Hà Nội công bố về quy hoạch Quảng trường Đông Kinh-Nghĩa Thục và phía Đông hồ Gươm
UBND quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) vừa công bố Quy hoạch khu vực quảng trường Đông Kinh-Nghĩa Thục và Khu vực không gian công cộng phía Đông hồ Gươm.

Hiện nay khu vực Quảng trường Đông Kinh – Nghĩa Thục khoảng 1,2ha, có phạm vi ranh giới: Phía Bắc giáp phố Hàng Gai và Cầu Gỗ; Phía Nam giáp mép hồ Hoàn Kiếm và nhà Thủy tọa; Phía Đông giáp phố Hồ Hoàn Kiếm; Phía Tây giáp tòa nhà Hồng Vân - Long Vân.
Hiện nay khu vực này bao gồm Quảng trường là hiện trạng đất giao thông và Tòa nhà Trung tâm thương mại - dịch vụ - ăn uống Hồ Gươm do Tổng công ty vận tải Hà Nội (Transerco) đang quản lý, vận hành, được xây dựng từ năm 1991-1993 (Diện tích đất khoảng 390m², diện tích sàn sử dụng khoảng 1.600m²).
Khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm khoảng 2,14 ha, có phạm vi ranh giới phía Tây giáp hồ Hoàn Kiếm và đường Đinh Tiên Hoàng; phía Bắc giáp khu dân cư hiện có; phía Đông giáp phố Lý Thái Tổ; phía Nam giáp phố Trần Nguyên Hãn.
12 cơ quan và 42 hộ dân nằm trong khu vực quy hoạch
UBND quận Hoàn Kiếm cho biết, hiện tại có 54 chủ sử dụng nhà đất, trong đó bao gồm: 12 tổ chức, cơ quan, đơn vị (Sở Văn hóa và Thể thao, Tổng công ty Điện lực Hà Nội, Viện Văn học, Chi cục Dân số Hà Nội, Hội Người mù Hà Nội, VPGD Kho bạc Nhà nước, Khách sạn Điện lực, Tổng công ty Điện lực Miền Bắc, Công ty truyền tải điện số 1, Trụ sở Ban tiếp công dân Thành phố và 02 Hợp tác xã hiện là nhà chuyên dùng) và khoảng 42 hộ dân.
Theo Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1259/QĐ-TTg ngày 26/7/2011, hồ Gươm và vùng phụ cận (A5), chức năng định hướng chung là đất phố cũ, trong đó đã định hướng chính về không gian.
Cụ thể là bảo tồn hình ảnh đặc trưng của khu vực hồ Gươm; cải thiện các cảnh quan xung quanh hồ Gươm, bảo tồn tôn tạo, quản lý bảo vệ theo Luật Di sản văn hóa, xung quanh các công trình di tích có giá trị, trên các tuyến phố Đinh Tiên Hoàng, Lý Thái Tổ, Hàng Khay... và xung quanh các quảng trường công cộng như quảng trường Đông Kinh-Nghĩa Thục, quảng trường khu vực tượng đài vua Lý Thái Tổ...
Bảo tồn, tôn tạo không gian kiến trúc cảnh quan các công trình có giá trị về lịch sử, văn hóa, cách mạng như: đền Ngọc Sơn, đền Bà Kiệu, Bưu điện Hà Nội, trung tâm thương mại Tràng Tiền, khu vực tượng đài Cảm tử để Tổ quốc quyết sinh...; Di dời một số đơn vị và cơ quan để quy hoạch, cải tạo nâng cấp mở rộng trụ sở các cơ quan của Thành phố như: Thành ủy, UBND thành phố, HĐND thành phố ...; Bổ sung các công trình phục vụ tiện ích công cộng phục vụ du lịch, văn hóa chất lượng cao. Cải thiện điều kiện về hạ tầng đô thị và môi trường cho khu vực.
Bảo tồn tôn tạo không gian mặt nước cây xanh, kết nối khu vực hồ Gươm với khu vực phố cổ, phố cũ, khu Hoàng thành Thăng Long và sông Hồng. Phát triển thêm các vườn hoa, tiểu cảnh, lối đi bộ tại những không gian cải tạo xây dựng lại các công trình trong khu vực...
Bên cạnh đó Hà Nội khuyến khích thực hiện đề án di dời một số văn phòng, trụ sở cơ quan cấp Bộ, trụ sở cơ quan trực thuộc Chính phủ, các công ty, tổng công ty nhà nước. Quỹ đất sau khi di dời sẽ khai thác để xây dựng: Trụ sở của các cơ quan đầu não về chính trị - hành chính của UBND Thành phố Hà Nội, hệ thống các công trình công cộng như công viên, công trình văn hóa, hoặc các tiện ích đô thị như bãi đỗ xe, bến tàu điện, quảng trường, trục đi bộ... Khuyến khích cải tạo các khu nhà ở cũ, tạm, không có giá trị nằm bên trong lõi các khu phố; chuyển đổi xây dựng các công trình văn hóa, dịch vụ và phục vụ cho tái định cư.
Đồng thời cho phép có điều kiện chuyển đổi chức năng sử dụng đất ở sang đất dịch vụ, phải đáp ứng được các yêu cầu về hạ tầng như: bãi đỗ xe, quảng trường xung quanh...
Khu vực cốt yếu của quy hoạch là hồ Gươm với cụm di tích đền Ngọc Sơn - Tháp Bút và vườn hoa xung quanh hồ
Theo UBND quận Hoàn Kiếm, để cụ thể hóa Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, Theo Quy hoạch phân khu đô thị H1-1B (khu vực hồ Gươm và phụ cận), tỷ lệ 1/2.000 đã được UBND Thành phố phê duyệt tại Quyết định số 1360/QĐ- UBND ngày 19/3/2021, cũng được định hướng: Là không gian giao thoa văn hóa Đông - Tây, văn hóa Việt- Văn hóa quốc tế, gắn kết và chuyển tiếp không gian phố Cổ - phố Cũ; Khu vực cốt yếu của quy hoạch là hồ Gươm với cụm di tích đền Ngọc Sơn - Tháp Bút và vườn hoa xung quanh hồ; tạo lập cảnh quan thống nhất, hợp nhất, hình thành không gian lý tưởng cho người đi bộ;
Tổ chức không gian đi bộ khu vực đường Đinh Tiên Hoàng...; trong các khu vực cảnh quan điểm nhấn có Quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục, khu vực hồ Gươm; trục Đinh Tiên Hoàng đến vườn hoa đền Bà Kiệu, từ hồ tới khu Phố Cổ, từ Quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục ra hồ được xác định nằm trong hướng điểm nhìn quan trọng; duy trì các hoạt động văn hóa, lễ hội, sinh hoạt cộng đồng tại các không gian mở; phát huy giá trị hệ thống di tích trên cơ sở gắn kết với các khu đi bộ, tham quan, du lịch.
Đến nay, tại đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1668/QĐ-TTg ngày 27/12/2024 cũng xác định: Nghiên cứu bảo tồn, cải tạo, chỉnh trang và sắp xếp, tổ chức không gian khu vực hồ Gươm theo hướng có nhiều không gian công cộng; Trụ sở Thành ủy, Ủy ban nhân dân, Hội đồng nhân dân Thành phố tại khu vực.
Về quy hoạch đường sắt đô thị, UBND quận Hoàn Kiếm cho biết dọc theo phố Đinh Tiên Hoàng ở phía Tây xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 2 (đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo) đi ngầm.
Tuyến đường sắt đô thị số 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo đã được UBND Thành phố phê duyệt dự án đầu tư tại Quyết định số 2054/QĐ-UBND ngày 13/11/2008 với các thông số: Chiều dài tuyến khoảng 11,5km (đi trên cao khoảng 2,6km, đi ngầm khoảng 8,9 km). Trên tuyến có 10 nhà ga với 03 ga trên cao và 07 ga ngầm (Trong đó có ga C9).
Đối với ga C9 sẽ theo phương án đã được Thường trực Chính phủ thống nhất tại Thông báo số 328/TB-VPCP ngày 14/10/2022, ga C9 xây dựng ngầm dưới đường Đinh Tiên Hoàng, phía trước các khu đất của Tổng công ty Điện lực Hà Nội, Tổng Công ty Điện lực miền Bắc, UBND thành phố Hà Nội./.
Về triển khai dự án và tiến độ GPMB: Quy trình triển khai dự án; cơ chế chính sách GPMB, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và bố trí tạm cư cho các tổ chức, hộ gia đình trong phạm vi dự án đầu tư; quỹ đất dự kiến bố trí tái định cư hiện đang được các Sở, ngành Thành phố và các địa phương có liên quan khẩn trương nghiên cứu, đề xuất, báo cáo UBND Thành phố theo chỉ đạo, đảm bảo tiến độ di dời theo đúng kế hoạch đề ra.
Đối với việc lập Quy hoạch 02 khu vực không gian công cộng nêu trên và hoàn chỉnh các thủ tục về đầu tư, triển khai dự án sẽ được các Sở, ngành Thành phố, UBND quận Hoàn Kiếm, Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội và các nhà tư vấn, chuyên gia thực hiện khẩn trương, tuân thủ các quy định của pháp luật, đặc biệt sẽ được triển khai trên cơ sở các cơ chế đặc thù đã được Quốc hội ban hành tại Nghị quyết số 188/2025/QH15 ngày 19/02/2025 (Điều 5-6) về việc thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và Luật Thủ đô 2024 (Điều 31).
Dự kiến sẽ GPMB tòa nhà "Hàm cá mập" trước ngày 30/4/2025 và GPMB khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm trước ngày 02/9/2025.