Theo hãng tin BBC, Global Witness khẳng định tập đoà n Hoà ng Anh Gia Lai (HAGL) và tập đoà n công nghiệp cao su Việt Nam (Tập đoà n cao su) đã được cấp 280.000 ha đất để trồng cao su tại Là o và Campuchia.
(Ảnh minh họa)
Global Witness khẳng định nhiửu người dân địa phương đã bị buộc phải rời đi trong khi không được bồi thường, hỗ trợ đầy đủ hoặc thậm chí không nhận được hỗ trợ nà o. Báo cáo của tổ chức nà y còn khẳng định các tập đoà n trên đã bử lại đằng sau một sự tà n phá vử môi trường và xã hội.
Tuy nhiên phía HAGL đã lên tiếng khẳng định hoạt động của mình tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật của địa phương. Trong khi đó BBCkhông nhận được phản hồi sau khi liên hệ với Tập đoà n cao su.
Mở rộng nhanh chóng
Theo BBC, vấn đử thu hồi đất đã được nhiửu tổ chức phi chính phủ tại cả Là o và Campuchia nêu lên trong những năm qua.
Sau nhiửu thập niên chiến tranh và các cuộc cách mạng trong và sau thời kử³ chiến tranh chống Mử¹ của Việt Nam, hầu hết đất tại các nước nà y giử là tà i sản nhà nước. Chính phủ Là o và Campuchia đang khuyến khích việc khai thác đất đai để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Global Witness cho rằng hoạt động thu hồi đất tại Là o và Campuchia phản ánh cuộc khủng hoảng tòan cầu vử việc khai thác đất không kiểm soát, trước sức hút từ việc giá cả các loại hà ng hóa tăng cao.
HAGL ngay lập tức bác bử sự liên quan của mình đối với việc chiếm đất, khai thác rừng bất hợp pháp và hối lộ quan chức địa phương. Tập đoà n nà y cũng khẳng định các hoạt động đầu tư và o các đồn điửn cao su, mía đường của mình hoà n toà n tuân thủ pháp luật của chính quyửn sở tại.
Trong một thập kỷ qua cả Tập đoà n cao su và HAGL đửu đã mở rộng nhanh chóng hoạt động sản xuất cao su của mình, góp phần giúp Việt Nam trở thà nh nhà xuất khẩu cao su đứng thứ 4 thế giới sau Thái Lan, Indonesia và Malaysia.
Tuy nhiên việc tìm được diện tích đất phù hợp tại Việt Nam đã khó khăn hơn, trong khi Campuchia và Là o lại có những vùng đất hiếm hoi chưa khai phá còn sót lại tại Đông Nam à.
Thông thường, cao su tại Đông Nam à thường được trồng bởi các hộ gia đình trên diện tích nhử. Tuy nhiên hai tập đoà n trên đã đánh dấu sự chuyển hướng sang hoạt động trồng cao su trên quy mô lớn
Phản ứng trước báo cáo của Global Witness, HAGL cũng khẳng định các dự án của mình đã tạo ra hà ng nghìn việc là m cho người dân địa phương.
Trong khi đó Global Witness khẳng định đã phửng vấn một số người dân Là o và Campuchia, những người cho biết bị buộc phải rời những khu đất đang canh tác. Ruộng đồng của họ sau đó bị san phẳng để trồng cao su cho các công ty con hoặc công ty có vốn góp của hai tập đoà n trên.
Global Witness còn cáo buộc ngân hà ng Deutsche Bank của Đức và tổ chức tà i chính quốc tế IFC, một cơ quan của Ngân hà ng Thế giới WB trong việc đã đầu tư và o hai tập đoà n nà y, cũng như không thẩm tra hoạt động của các tập đoà n trên tại Là o và Campuchia.
Bản cáo cáo cũng khẳng định 5 đại gia già u nhất Campuchia là những người hưởng lợi chính từ việc thu hồi hà ng triệu hecta đất.
Thế nhưng Deutsche Bank khẳng định không trực tiếp cấp vốn cho cả hai tập đoà n trên. Ngân hà ng nà y chỉ nắm cổ phần tại HAGL thông qua một quử¹ đại diện cho các nhà đầu tư khác và cung cấp dịch vụ ủy thác cho HAGL như vẫn là m với hà ng nghìn công ty niêm yết khác trên toà n thế giới.
IFC thì tuyên bố không nắm cổ phần tại Tập đoà n cao su. Tổ chức nà y chỉ có góp vốn và o một quử¹ đầu tư tại Việt Nam và quử¹ nà y có nắm cổ phần của HAGL.
Global Witness là một tổ chức phi chính phủ có trụ sở tại London, Anh, được thà nh lập năm 1993. Theo công bố trên website, tổ chức nà y khẳng định công việc của mình là tiến hà nh điửu tra, vận động để ngăn ngừa hoạt động khai thác tà i nguyên thiên nhiên có liên quan đến xung đột và tham nhũng cũng như các vấn đử môi trường và lạm dụng nhân quyửn có liên quan.