Kinh doanh xăng dầu: Có dấu hiệu gian lận

TTO| 23/09/2011 10:24

(NHN) Diễn biến mới trong vụ lùm xùm điửu hà nh giá xăng dầu, đó là Bộ Công Thương kh?ng định tại thời điểm giảm giá xăng ngà y 26.8 doanh nghiệp lỗ, nhưng hôm qua Petrolimex nói lại: khi đó họ đang lãi.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Anh Tuấn - Cục phó Cục Quản lý giá (Bộ Tà i chính) - kháº³ng định có dấu hiệu gian lận. à”ng Nguyễn Anh Tuấn nói:

- Tại cuộc hội thảo vử cơ chế điửu hà nh giá xăng dầu do bộ trưởng Bộ Tà i chính chủ trì ngà y 20.9, cán bộ Bộ Công thương liên tục công kích và kháº³ng định việc Bộ Tà i chính quyết định giảm giá và o thời điểm 26.8 là bị là m sao vì thời điểm đó doanh nghiệp đang lỗ.

Người dân mong đợi giá xăng dầu tới đây sẽ minh bạch. Trong ảnh: tại một điểm bán xăng trên đường Láng Hạ, Hà Nội

Thế nhưng, ông Bùi Ngọc Bảo - tổng giám đốc Petrolimex - khi được hửi lỗ lãi từng mặt hà ng thế nà o cũng không nói rõ ra, không bóc tách được. Nói thế có thể nghĩ đến khả năng có dấu hiệu gian lận trong quản trị doanh nghiệp.

Trong khi đó, sau khi dư luận lên tiếng, ngà y 21.9 ông Bùi Ngọc Bảo đã gặp gỡ báo chí và kháº³ng định đúng là tại thời điểm 26.8, Petrolimex đang lãi từ 129 đồng/lít đến trên 400 đồng/lít. Đây là điửu rất đáng suy nghĩ vử tính minh bạch của doanh nghiệp.

Kiểm tra vì có dấu hiệu vi phạm

Bộ Tà i chính quyết định kiểm tra bốn doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu có thị phần lớn. Tại sao có quyết định nà y?

- Việc kiểm tra các doanh nghiệp đầu mối là thực hiện đúng chức năng của Bộ Tà i chính nhằm là m rõ một số

à”ng Nguyễn Anh Tuấn

vấn đử. Tất nhiên, chúng tôi nhận thấy có vấn đử và dấu hiệu vi phạm nên mới tiến hà nh kiểm tra. Việc kiểm tra cũng nhằm là m rõ các yếu tố cấu thà nh giá, xem doanh nghiệp khó khăn đến mức nà o để là m cơ sở điửu hà nh, kết quả kinh doanh cũng như việc chấp hà nh các quyết định điửu hà nh vử quử¹ bình ổn giá xăng dầu.

Việc kiểm tra sẽ được thực hiện bởi các cơ quan có chuyên môn của Cục Tà i chính doanh nghiệp, Thanh tra Bộ Tà i chính và Cục Quản lý giá. Cụ thể, có ba đoà n được cử đi, trong đó hai đoà n do Cục Tà i chính doanh nghiệp là m nòng cốt và đứng đầu, một đoà n do một cục phó Cục Quản lý giá đứng đầu.

Thưa ông, đại diện Bộ Công thương trong cuộc hội thảo đã kháº³ng định doanh nghiệp lỗ tại thời điểm 26.8, Petrolimex lại vừa kháº³ng định thời điểm đó họ lãi, hiểu vấn đử nà y ra sao?

- Điửu nà y chứng tử các quan chức đại diện Bộ Công thương có mặt ở hội thảo có lẽ chỉ nghe thông tin một chiửu từ phía các đầu mối kinh doanh xăng dầu hoặc họ không biết thực trạng kinh doanh của các doanh nghiệp đầu mối như thế nà o.

Như vậy, việc Bộ Tà i chính dựa và o số liệu hải quan để là m căn cứ là chính xác?

- Đúng. Việc dựa và o số liệu hải quan nhằm xem xét thực chất kinh doanh của doanh nghiệp là căn cứ quan trọng để quyết định giảm giá xăng dầu trong điửu kiện lạm phát rất cao hiện nay, đe dọa ổn định vĩ mô và an sinh xã hội. Theo số liệu hải quan thì ngoà i khoản lãi định mức 300 đồng/lít, Petrolimex còn khoản 780 đồng/lít.

Ngà y 20.9, đại diện Bộ Công thương kháº³ng định tính đến 26.8 doanh nghiệp lỗ, ông Bảo không nói gì. Ngà y 21.9 ông Bảo kháº³ng định lãi, trong đó có mặt hà ng lãi trên 440 đồng/lít. Vậy câu hửi đặt ra khoản chênh giữa 440 đồng/lít đó với 780 đồng/lít có phải do doanh nghiệp đã chi các khoản không hợp lý như chiết khấu hay các chi phí khác khiến hụt khoản 780 đồng/lít hay không?

Vấn đử nà y sẽ được là m rõ sau cuộc kiểm tra. Quan điểm của Bộ Tà i chính là chỉ tính và điửu hà nh dựa và o những yếu tố hình thà nh giá hợp lý, chứ không chấp nhận những yếu tố cấu thà nh giá doanh nghiệp kháº³ng định nhưng bất hợp lý.

Thực tế cho thấy chỉ dựa và o số liệu của doanh nghiệp chưa chắc đã đúng?

- Tôi cho rằng căn cứ và o số liệu của hải quan là cần thiết. Thời gian qua việc tính toán các thông số giá và điửu hà nh một phần quan trọng là dựa và o dữ liệu do doanh nghiệp cung cấp. Ngay giá tham chiếu là giá xăng dầu trên thị trường Singapore mà chúng ta dựa và o để tính toán điửu hà nh, thì giá đó có thể không phải giá thực giao dịch, cũng không thể kháº³ng định có đúng doanh nghiệp họ mua giá đó hay không.

Nên Bộ Tà i chính ngoà i việc căn cứ và o giá cơ sở thì phải biết thực chất lỗ, lãi từ số liệu thực nhập của hải quan.

Bộ Tà i chính đã là m đúng luật, phải căn cứ và o rất nhiửu thông tin nên tôi nghĩ đó chính là lý do tại sao bộ chưa thể quyết định giảm giá ngay và o đầu tháng 8.2011 khi áp lực dư luận rất lớn, mà phải sau hơn 20 ngà y nghiên cứu kử¹ Bộ trưởng Vương Đình Huệ mới quyết giảm giá.

Sẽ xem xét khoản hoa hồng

Khi mua xăng dầu, nhà cung cấp có dà nh một khoản hoa hồng cho người mua, khoản nà y có được đưa và o doanh nghiệp hay chạy đi đâu?

- Đấy cũng là vấn đử chúng tôi muốn và sẽ kiểm tra. Tôi không kháº³ng định trong các số liệu mà doanh nghiệp báo cáo đã có khoản hoa hồng hay chưa và họ có nhận được khoản nà y hay không. Tuy nhiên, đúng là có nhiửu nghi ngử khoản nà y.

Chúng tôi cũng đang lên kế hoạch thanh tra năm 2012, trong đó có định hướng sẽ thanh tra các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu. Việc thanh tra sẽ là m rõ được các khoản tiửn trong kinh doanh xăng dầu. Khi có kết quả thanh tra, chúng tôi sẽ công bố xem thực chất vấn đử nà y như thế nà o.

Các đoà n kiểm tra bốn doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu đã tiến hà nh chưa, bao giử kết thúc?

- Sang tuần tới, các đoà n kiểm tra sẽ chính thức đến các doanh nghiệp thuộc diện kiểm tra. Dự kiến việc kiểm tra kéo dà i từ 7-10 ngà y và sẽ được tiến hà nh đúng pháp luật, nghiêm túc theo đúng chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Tà i chính. Chúng tôi cũng sẽ công khai các kết quả kiểm tra.

à”ng Lê Minh Hội (phó chi cục trưởng Chi cục hải quan cửa khẩu cảng Sà i Gòn khu vực 3, Cục Hải quan TP.HCM): Giá hải quan nắm là chính xác

Là đơn vị trực tiếp phụ trách thủ tục thông quan các lô hà ng nhập khẩu xăng dầu vử TP.HCM nên chúng tôi nắm rõ xăng dầu nhập khẩu có hai giá. Giá tại thời điểm thông quan hà ng là giá tạm tính. Sau đó doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu phải khai lại giá để tính thuế.

Hải quan dựa và o giá do doanh nghiệp khai lại, có kiểm tra, đối chiếu các chứng từ liên quan và tính thuế lô hà ng. Vì thế, giá do doanh nghiệp khai lại là giá nhập khẩu chính xác. Thông thường để có được giá nhập khẩu chính xác nhanh thì chỉ sáu ngà y sau khi thông quan hà ng đã có doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu khai lại giá đúng, chậm thì khoảng hơn ba tuần.

à”ng Lê Xuân Trường (phó trưởng khoa thuế - hải quan, Học viện Tà i chính):Chi phí đã bao gồm lãi 300 đồng/lít

Cách tính giá cơ sở hiện nay dễ gây nhầm lẫn. Giá cơ sở đã gồm cả chi phí kinh doanh 600 đồng/lít, cũng đã có cả khoản lãi 300 đồng/lít cho xăng dầu. Thế nhưng doanh nghiệp vẫn hay kêu khó khăn là đang phải bán dưới giá cơ sở.

Nói như vậy cứ như họ lỗ, nhưng thực chất chưa chắc mà có thể vẫn có lãi. Tôi đử nghị phải xem lại cách tính giá cơ sở. Giá nà y phải là giá thấp nhất doanh nghiệp có thể bán để hòa vốn chứ không phải giá thấp nhất nhưng vẫn có lãi.

à”ng Ngô Trí Long (nguyên phó viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học thị trường giá cả): Nhập nhằng giá nhập khẩu

Cơ chế giá đã rõ: thuế tiêu thụ đặc biệt 10%, thuế giá trị gia tăng 10%. Các mức trích quử¹ bình ổn giá, phí xăng dầu cũng được công khai. Chỉ có khoản chi phí kinh doanh thực tế (tức chi phí định mức mà Bộ Tà i chính quy định là 600 đồng/lít) và giá nhập khẩu từng mặt hà ng là chưa được công khai và doanh nghiệp cố tình là m mù mử những điểm nà y.

Tuy nhiên, để là m rõ rà ng chuyện lỗ lãi của doanh nghiệp không khó. Chiết khấu của doanh nghiệp cho đại lý có đúng quy định không, thời điểm chiết khấu ra sao? Còn với giá nhập khẩu, doanh nghiệp thường yêu cầu tăng giá xăng là theo giá tham chiếu tại Singapore và hiện nay cũng liên tục than lỗ vì không tăng được khi giá tại Singapore tăng. Nhưng thực tế cũng không khó để là m rõ rà ng chuyện nà y.

Ngà nh hải quan có dữ liệu cụ thể Petrolimex, PV Oil, Saigon Petro... nhập hà ng vử ngà y nà o, mức giá, số lượng là bao nhiêu... để có thể tính lời lỗ từng mặt hà ng.