Nhà báo Lại Văn Sâm: Mệt mửi vì người Việt đa nghi

Sự cạnh tranh không là nh mạnh

- Các chương trình giải trí xã hội hóa đang mọc lên như nấm khiến chương trình do Ban Thể thao, Giải trí và Thông tin kinh tế tự sản xuất mất dần đi sức hút cho dù ê-kíp thực hiện luôn cố gắng đổi mới. Anh nghĩ sao vử điửu nà y?

- Mất sức hút là một lẽ, thứ hai đó là một sự cạnh tranh không là nh mạnh. Tôi đã đử xuất với Tổng giám đốc Đà i THVN cho chúng tôi cơ chế hoạt động, coi chúng tôi như những công ty truyửn thông bên ngoà i, đầu tư cho họ bao nhiêu, cho chúng tôi bấy nhiêu và dĩ nhiên, họ cam kết thế nà o chúng tôi cam kết như thế. Tổng giám đốc đã đồng ý chủ trương nhưng toà n bộ chương trình tôi muốn mua họ đã mua hết. Trong tay các công ty truyửn thông đã có tất cả chương trình "khủng" nhất. Còn lại những cái lởm khởm nếu chúng tôi mua sẽ chết vì nó không "hot". Thế nên, bây giử chúng tôi phải cố gắng "đẻ" ra những cái không "hot" bằng nhưng đi và o lĩnh vực khác, có giá trị khác và nếu chỉ đo bằng tiửn không thể nà o đọ được với những format đó. Tôi đang cố gắng để Cà phê sáng với VTV3 sẽ khai thác vùng đất mới, khung giử mới và tạo dựng thà nh thương hiệu của VTV3. Năm 2014, kử³ vọng nó thà nh một "morning show" lớn như các đà i lớn trên thế giới, kéo dà i tối thiểu 2 tiếng đồng hồ và o buổi sáng và là một TV show, không phải là một bản tin hay một tạp chí.

Lại Văn Sâm: Mệt mửi vì người Việt đa nghi - 1

Nhà báo Lại Văn Sâm chia sẻ chuyện là m chương trình.

- Sự cạnh tranh không là nh mạnh ấy có khiến anh em trong Ban Thể thao, Giải trí và Thông tin kinh tế nản chí?

- Đúng là có nhiửu cái nản bởi ý tưởng đưa ra khi thực hiện lại gặp khó khăn vử kinh phí. Tôi ví dụ, khi được giao là m chương trình Đón Tết cùng VTV phát sóng đêm giao thừa. Lúc đó, trong đầu tôi nghĩ ngay đến việc tận dụng sân khấu của The Voice vì sân khấu rất sang trọng, đẹp, kinh phí tới 1,8 tỷ đồng. Bản thân tôi cũng không muốn bử số tiửn đó để là m, có thể tận dụng, thuê và là m mới sân khấu theo ý riêng. Một điửu nản nữa là chúng tôi là m có khi tốt hơn nhưng không được là m trong điửu kiện như người ta. Một chương trình là m chi phí không quá 200 triệu đồng. Trong khi đó, các công ty bên ngoà i là m quy mô lớn, sẵn sà ng chi hơn 1 tỷ đồng cho sân khấu một chương trình. Họ sẵn sà ng chi 10-15 triệu đồng để mời một ngôi sao, trong khi chúng tôi chỉ loay hoay 3-5 triệu đồng là m sao mời được. Qua thời được lên tivi đã là quý lắm, bây giử các ngôi sao không quan trọng chuyện đó bởi chưa cần truyửn hình họ đã có lượng fan riêng. Bây giử là thời nhử uy tín của chương trình, nhưng uy tín được tạo dựng bởi ý tưởng và sự thực hiện được ý tưởng ấy. Không có tiửn không thực hiện nổi ý tưởng, tiửn trả công cho ê-kíp là m cũng chênh lệch lớn. Định mức quay phim cho ban chỉ có mấy trăm nghìn, trong khi quay phim cho bên ngoà i được hơn 1 triệu đồng một chương trình. Sự cạnh tranh không là nh mạnh chắc chắn ảnh hưởng đến anh em, là m họ tủi thân.

- Để có "cuộc cách mạng" là m bật các chương trình tự sản xuất trên kênh VTV3 là điửu không đơn giản. Anh muốn chia sẻ gì thêm?

- Mình không nên ngộ nhận có thể là m được mọi thứ. Tà i năng cũng chỉ có hạn, trong lĩnh vực truyửn hình mình còn kém. Tư duy của người Việt vẫn bị nhiửu cái trói buộc, từ việc cơm áo gạo tiửn đến những trói buộc trong phát huy tính sáng tạo. Thế giới có những tác phẩm điện ảnh kinh điển còn Việt Nam là m sao có được. Format truyửn hình cũng vậy, đôi khi xem xong tôi nghĩ: "Æ , cái nà y mình có thể là m được, tại sao mình không là m?". Cái chính là mình không nghĩ ra. The Voice thực ra là một cuộc thi ca nhạc nhưng tại sao họ nghĩ ra vòng Giấu mặt, còn mình lại không, phải tiêu chí nà y, kia, hội đồng nghệ thuật nà y, kia. Vẫn biết là các chương trình truyửn hình có nguyên tắc nhất định như 7 nốt nhạc: đồ rê mi pha son la si, nhưng sáng tác thế nà o ra bản nhạc hay lại là chuyện khác. Tất cả điửu đó tưởng đơn giản nhưng nếu như anh không có tà i năng, trí tuệ không bao giử nghĩ ra được. Tôi đã cố gắng loay hoay, có thời cũng tự ái nghĩ tại sao họ là m được còn mình không là m được. Cuối cùng đến giử, tôi phải chấp nhận mình chưa có đủ tà i để là m như người ta. Mình vẫn cố gắng nhưng những cái mình hà i lòng chỉ nằm trong một cái ao là ng.

Lại Văn Sâm: Mệt mửi vì người Việt đa nghi - 2

Nhà báo Lại Văn Sâm là MC trong chương trình Ai là triệu phú.

- Từ khi xuất hiện các cuộc thi liên quan đến việc bình chọn qua tin nhắn, khán giả luôn thắc mắc vử sự minh bạch. Điửu nà y có khiến anh mệt mửi và khó giải thích?

- Tôi mệt mửi vì thấy người Việt Nam đa nghi. Động cái gì cũng nghi dà n xếp hay cố tình thế nà y, thế kia. Hình như dưới con mắt của người Việt Nam, con người không được phép mắc lỗi. Tôi không thích thái độ một số người viết báo như họ được quyửn phán xét. Họ không trong sáng trong suy nghĩ. Tại sao không tin sự cố ấy diễn ra ngoà i ý muốn và đó là tai nạn? Thực ra mọi cuộc thi đửu là mở, chúng ta tạo điửu kiện và cơ hội cho những người có tà i năng. Nếu họ chưa có tà i năng thực sự, đó cũng là thực tế, là m sao có thể ép được. Đó chỉ là chương trình truyửn hình giải trí, để khán giả vui, khuây khửa, không phải là cuộc thi mang tính hà n lâm, cấp Nhà nước. Nếu như cảm thấy xem chương trình ấy ức chế, có thể xem kênh khác, không nên miễn cườ¡ng ngồi xem rồi đưa ra những nhận xét không mang tính xây dựng.

Công việc quản lý tẻ lắm!

- "Ai là triệu phú" đã lên sóng được 8 năm. Là người dẫn chương trình từ đầu đến cuối, có lúc nà o anh muốn thay đổi?

- Khi Ai là triệu phú được 3 năm, tôi đã đử nghị thay đổi MC và cam kết mọi việc vẫn ổn nhưng phía đối tác không đồng ý. Năm ngoái, tôi định thay nhưng lại chuẩn bị thay nhãn tà i trợ mới. Họ nói tôi không là m không thể kêu tà i trợ được nên tôi vẫn phải theo. Thực tế, tôi nghĩ, đến lúc phải thay người dẫn và cả tần suất chương trình. Tôi muốn một năm chỉ chơi một mùa, sang năm chơi lại thú vị hơn. Trong gameshow, người chơi có vai trò quyết định. Người chơi thú vị, chương trình sẽ rất hay.

Lại Văn Sâm: Mệt mửi vì người Việt đa nghi - 3

Lại Văn Sâm trong chương trình Khách của VTV3.

- àt Trưởng ban nà o lại có duyên là m MC như anh. Anh thấy là m nghử và là m quản lý, cái nà o khó hơn?

- Tôi không thích là m lãnh đạo, thích là m nghử hơn. Không phải vì khó mà công việc quản lý tẻ lắm. Họp hà nh, ký tá rồi những công việc mình bị trói buộc. Đấy không phải sở trường của tôi. Cái gì không phải sở trường mình cảm thấy khó. Đối với công việc quản lý, tôi không thể là m trái nguyên tắc. Còn đối với là m nghử, tôi có thể thay đổi liên tục được.

- Dẫn chương trình cũng là một thứ gia vị thú vị bổ sung cho công việc quản lý tẻ nhạt của anh?

- Có 2 giá trị khi tôi là m quản lý vẫn tiếp tục là m nghử. Đó là cuộc sống đỡ tẻ, đỡ bị trói xung quanh 4 bức tường, tôi được đi ra hiện trường, đi công tác. Thứ hai, nó phục vụ cho công việc quản lý của tôi. Tôi có thể tự tin nói, tôi là người hiểu nhân viên của mình kử¹ nhất, biết năng lực của họ tốt nhất bởi tôi trực tiếp là m với họ, không chỉ nghe qua người nà y, người kia. Thực tế đến hiện trường rất khác so với ngồi một chỗ để nghe.

- Đôi lúc gia vị ấy cũng đắng lắm, khiến anh từng có lần gặp hạn. Tại sao anh vẫn kiên trì?

- Người nà o cà ng là m nhiửu cà ng mắc lỗi nhiửu. Tôi nói thật, chỉ có bức tượng mới không mắc lỗi nhưng vẫn chưa hoà n hảo được, vẫn có chỗ nà y xấu, chỗ kia đẹp. Tôi không nghĩ là có ai bằng cách nà y cách khác có thể tránh được hạn chế vử lỗi. Trong cuộc sống, con người nên biết cười và biết khóc, phải có lúc vui lúc buồn như trời có lúc mưa lúc nắng vậy. còn lúc nà o cũng se se chán lắm. Chúng ta cũng phải rơi vô trường hợp đang đi mưa ập xuống đầu không tránh kịp ướt hết cả người mới thú vị.

- Con người nên biết cười biết khóc. Vậy lúc bị dư luận "quan tâm" theo chiửu hướng tiêu cực, anh có... khóc không?

- Chưa bao giử dư luận là m tôi khóc cả. Tôi tiếp nhận nó một cách bình tĩnh. Tôi xác định đó là cuộc sống, đừng hy vọng có một ai đó được tất cả mọi người yêu quý hay bị tất cả mọi người ghét. Mọi cái đửu có lý do riêng, miễn sao mình được là m những cái mình thích và cần phải là m. Còn việc mình là m có thể gây cho người nà o đó khó chịu hay người kia sự chán ghét là việc của người ta. Nếu vừa là m vừa nghe ngóng xem người ta thích thì là m, không thích thì thôi sẽ không là m được gì.

- Anh có tự ái khi nghe người ta phà n nà n, MC Lại Văn Sâm nói nhiửu quá, nói hết phần của nhân vật và khách mời?

- Nói thế là oan cho tôi. Tôi là người tôn trọng nhân vật và khách mời nhất. Tôi chỉ nói khi người ta không nói được, cố gắng gợi mở cho người ta nói. Trong Khách của VTV3, đấy là chương trình tôi giao lưu nhiửu nhưng chủ yếu là khách nói. Tôi chỉ đồng tình hay không đồng tình quan điểm với họ, có một chút trao đổi qua lại nhưng chủ yếu vẫn là gợi mở cho người ta, tôi nghĩ mình không phải là người nói nhiửu. Năm 1996, tôi được mệnh danh là "người đà n ông nói nhiửu nhất trong năm" là bởi tôi xuất hiện và là m nhiửu chương trình. Hồi đấy, tôi là m cả Trò chơi liên tỉnh, lúc nà o cũng gà o thét động viên, bình luận, giải thích luật chơi, theo sát như một bình luận viên bóng đá. SV 96 cháº³ng hạn, tôi phải kiêm tất cả vị trí từ đạo diễn đến dẫn chương trình, biên tập...

Còn trong mỗi chương trình, nếu xem một cách công tâm sẽ thấy tôi không phải là người nói nhiửu. Trong cuộc sống, tôi có lúc nói rất nhiửu. Ai đó động đến đử tà i tôi tâm huyết hay cảm thấy thích thú, tôi có thể nói liên tục được. Thực tế, nhiửu người gặp tôi ở ngoà i còn bảo sao chả thấy tôi nói gì. Trên máy bay cháº³ng hạn, thấy người ta chà o mình tôi chà o lại, xong người ta thắc mắc sao trên truyửn hình anh nói nhiửu thế, giử cháº³ng nói gì. Tôi bảo, bây giử tôi biết nói gì? Tôi không phải là người hay chuyện nhưng khi nói vử nghử, tôi có thể nói chuyện hà ng tiếng đồng hồ, còn lại tôi chả nói gì.

Cảm ơn anh!