Không đủ thông tin và sai bản chất
Cá tra Việt Nam chiếm 95% sản lượng xuất khẩu của thế giới (ảnh: NNVN) |
TS Nguyễn Việt Thắng, Chủ tịch Hội Nghử cá, khẳng định việc WWF đưa cá tra và o danh sách đử là hoà n toà n thiếu căn cứ pháp lý. WWF đã không giải thích 19 câu hửi nà y đã được xây dựng như thế nà o? Lấy ý kiến những quốc gia hoặc tổ chức quốc tế nà o? Riêng ở Việt Nam, Hội Nghử cá, các cơ quan quản lý nhà nước, và người nuôi không ai biết đến bộ câu hửi nà y và ai ký ban hà nh?
Ngoà i ra, WWF thiếu những chỉ tiêu cụ thể và không có nội dung hướng dẫn xử lý kết quả đánh giá, bởi lẽ, thông thường mỗi câu hửi nêu trên cần phải có những chỉ tiêu cụ thể, kèm hướng dẫn cách thực hiện (ví dụ: Phải quan sát thực tế ở vị trí nà o? nghiên cứu hồ sơ nà o...) và hướng dẫn xử lý kết quả, mức đánh lỗi dựa trên những thông tin thu thập được. Trong tà i liệu WWF gửi, ngoà i 19 câu hửi và 2 phụ lục hướng dẫn chung chung, thì hoà n toà n không có tà i liệu nà o khác.
Cũng theo Hội Nghử cá, phương pháp tiến hà nh thu thập thông tin và thông báo kết quả của WWF đánh giá không đảm bảo yêu cầu công khai. Tiêu chí gia nhập các tổ chức quốc tế đửu quy định nguyên tắc công khai, minh bạch, nhưng WWF không hử thông báo cho WWF Việt Nam và Bộ NN-PTNT Việt Nam vử tiêu chí đánh giá, không thông báo thời gian và o Việt Nam đánh giá. Dự thảo kết quả đánh giá lẽ ra phải gửi cho Bộ NN-PTNT và các đơn vị có liên quan của Việt Nam có ý kiến trước khi công bố, nhưng WWF đã không là m việc nà y.
à”ng Nguyễn Tử Cương, Ủy viên BCH Hội Nghử cá phân tích thêm, việc WWF xây dựng Bộ câu hửi không phản ánh hết nội dung an toà n môi trường, an toà n bệnh dịch; thiếu hoà n toà n nội dung an toà n thực phẩm và chính sách xã hội. Người đánh giá không trực tiếp đến Việt Nam, mà chỉ dựa và o một bà i báo và một công bố của Trường Đại học Wageningen Hà Lan năm 2009 là hoà n toà n không có cơ sở khoa học. Các tà i liệu nà y cũng chưa được kiểm chứng vử mức độ chính xác so với thực tế, lại được công bố năm 2009, có nghĩa rằng họ đã thu thập thông tin của năm 2009 và những năm trước đó (có thể là năm 2008 hoặc xa hơn), thế nhưng WWF lại dùng nó để đánh giá cho cá tra Việt Nam năm 2010.
Căn cứ và o thông tin cá biệt, được thu thập ở tà i liệu để áp đặt chung cho toà n bộ diện tích và sản lượng cá tra nuôi của Việt Nam là điửu không thể chấp nhận và chưa từng thấy cơ quan quốc tế hoặc quốc gia nà o là m như vậy, ông Cương nói.
WWF phải xin lỗi
Năm 1995, FAO công bố tà i liệu phát triển thủy sản bửn vững (CoC), trong đó điửu 9 quy định vử nuôi thủy sản bửn vững. So với CoC của FAO, Bộ tiêu chí gồm 19 câu hửi của WWF chỉ tập trung và o một số khía cạnh như ảnh hưởng của việc nuôi cá đối với môi trường và dịch bệnh. Nếu coi đây là chuẩn mực để đánh giá thân thiện với môi trường là không đầy đủ và không thuyết phục.
Theo lẽ đó, WWF khi quy định vử nuôi thủy sản bửn vững không thể tự mình đặt ra những tiêu chí trái với CoC của FAO và không được phép đưa bộ tiêu chí của mình để áp đặt cho các quốc gia, sau đó tự mình công bố, bất chấp quy định quốc tế, quy định quốc gia và hậu quả.
Hội Nghử cá đử nghị, để giảm thiểu tác hại do việc là m của WWF gây ra đối với cá tra, đồng thời nhằm ngăn chặn những vụ việc tương tự có thể xảy ra trong tương lai, cần tiếp tục triển khai các biện pháp có hiệu quả để trong thời gian sớm nhất, tổ chức WWF thu hồi tà i liệu, bà i viết, website và các hình thức tuyên truyửn khác có nội dung cá tra Việt Nam bị áp đặt nhãn đử, và có lời xin lỗi đối với Chính phủ và người nuôi cá Việt Nam.
Hơn nữa, các cơ quan chức năng của Việt Nam nên triển khai gấp việc đà o tạo áp dụng quy chuẩn thực hà nh nuôi tốt. Thực hiện việc đánh giá công nhận VietGAP và công bố rộng rãi cho cơ quan nhà nước có thẩm quyửn các nước NK, các nhà NK, các tổ chức xã hội nghử nghiệp và tổ chức phi chính phủ trên thế giới được biết. Bà i học rõ nhất từ Thái Lan, năm 2007 nước nà y đã công bố tại các hội thảo quốc tế đã cấp giấy chứng nhận đạt GAP cho trên 60% cơ sở nuôi tôm sú và không cho phép tồn tại bất cứ hình thức chứng nhận nà o khác kiểu như SQF, SGS, Global GAP...
Chúng ta cần xây dựng một cuốn băng video giới thiệu vử nghử nuôi cá tra Việt Nam, và các đối tượng nuôi khác trên website của Bộ, các tổ chức Hiệp hội, và đại sứ Việt Nam tại nước ngoà i, ông Cương đử nghị.