Hương cốm mùa thu

Cốm là ng Vòng

Cốm vốn là thứ quà dân dã của đồng ruộng nhưng hầu hết các vùng quê khác lại không có cốm bởi thế mà thà nh thứ quà bình dị mà trà n đầy tinh tế của riêng Hà Nội. Hạt cốm xanh rửn ấy vừa dẻo vừa thơm - cái hương thơm rất riêng của lúa nếp mới qua thời kử³ ngậm sữa, lại được những nghệ nhân cha truyửn con nối kử³ công sáng tạo để hiến cho đời một món ăn tao nhã mang đậm hương sắc Việt Nam. Chuyện kể rằng những chà ng rể xưa muốn lấy lòng bố mẹ vợ liửn là m cốm đem biếu. Dần dần phát hiện ra thứ quà thanh nhã và tinh khiết ấy rất phù hợp với các việc lễ nghi nên người ta là m cốm để thử cúng tổ tiên, lễ chùa và dùng trong đám cưới, đám hửi của người Kinh Bắc.

Cho đến nay, cốm Vòng được bán khắp các phố, chợ Hà Nội. Cứ mỗi mùa thu đến, lại thấy các bà , các chị là ng Vòng quẩy đôi gánh xinh xinh, giắt đầy cây lúa non đã tuốt hạt, đi dọc các phố mà rao Ai cốm đây, nghe thật quen thuộc. Nếu nói cốm là món ăn đặc trưng của đất Hà Thà nh, thì là ng Vòng là cái nôi của món ăn đặc sản nà y. Người ta ăn cốm với mọi thứ cảm giác. Nhưng chung nhất vẫn là chà o đón mùa thu, mùa của lá rụng, nắng và ng và những cơn gió heo may. Cốm là ng Vòng ăn và o thấy thơm hương lúa nếp, man mác ngọn gió thu và thoang thoảng mùi lá sen, lá ráy.

Người ta gói cốm và o lá sen để hương sen ôm trọn và o lòng hương cốm thơm thanh khiết. Và bên trong những chiếc lá sen đó là những chiếc lá ráy tươi non, căng bóng nhựa sống, chỉ để giữ mãi mà u cốm xanh dịu, giúp cho hạt cốm vẫn dẻo và mửm, thơm mùi nếp tươi. Có hai loại cốm chính: cốm đầu nia (cốm lá me) và cốm giót. Chỉ có là ng Vòng mới có cốm lá me, loại cốm mửng tang giống lá me mà ngọt vị lúa nếp. Khi những hạt cốm lá me mửng nhẹ "ra đời" trước sau những cái đưa tay sà ng sẩy của người là m cốm, những hạt cốm giót căng mọng đầy sữa quyện dính với nhau ở lại sau. Cốm là ng Vòng không chỉ nổi tiếng vì đó là cái nôi là m cốm, mà còn vì người là ng Vòng giữ nghử đến trân trọng.

Dù bán ít, dù bán nhiửu, những mẻ cốm là ng Vòng bao giử cũng ngon đặc biệt, không pha tạp. Bởi thế mà cốm là ng Vòng vẫn ngon hơn háº³n loại cốm dà y cộm, hơi cứng của cốm Mễ Trì. Xưa kia, còn có cốm là ng Lủ, nhưng ngà y nay, dường như nghử là m cốm đã bị mai một, không nhiửu người còn nhắc đến nữa, có chăng chỉ còn trong sách vở.

Cốm có hai mùa, khởi đầu là tháng tư âm lịch với mùa cốm chiêm, và từ tháng bảy tới tháng cuối tháng chín âm lịch (có khi tới đầu tháng mười âm lịch) là mùa cốm chín. Trong tiết trời mát dịu của mùa thu, nhâm nhi những hạt cốm là ng Vòng là một thú thưởng thức rất thi vị của người Hà Nội.Hạt cốm mửm, dịu dà ng một vị ngọt tinh khiết.

Người Hà Nội thường nhâm nhi từng hạt cốm hoặc ăn kèm với chuối trứng cuốc (chuối tiêu đã chín và ng, lốm đốm mà u nâu). Rất nhiửu người xa xứ khi thăm lại Hà Nội đửu muốn hít hà hương cốm để tận hưởng cảm giác trở vử đất mẹ.