rõ xuất xứ, không chứng minh được cá là m nước mắm là  cá cơm.

Tọa đà m thương hiệu, chất lượng nước mắm với người tiêu dùng

Cũng chung quan điểm, ông Vũ Văn Cao “ Giám đốc doanh nghiệp nước mắm Cát Hải tâm sự: Thấy nhãn mác in hình các loại cá hảo hạng như cá cơm, cá chim, cá thu... rồi nói rằng toà n bộ nước mắm đó là m từ các loại cá nà y thì không thể có. à”ng Cao phân tích: Lấy ví dụ như nước mắm là m từ cá chim, 1 lít loại nà y chỉ bán được và i chục nghìn, trong khi để là m được 1 lít phải cần đến mấy cân cá chim với giá rất đắt, như vậy là  sẽ có cá tạp chất. Bởi vậy việc in hình phải ghi rõ loại cá đó chiếm tỉ lệ bao nhiêu phần trăm, tuy nhiên có rất ít công ty là m được điửu đó.

Trên thực tế, không chỉ chuyện là m nước mắm ở nhiửu cơ sở mất vệ sinh khiến người tiêu dùng khiếp sợ, mà  chuyện gia công chế biến hà ng nhái, hà ng giả cà ng là m cho người tiêu dùng giật mình hơn. Chỉ 1 chai nước mắm nguyên chất có thể pha tới 20 chai khác là  điửu không còn lạ, và  để là m được điửu đó cần phải có hoá chất, có chất chống thối, axít... những tạp chất giết hại cơ thể con người 1 cách từ từ.

Bà  Nguyễn Thị Quử³nh Chi - chủ nhiệm CLB người tiêu dùng nữ (Vinastas) bi quan: Có thể nói rằng người tiêu dùng bây giử bằng cảm quan khó mà  chọn được nước mắm có chất lượng. Lúc mới mua và  mới dùng thì mà u sắc, độ trong, mùi vị còn có vẻ là  nước mắm, nhưng dùng chưa hết chai thì nước cứ đục dần, mà u cũng xẫm dần, mùi vị cũng chẳng còn nữa... như vậy là  người tiêu dùng bị móc túi vì mua hà ng có thương hiệu, giá cao nhưng chất lượng không thực.

Trên thị truửng có hà ng trăm loại mắm tốt xấu khác nhau

Chia sẻ vì những bất công khi nhiửu công ty là m ăn chân chính lại đang dần bị huỷ hoại, ảnh hưởng từ những cơ sở là m ăn dối trá, mất vệ sinh... à”ng Cao Minh Giang “ phó giám đốc Công ty cổ phần chế biến dịch vụ thuỷ sản Cát Hải (Hải Phòng) bức xúc: 1lít nước mắm bình thường phải dùng 1,2kg cá mới là m được, loại cao cấp phải là  2 “ 2,2kg cá/1lít nước mắm. Một năm, Cát Hải chúng tôi mới sản xuất được 4 triệu lít nước mắm, nhưng theo tôi được biết ở Hà  Nội chẳng có con cá nà o vẫn sản xuất được 18 triệu lít/năm, thử­ hửi chất lượng và  công bằng ở đâu chứ?.

Xét ở một khía cạnh khác, nhiửu sản phẩm nước mắm nổi tiếng hiện nay cũng đang lập lử với người tiêu dùng. Chúng được khuyếch trương bằng hình thức quảng cáo khiến người tiêu dùng dễ bị đánh lừa. Có nhiửu loại giá trị đạm trong nước mắm chỉ đạt 10% (mức rất thấp) nhưng vẫn được quảng cáo rầm rộ, và  phải nhìn căng mắt mới thấy chữ 10% in lử mử ở đâu đó.

Cơ quan quản lý lắc đầu không kham nổi ?

Dù có nhãn mác đăng ký chất lượng hay không thì từ trước đến nay chuyện hậu kiểm các sản phẩm nước mắm gần như không được thực hiện. Có nhiửu đại biểu cho rằng, có vẻ như vấn đử vử nước mắm chưa thực sự lớn để các cơ quan bắt tay và o cuộc, bởi cũng chưa có vụ nà o vì nước mắm mà  ngộ độc hay cấp cứu. 

Bà  Vũ Thị Bạch Nga - Trưởng ban bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương) giải thích, có nhiửu nguyên nhân khiến việc hậu kiểm không được tiến hà nh rộng rãi đối với mặt hà ng nước mắm, bởi hiện nay nhiửu vấn đử còn lớn hơn như sữa, quần áo trung quốc nhiễm hoá chất... vẫn chưa đủ lực để kiểm soát.

Trong khi đó, Việc xử­ lý các trường hợp vi phạm cũng rất hạn chế, bởi lẽ việc khiếu kiện vử sản phẩm của nước mắm gần như không có, chỉ thấy người dân phà n nà n rồi lại thôi - à”ng Nguyễn Văn Tách nhận định.

Bà  Nga cũng đồng quan điểm: Giá trị của 1 chai nước mắm không lớn, chỉ 15 “ 20.000đ vì vậy nếu lỡ có mua phải hà ng dởm người dân cũng cho qua, chính điửu đó đã dung túng cho nhiửu cơ sở vi phạm ngà y cà ng nhiửu hơn.

Các cơ sở sản xuất mắm chưa được kiểm soát chặt chẽ (Ảnh minh hoạ)

Có thể thấy, chính việc chưa được quan tâm nhiửu tới việc giám sát sản xuất của hệ thống doanh nghiệp đã dẫn tới tình trạng chất lượng nước mắm không được kiểm soát vử vi khuẩn gây hại, các phụ gia gây độc, cũng như vử độ đạm có đúng như doanh nghiệp công bố hay không?

Các nhà  sản xuất sớm cảm nhận được điửu nà y và  để trấn an người tiêu dùng, thỉnh thoảng người tiêu dùng lại thấy trên một và i sản phẩm có đử thêm dòng chữ: Không có chất bảo quản, không có hoá chất, không có hà n the...

Trong khi thực tế, các chất được là m cho và o phụ gia sản xuất nước mắm được bà y bán khá phổ biến. Các hoá chất cấm nà y không gây độc hại ngay lập tức mà  tích tụ từ từ trong cơ thể, đến một liửu lượng nhất định nà o đó mới gây ra bệnh ung thư hay các bệnh khác cũng chưa kiểm soát được.

Theo kết quả kiểm nghiệm của các trung tâm kử¹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng, vi khuẩn Clostridium perfringens có trong nước mắm của nhiửu doanh nghiệp sản xuất thường vượt mức cho phép lên đến 10 “ 12 lần, gây hại tới đường tiêu hoá và  sức khoẻ người tiêu dùng. Ngoà i ra, nhiửu cơ sở sản xuất khi kiểm tra còn phát hiện có vi khuẩn tụ cầu và ng Staphylococcus aureus “ quy định không được phép xuất hiện trong thực phẩm.

Cuối cùng, người tiêu dùng vẫn phải là  người chủ động lựa chọn sản phẩm để bảo vệ sức khoẻ cho mình. Lựa chọn những sản phẩm có xuất xứ, có ghi nhãn mác ngà y sản xuất, hạn sử­ dụng rõ rà ng...