Ra mắt bản dịch cuốn tiểu thuyết “Đôi mắt của Mona” của Thomas Schlesser
Tái bản chỉ một tuần sau khi phát hành, “Đôi mắt của Mona” – bản dịch tiếng Việt do Nhã Nam ấn hành đang trở thành một hiện tượng mới trên thị trường sách nghệ thuật. Tác phẩm của nhà sử học nghệ thuật Pháp Thomas Schlesser gây ấn tượng bởi cấu trúc 52 chương tương ứng với 52 tuần, nội dung dung hòa giữa văn chương và hội họa. Đây là một trong số ít những ấn phẩm vừa mang tính nghệ thuật cao, vừa chạm tới những giá trị nhân văn thiết thực.
Tác giả Thomas Schlesser hiện là Giám đốc Quỹ Hartung Bergman, giảng viên tại École du Louvre và Sciences Po Paris. Ông có học vị tiến sĩ Lịch sử nghệ thuật và từng xuất bản khoảng 15 công trình chuyên khảo trước khi thử sức ở địa hạt tiểu thuyết. Những trải nghiệm nghiên cứu giúp ông đưa vào cuốn sách một lối kể chuyện vừa giàu cảm xúc, vừa chính xác và uyên bác về nghệ thuật. Tác phẩm đầu tay của ông – “Đôi mắt của Mona” đã ngay lập tức tạo được tiếng vang tại Pháp, sau đó nhanh chóng lan tỏa ra quốc tế.
Câu chuyện trong tiểu thuyết bắt đầu bằng nỗi lo của cô bé Mona, người đang đứng trước nguy cơ mất thị lực sau 52 tuần. Để giúp cháu gái ghi nhớ và cảm nhận vẻ đẹp thế giới trước khi không còn nhìn thấy được nữa, người ông quyết định mỗi tuần sẽ đưa cô bé đến một bảo tàng ở Paris để chiêm ngưỡng một kiệt tác nghệ thuật. Từ đó, hành trình đếm ngược 52 tuần bắt đầu, cũng là hành trình nhìn, cảm và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc. Mỗi chương là một bức tranh nổi tiếng, được giới thiệu một cách dễ hiểu nhưng không đơn giản, dẫn dắt độc giả bước vào thế giới hội họa từ những lối tiếp cận đa chiều: lịch sử, kỹ thuật, cảm xúc và tưởng tượng.

Không chỉ là cẩm nang nghệ thuật sống động, “Đôi mắt của Mona” còn là một cuốn sách chữa lành. Trong từng cuộc trò chuyện giữa hai ông cháu, người đọc thấy được thông điệp sâu xa về ý nghĩa của việc “thấy” không đơn thuần là qua thị giác mà còn bằng ký ức, xúc giác, sự đồng cảm và tình yêu thương. Càng gần đến thời điểm ánh sáng vụt tắt, Mona càng học được cách nhìn thế giới bằng trái tim. Đây chính là điểm chạm khiến tác phẩm trở nên đặc biệt giữa muôn vàn ấn phẩm viết về nghệ thuật.
Một điểm đáng chú ý khác là “Đôi mắt của Mona” đã trở thành hiện tượng xuất bản ngay từ khi còn là bản thảo. Tác phẩm được mua bản quyền dịch sang 37 ngôn ngữ ngay trước thời điểm phát hành chính thức tại Pháp, con số hiếm có trong ngành xuất bản. Sách cũng lọt đề cử Grand Prix RTL Lire Magazine Littéraire 2024. Tại Việt Nam, bản dịch do Phạm Minh Quân thực hiện và Nhã Nam phát hành giữa tháng 5 năm 2025. Chỉ sau một tuần, sách đã được tái bản, cho thấy sức hút không nhỏ từ phía bạn đọc trong nước.
Ấn bản tiếng Việt được đầu tư thiết kế đặc biệt với bìa flexibinding, loại bìa kết hợp độ bền của bìa cứng với sự linh hoạt của bìa mềm, tạo cảm giác chắc chắn nhưng vẫn dễ dàng lật mở. Mép bìa vượt nhẹ khổ ruột, tạo đường viền thanh lịch. Song song, đơn vị phát hành còn giới thiệu phiên bản chữ nổi Braille dành cho người khiếm thị, một lựa chọn đầy nhân văn, đúng với tinh thần xuyên suốt của cuốn sách: nghệ thuật là dành cho mọi người, dù có khả năng nhìn hay không.
Không chỉ hấp dẫn về nội dung và hình thức, cuốn sách còn mang lại nhiều giá trị khác biệt. Trước hết là cách Thomas Schlesser hòa quyện các lĩnh vực: văn chương, hội họa, triết học và ký ức cá nhân để tạo nên một văn bản nghệ thuật đa tầng. Tiếp theo là chất liệu tình thân, đặc biệt là tình cảm giữa hai thế hệ, đã trở thành sợi dây dẫn đưa Mona cũng như độc giả đi từ tò mò đến thấu cảm. Cuối cùng, “Đôi mắt của Mona” khẳng định vai trò của nghệ thuật như một phương tiện trị liệu, giúp con người vượt qua mất mát, nỗi sợ và bất định trong cuộc sống.
Để đưa tác phẩm đến gần hơn với độc giả Việt, Nhã Nam phối hợp cùng Viện Pháp tổ chức buổi giao lưu ra mắt bản dịch tiếng Việt “Đôi mắt của Mona” vào sáng Chủ nhật, ngày 15/6/2025 tại The Wiselands Coffee, số 17 Hạ Hồi, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Sự kiện có sự tham gia của giảng viên, giám tuyển nghệ thuật thị giác Nguyễn Thế Sơn và nhà nghiên cứu, dịch giả Phạm Minh Quân. Tại đây, khán giả sẽ được nghe chia sẻ về hành trình chuyển ngữ, cảm hứng sáng tạo cùng những liên hệ thú vị giữa văn chương và hội họa./.