Đã ba năm trời kể từ ngà y Cám và dì mất, cũng là từng ấy thời gian Tấm trở lại sống trong cung cùng nhà vua. Mặc dù cuộc sống trôi đi yên bình, hạnh phúc, nhưng luôn có một nỗi niửm là m Tấm không khửi bận lòng - vử Cám!
Tháng bảy mới sang, lại gần đến ngà y lễ Vu lan và ngà y Xá tội vong nhân. Độ nà y Tấm hay nằm mơ thấy Cám. Những giấc mơ - kì lạ thay - giống hệt như nhau. Cám lơ lửng trong một khoảng không mịt mùng, vừa như gần mà lại xa vời vợi, mửng manh như sương khói. Cám bận bộ quần áo giản đơn, trông gầy guộc xanh xao, hai hốc mắt trũng sâu, chỉ nhìn Tấm buồn rầu rầu, ánh mắt thiết tha như có điửu muốn rãi tử. Giấc mơ lặp đi lặp lại khiến Tấm suy nghĩ rất nhiửu - phải chăng ngà y xá tội gần kử, Cám muốn gặp Tấm để bà y tử điửu gì? Nghĩ vậy, nà ng quyết định sẽ lên chùa và o ngà y xá tội năm nay.
Ngà y xá tội vong nhân đến. Sáng sớm, Tấm đã dậy, tự tay là m chút đồ lễ rồi khởi hà nh đến ngôi chùa trên núi - có tiếng rất thiêng. Tấm đến chùa thì đã gần trưa, nà ng sắp lễ rồi thắp một nén nhang, thà nh tâm cầu khẩn! Nà ng khấn cho Dì, cho Cám, cầu cho linh hồn của hai người được rửa tội và siêu thoát! Giữa lúc ấy, đột nhiên Tấm nghe ù ù bên tai, mở mắt ra thì không còn thấy điện thử nữa, chỉ thấy mình đang lơ lửng giữa khoảng không xám đặc, cuộn xoáy! Chưa kịp định thần thì Tấm thấy mình bị hút vử phía trước, mãi cho đến khi gặp một cánh cửa, cửa bật tung, Tấm bị hút và o đó. Sau cánh cửa là một căn phòng. Căn phòng trống không, tường và trần đửu một mà u xám, Tấm ngỡ ngà ng. Nhưng đó chưa phải là điửu lạ lùng nhất, cảnh cửa mở ra lần nữa, và Cám bước và o. Đúng là Cám, không mử ảo như trong giấc mơ của Tấm, mà thực sự hiện hữu - Cám bằng xương bằng thịt! Tấm không nói được lời nà o, trong nà ng trà n ngập nỗi hoang mang và hà ng trăm ngà n câu hửi. Nà ng đang ở đâu? Tại sao nà ng bị đưa đến đây? Nơi nà y cách ngôi chùa kia bao xa? Giữa lúc bối rối, Cám chợt lên tiếng, tiếng nói nghe cũng rất thật, rất đỗi thân quen, nhưng thoáng chút gì như nghẹn ngà o, và vang hơn bình thường:
- Chị Tấm!
Tấm hoảng hốt, hình ảnh Cám, giọng nói Cám, sống động quá. Nà ng hoang mang: đây là mơ, hay là thực? Như đọc được suy nghĩ của Tấm, Cám tiếp:
- Chị Tấm, chị và em đang ở dưới à‚m Phủ! Đây là nơi mà người trần lẽ ra không được đến, chỉ có chị - người được thần thánh phù độ, trải qua bao kiếp nạn mới tới được!
Tấm không biết nói gì, nà ng còn chưa hết sững sử.
- Chị Tấm, sao chị không nói gì?
Tấm nhắm mắt, hít một hơi dà i. Giử thì nà ng chắc chắn rằng đây không phải là mơ, nà ng chọn lời:
- Em Cám à ! Em đưa chị đến đây sao? Có phải em đã tìm gặp chị suốt mấy đêm rồi?
Cám gật đầu.
- Vậy phải chăng em có điửu gì muốn nói? - Tấm tiếp.
- Vâng, hôm nay là ngà y phán quyết của em. Hôm nay Diêm Vương sẽ định đoạt liệu linh hồn em có được siêu thoát, được đầu thai hay không.
"Cám khác quá!" - Tấm tự nhủ. Cám đang đứng trước mặt Tấm lễ phép, điửm đạm, hoà n toà n khác xưa.
- Em Cám, suốt ba năm qua em ở đâu?
Cám cười, nụ cười rầu rầu:
- Em được Diêm Vương sai đi chứng kiến cảnh khổ đau trong nhân gian, cảnh người ta bị lừa gạt, bị hãm hại, chứng kiến lòng đó kị, tham lam. Cứ đi một ngà y, em phải vử báo những gì mình nhìn được cho Diêm Vương, và cả những gì mình cảm thấy.
- Rồi sao nữa?
- Ban đầu em dửng dưng, em vô cảm, nhìn người khác đau đớn, bất hạnh, em không có lấy một chút mủi lòng. Vì thế mà Diêm Vương trừng phạt em bằng cách bắt em chịu tất cả những cảm xúc đau khổ ấy. Em quằn quại, em cầu xin dừng tay, nhưng vô ích! Cảm giác của người bị tra tấn, của người mất cha, mất mẹ, của người bị ruồng bử, của người bị hãm hại, như trận cuồng phong cà o xé em. Em bị trừng phạt cho đến khi em biết đồng cảm, biết thương xót.
- Đến khi nà o em mới biết thương xót những cảnh khốn cùng ấy?
- Hai năm trời chị Tấm ạ!
- Thế một năm còn lại em là m gì?
- Em xá tội cho những tội lỗi của mình. Diêm Vương gửi hồn em và o một con bống, con bống bị lừa gạt rồi bị là m thịt; rồi Diêm Vương gửi em và o con chim và ng anh, con chim cũng bị giết; Diêm Vương lại cho em và o cây xoan đà o, cây xoan đà o cũng bị đốt trụi! Như thế em cũng phải bử mạng bốn lần, bằng số lần em hãm hại chị.
Tấm im lặng. Ba năm trời ròng linh hồn Cám bị đà y đọa, cái giá đắt cho những lỗi lầm khi còn sống.
- Vậy dì đâu, em đã phải chịu phạt cho cả phần dì nữa ư?
Cám rùng mình một cái, cô cất giọng buồn. Trông Cám như muốn khóc mà không thể khóc. Hẳn là người chết rồi không khóc được nữa.
- Mẹ em khi xuống đây đã là m náo loạn cả âm phủ, đắc tội với Diêm Vương. Mẹ quyết không nhận lỗi, vì thế mà phải chịu trừng phạt đau đớn, không những thế, đời đời kiếp kiếp phải đầu thai và o con ruồi, con cóc.
Dẫu dì đã là m nhiửu điửu độc ác với Tấm, Tấm nghe vậy cũng không khửi xót xa! Đúng là không gì qua được mắt thần linh, tội lỗi dù sớm muộn đửu bị trừng trị. Nghĩ đến đây, Tấm nhìn lại mình, bà n tay Tấm cũng từng rót nước sôi giết Cám, bà n tay Tấm cùng từng gửi hũ mắm đến cho Dì, khiến dì chết vì kinh sợ, bà n tay ấy đã từng là m điửu xấu, từng giết người!
- Em Cám, em nói hôm nay là ngà y phán quyết, phải chăng đích thân Diêm Vương sẽ...
Tấm chưa dứt câu, đột nhiên cả căn phòng rung chuyển, rồi bất thình lình nới rộng ra, thà nh một nơi rộng mênh mông, u ám, tường vẽ đầy hình người bị tra tấn, trần thì cao hun hút. Tấm lử mử đoán ra: đây ắt hẳn là phòng xử của à‚m Phủ.
Bà n xử án sừng sững trước mặt, Diêm Vương hiện ra. Vượt ra ngoà i ngôn ngữ và trí tưởng tượng của con người, Diêm Vương, và cả bầu không khí toát ra từ Người không một từ nà o có thể miêu tả. Ngà i cất tiếng nói là m rúng động không gian:
- Cám, hẳn ngươi biết vì sao mình lại ở đây. Tấm, ngươi là người trần đầu tiên đặt chân xuống à‚m Phủ, người biết vì sao không?
- Dạ bẩm, tì nữ người trần mắt thịt, không thấu được hết ý định của bậc thần linh.
Diêm Vương cười lớn:
- Hôm nay, ta sẽ ra phán quyết định đoạt số phận của hai ngươi. Cám, ngươi trước.
Cám bước vử phía trước.
- Hẳn ngươi biết tội của mình chứ?
- Dạ, con biết. - Cám trả lời, nghe giọng nói thoáng run nhưng cứng cửi lạ thường.
- Ngươi đã cùng mẹ hãm hại Tấm nhiửu lần, còn tranh già nh hạnh phúc của Tấm. Ta hửi nhà ngươi, nhà ngươi có thật sự yêu vị vua đó không?
- Dạ bẩm, con không ạ.
- Vậy suy cho cùng ngươi vì lòng đố kị và lòng ham mê phú quý mà là m vậy?
- Dạ, vâng ạ.
- Ngươi đã chuộc tội suốt ba năm vừa rồi, đã học được cách thương xót, đã biết đồng cảm, đã nếm mọi khổ đau trong nhân gian. Ngươi có thấy mình xứng đáng được đầu thai là m người không?
Cám chợt im lặng. Một khoảng dà i trôi qua, rồi Cám lên tiếng:
- Dạ bẩm, không ạ.
Diêm Vương thoáng ngạc nhiên, rồi gật đầu:
- Ngươi nói vậy, và ngươi thực sự nghĩ vậy, điửu ngươi thật sự nghĩ mới quan trọng! Ngươi biết không, đầu thai là m người là một ân huệ lớn lao, nhưng cũng là một sứ mệnh khó khăn, là m người không hử dễ dà ng. Ngươi đã chịu phạt không có nghĩa là linh hồn ngươi đã được gột rửa. Vì tội lỗi của ngươi một phần là do mẹ nhà ngươi xúi giục mà ngươi lại chịu đựng cả hình phạt của mẹ mình, nên ta cho phép nhà ngươi được đầu thai thà nh bông hoa sen. Ngươi sẽ có ba kiếp là m hoa trước khi ta xem xét ngươi có thể được đầu thai là m người một lần nữa không.
- Dạ! Con xin tạ ơn ân đức của Diêm Vương. - Cám nói, rồi bước xuống.
- Tấm, đến lượt ngươi.
Tấm bước lên trước.
- Tấm, ngươi không thắc mắc vì sao ngươi là người trần mà lại phải xuống âm phủ để nhận phán quyết vử số phận mình không?
- Dạ bẩm, không ạ.
- Một phần là vì ta đã hứa với Cám sẽ ban một ân huệ cho những tháng ngà y chuộc tội, và Cám xin được gặp ngươi. Phần khác, phần khiến ngươi được phán quyết khi còn sống là bởi ngươi đã trải qua bao khổ nạn - điửu không hử được ghi trong sách sinh tử. Sức sống và sự trong sạch của ngươi đã khiến thần linh động lòng mà thay đổi điửu được sắp đặt, lẽ ra ngươi đã chết ngay từ lúc dì ngươi chặt đổ cây cau, khiến ngươi ngã.
- Nhưng con đã giết người, thưa Diêm Vương, con đã là m việc tà n độc, linh hồn con đã bị vấy bẩn.
Diêm Vương khẽ là m một hà nh động như cười mỉm.
- Ngươi giết người đâu phải vì dã tâm. Ngươi đã cảnh báo mẹ con Cám nhiửu lần nhưng hai người đó không hử thay đổi. Ngươi giết người là hà nh động tự bảo vệ mình, khi sự can thiệp của thánh thần cũng chỉ có hạn, khi người bên cạnh ngươi - là vị vua kia - cũng không ra tay giúp. Tuy vậy, hà nh động giết người luôn luôn là sai trái. Như thế, ngươi sẽ vẫn được đầu thai là m người. NHƯNG. Nhưng sau khi vị vua kia mất, ngươi sẽ phải quy y cửa phật và dà nh phần đời còn lại là một nữ tu, ăn chay niệm phận để xá tội.
- Dạ, tạ ơn ân đức của Diêm Vương.
Diêm Vương gật đầu
- Vậy thì ta tuyên bố: PHIàŠN Xử¬ KẾT THàšC!
Nói rồi, Diêm vương biến mất, căn phòng lại chuyển động dữ dội, rồi trở lại là căn phòng nhử khi nãy.
- Chị Tấm! - Cám lên tiếng - Em phải chia tay chị thôi. Vậy là em được thửa tâm nguyện gặp chị lần cuối. Em xin lỗi, chị Tấm ạ, em xin lỗi, cho những gì mẹ con em đã là m!
Tấm trà o nước mắt, chỉ biết gật đầu.
- Vậy em đi nhé, chị Tấm! - Cám nói, đoạn đưa tay ra, rồi hình bóng mử dần, mử dần, đến khi biến mất hẳn. Cửa phòng bật mở, Tấm bị hút ra ngoà i, trở vử với điện thử.
***
Năm ấy, hồ sen trong cung chỉ nở đúng một bông, nhưng tươi tắn và thơm lạ thường. Tấm thường ra ngồi ở lầu trước hồ sen cùng nhà vua. Cứ mỗi lần ấy, Tấm lại thấy như nghe được giọng Cám nói khe khẽ :"Chị Tấm ơi! Chị Tấm ơi!" - như tiếng thử thẻ của người em gái ruột thân thương!
Dương Quử³nh Anh (Lớp 10 Anh, Trường THPT Chuyên Nguyễn Trãi, Hải Dương)