Đến dự Lễ khai mạc có Ông Phạm Định Phong, Phó Cục trưởng Cục Di sản Văn hóa; Bà Phạm Thị Mỹ Hoa, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội; Bà Cecile Vigneau, Phó Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Cộng hòa Pháp tại Việt Nam; Ông Christian Manhart Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO tại Hà Nội; PGS TS. Đỗ Văn Trụ, Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam; PGS.TS Phạm Mai Hùng, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam; TS. Lê Xuân Kiêu, Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám.
Phát biểu Khai mạc, Phó giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, bà Phạm Thị Mỹ Hoa cho biết, trải qua hơn 700 năm phát triển, suy thịnh tùy thời, Quốc Tử Giám Thăng Long vẫn luôn song hành với sự phát triển của giáo dục khoa cử Đại Việt và cùng gánh vác sứ mệnh vun bồi nguyên khí, cử người hiền dùng người tài mà lịch sử đã giao phó.
Từ ngôi trường này, lớp lớp học trò được nuôi dưỡng bằng tri thức và đạo đức, với những cống hiến bền bỉ, trở nên Thành Đức - Đạt Tài, những bậc quân tử khí tiết, đức độ và để lại tiếng thơm cho đời sau. Cho đến nay, Quốc Tử Giám vẫn là biểu tượng cho những giá trị của đạo học Việt Nam.
Phó giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cho biết: Sau gần 3 năm kể từ lúc lên ý tưởng và bắt tay vào thực hiện các công đoạn từ nội dung, thiết kế mĩ thuật đến thi công, trưng bày “Quốc Tử Giám - Trường Quốc học đầu tiên” đã hoàn thành với nhiều sáng tạo, mới mẻ. Nơi đây hứa hẹn là địa điểm tổ chức, hoạt động, trải nghiệm, phục vụ du khách tới thăm quan, học tập, nghiên cứu tại Di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám.
Theo ông Patrick Hoarau, chuyên gia đồ họa, đại diện nhóm thiết kế đến từ Cộng hòa Pháp, đây thực sự là trưng bày quy tụ những nỗ lực sưu tầm các tài liệu quý hiếm, cho thấy kinh nghiệm của chuyên gia trong quá trình truyền bá vẻ đẹp, giá trị của di sản.
Ông Patrick Hoarau cho biết: “Đó là sự lan tỏa của tư tưởng đạo học, Nho giáo thông qua lời răn dạy tại các tư liệu tìm được. Hơn thế, thông qua dự án này, chúng tôi cũng thể hiện được những độc đáo trong thiết kế trưng bày, với một kịch bản theo trình tự thời gian, từ thời điểm Nho giáo nhu nhập vào Việt Nam đến thời đương đại, giống như một dòng chảy đưa chúng ta đến các giai đoạn khác nhau của quá trình phát triển tri thức”.
Trưng bày “Quốc Tử Giám Trường Quốc học đầu tiên” giới thiệu hơn 200 tài liệu, hiện vật, trong đó có những tấm ảnh màu lần đầu tiên được công bố trưng bày tại di tích và hiện vật khảo cổ rất quý giá minh chứng sự ra đời của Quốc Tử Giám.
Trưng bày được chia thành hai không gian tĩnh và động, trong nhà và ngoài trời, đưa người xem ngược thời gian trở về với Quốc Tử Giám qua từng mốc lịch sử với khởi đầu là thời Lý, phát triển dưới thời Trần - Hồ, đỉnh cao là thời Lê - Mạc - Lê Trung Hưng, biến đổi dưới thời Nguyễn, và sự hồi sinh của di tích thời đương đại.
Quốc Tử Giảm được xây dựng ở phía sau Văn Miếu, vào năm 1076 dưới thời vua Lý Nhân Tông, là Trung tâm giáo dục cao cấp lớn nhất nước ta thời quân chủ.
Trải qua các triều đại Lý - Trần - Lê, với hơn 700 năm hoạt động, ngôi trường đã đào tạo nên hàng nghìn các bậc đại khoa, hiền tài cho đất nước. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, Quốc Tử Giám vẫn trường tồn như một biểu tượng cho những giá trị cao đẹp của Đạo học Việt Nam.