Hiểm họa từ dây điện và cáp giả
Theo số liệu thống kê của HATAP, tính từ năm 2007 đến tháng 2 năm 2009, toà n thà nh phố Hà Nội đã có 455 vụ cháy, trong đó có 232 vụ do chập cháy dây điện (chiếm 50%), là m chết 12 người, 47 người bị thương, thiệt hại vử tà i sản ước tính khoảng 83 tỷ đồng. Đáng chú ý, kết quả điửn tra nguyên nhân của các vụ cháy trên chủ yếu là do sử dụng phải dây điện và cáp giả.
Đại diện một số doanh nghiệp bị là m giả dây và cáp điện, ông Bùi Tiến Đạt - Tổng giám đốc công ty TNHH Nhà nước một thà nh viên Cơ điện Trần Phú (TRAFUCO) cho biết: Trong vòng khoảng ba năm trở lại đây, sản phẩm dây điện của TRAFUCO bị là m giả nhiửu nhất trên thị trường.
Năm 2006, phát hiện một công ty lấy tên là Cty TNHH Cáp điện Trần phú tổ chức sản xuất và tiêu thụ hơn 1 triệu mét dây giả các loại, tại một số cửa hà ng ở chợ Trời, đường Nguyễn Công Trứ và Phạm Văn Đồng, với giá trị gần 4 tỷ đồng.
Năm 2007 và gần đây nhất (19/11/2008) đã bắt quả tang xưởng sản xuất là m giả của Cty TNHH Hoà ng Sơn, Tứ hiệp, Thanh Trì do Phạm Thị Loan và em trai Phạm Ngọc Anh là m chủ sản xuất dây điện Trần phú giả.
Theo ông Đạt, lợi dụng thương hiệu của dây điện Trần Phú, các cơ sở trên đã bất chấp thủ đoạn, coi thường luật pháp, xâm hại đến lợi ích và tính mạng người tiêu dùng để kiếm lời bất chính.
Dây cáp bán trên thị trường rất khó phân biệt thật - giả
Để có được lợi nhuận cao, các cơ sở là m giả trên đã chế tạo từ kim loại đồng có nhiửu tạp chất, đường kính các sợi nhử và thiếu sợi, vì vậy tiết diện không đúng quy định, gây tổn thất điện, khả năng chịu cương độ dòng điện kém, dây dễ dà ng quá tải và phát nóng.
Mặt khác, phần cách điện được là m bằng nhựa kém chất lượng hoặc tái chế nên xốp, bở, giòn, dễ nứt khi uốn và lắp đặt. Do vậy trong quá trình sử dụng chóng bị chập, cháy gây thiệt hại lớn vử người và tà i sản.
Khi chúng tôi đử cập mua dây cáp loại 2 của Hà n Quốc sản xuất ở chợ đồ điện Lương Đình Của, một nhân viên bán hà ng thẳng thắn: loại nà y giống y hệt của Hà n Quốc do trong nước sản xuất, dây mảnh hơn một chút, nhưng giá chỉ 3000đồng/m (rẻ hơn dây thật 1000đồng). Nếu mua nhiửu em bớt còn 2.500đồng/m.
Thực tế ở nhiửu khu chợ buôn bán đồ điện gia dụng lớn trên địa bà n Hà Nội như chợ Trời Nguyễn Công Trứ, chợ Ngã tư sở... việc lưu thông dây điện, dây cáp giả trà n lan trên thị trường, được bà y bán ngang nhiên và rất khó phân biệt với dây điện, dây cáp thật.
Theo cảnh báo của Phòng cảnh sát PCCC CA TP Hà Nội, năm 2008 có đến có đến hơn 70% số vụ cháy xảy ra trong khu dân cư, nguyên nhân chủ yếu là chập cháy dây dẫn điện. Trong khi việc sản xuất và tiêu thụ hà ng giả vẫn xảy ra ngang hiên, cho thấy hiểm họa từ dây điện và cáp điện luôn hiện hữu và rình rập với người tiêu dùng.
Cần những đòn đánh mạnh tay
Thượng tá Lê Hồng Sơn - Phó trưởng phòng PC15 cho rằng: Do văn bản pháp luật quy định vử chất lượng tiêu chuẩn hiện nay còn rất chung chung, không rõ rà ng, bộc lộ nhiửu lỗ hổng nên các đối tượng lợi dụng vi phạm.
Dây cáp giả gây ra nhiửu vụ chập cháy nghiêm trọng
Cụ thể Luật chất lượng chưa ra được ngườ¡ng và mức độ dưới bao nhiêu % chất lượng sản phẩm, so với tiêu chuẩn công bố thì coi là hà ng giả...Thêm và o đó, thủ đoạn của các đối tượng sản xuất và kinh doanh dây điện và cáp giả ngà y cà ng tinh vi. Sản xuất chủ yếu theo đơn đặt hà ng, ở các hộ gia đình nhử lẻ và tiêu thu ở khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa... nên rất khó khăn cho công tác phòng chống tội phạm sản xuất và buôn bán hà ng giả.
Để khắc phục tình trạng nà y, Thượng tá Lê Hồng Sơn kiến nghị: Các công ty sản xuất dây cáp điện cần cải tiến đổi mới công nghệ, sử dụng tem chống hà ng giả gắn trên dây điện và sử dụng mã số, mã vạch in trên tem nhãn sản phẩm...nhằm tạo rà o cản kử¹ thuật khó bắt chước.
Đồng thời, yêu cầu các đại lý cam kết bán đúng sản phẩm thật, khi phát hiện sản phẩm giả phải báo ngay vử cơ quan điửu tra để có biện pháp xử lý.
Vử phía công an, tới đây chúng tôi sẽ chỉ đạo tập trung công tác rà soát, điửu tra cơ bản, nắm bắt tình hình hoạt động hiện hà nh của các doanh nghiệp. Sà ng lọc các đối tượng nghi vấn sản xuất và buôn bán dây cáp điện giả, đưa và o diện quản lý để phong ngừa đấu tranh quyết liệt.
à”ng Bùi Tiến Đạt - Tổng giám đốc TRAFUCO cũng đử nghị, nhà nước nên điửu chỉnh mức phạt đối với các hà nh vi sản xuất hà ng giả, hà ng nhái. Có thể tăng biện pháp xử lý hình sự với các đối tượng sản xuất, buôn bán, vận chuyển, tà ng trữ, hà ng giả, hà ng nhái.
Đồng thời, cần nghiên cứu đơn giản hóa thủ tục hà nh chính, tăng thêm quyửn hạn cho lực lượng Công an, Quản lý thị trường trong công tác thanh kiểm tra và phải dà nh một khoản ngân sách hỗ trợ kinh phí, trang thiết bị, điửu tra, giám định cho các lực lượng chức năng.
Ngoà i ra, HATAP và Cảnh sát PCCC thà nh phố Hà Nội cũng đử nghị UBND thà nh phố chỉ đạo các sở chức năng, cơ quan đo lường chất lượng rà soát các qui định vử tiêu chuẩn chất lượng dây và cáp điện, từ đó chỉ đạo một cuộc tổng kiểm tra các cơ sở sản xuất dây dẫn, dây cáp điện và các thiết bị khác, đảm bảo yêu cầu vử chuẩn kử¹ thuật và chất lượng từ khâu sản xuất, để từng bước đẩy lùi được nạn hà ng giả, hà ng nhái.