Những doanh nghiệp... gia đình trị nổi tiếng ở Việt Nam

Những gia đình kinh doanh nổi tiếng

Đầu thế kỷ 20, ông Trịnh Văn Bô và vợ là bà Hoà ng Thị Minh Hồ đã phát triển nghử buôn của cha mẹ, là m nên một cơ nghiệp rất lớn. à”ng bà Trịnh Văn Bô - Hoà ng Thị Minh Hồ được biết đến là chủ tiệm vải Phúc Lợi tại Hà Nội chuyên bán buôn tơ, lụa, và i vóc khắp Đông Dương và là một trong những gia đình già u nhất thời bấy giử. Bên cạnh ông Bô, nhiửu người trong gia đình họ hà ng của ông cũng đã trở thà nh những doanh nhân thà nh đạt tại Việt Nam giữa thế kỷ 20.

Sự già u có của gia đình nà y trở nên nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam bởi cái tâm và những đóng góp của họ cho đất nước. Gia đình bà Hồ (hiện tròn 100 tuổi) đã quyên tới hơn 5.000 lượng và ng (tương đương 90% tà i sản) trong Tuần lễ Và ng từ ngà y 17 đến 24/9/1945 chi tà i chính khi ngân khố quốc gia cạn kiệt.

Những doanh nghiệp gia đình trị nổi tiếng ở Việt Nam

Cũng thuộc lớp doanh nhân Việt đầu tiên, bà Trần Thị Hường (Tư Hường) cùng gia đình đã gây dựng lên khá nhiửu tên tuổi nổi tiếng như DNcó quy mô vốn 6.000 tỷ đồng Hoà n Cầu là đơn vị tổ chức cuộc thi Hoa Hậu Hoà n Vũ Thế giới - Miss Universe 2008, lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam, Ngân hà ng Nam à, khu nghỉ dườ¡ng Diamond Bay.

DN nhà bà Tư Hường đã phát triển rất mạnh mẽ cùng với sự đổi mới của đất nước với sự hiện diện trong rất nhiửu lĩnh vực như: công nghiệp, trồng rừng, khu đô thị, du lịch, cao ốc, văn phòng, khách sạn, resort, khu thương mại...

Trong khi đó, DN của gia đình ông Đỗ Minh Phú, chủ tịch HĐQT, TGĐ Công ty Cổ phần Tập đoà n Và ng bạc Đá quý DOJI, chủ tịch HĐQT Tienphong Bank là một trường hợp gắn bó với những người "ruột thịt" rất cao.

Đây là một điển hình kiểu mẫu của một đại gia đình 3 đời là m kinh doanh và đửu là những nhân vật nổi tiếng. Bố ông Phú là cụ Đỗ Thế Sử là một trong những sáng lập viên Công ty tiửn thân của Tập đoà n DOJI. Cụ có rất nhiửu người con cháu là m doanh nhân như ông Phú (DOJI), Đỗ Anh Tú (TGĐ Diana, Phó chủ tịch HĐQT của Tiên phong Bank)...

Doanh nghiệp của gia đình ông Võ Quốc Thắng cũng là một trường hợp rất nổi tiếng. Bản thân ông Thắng là một doanh nhân khá đặc biệt bởi khả năng là m việc có một không hai của ông. à”ng đảm nhận rất nhiửu vai trò như đại biểu quốc hội, ông bầu bóng đá, chủ tịch VPF, chủ tịch hội doanh nhân trẻ TP.HCM, chru tịch hội các nhà doanh nghiệp trẻ Việt Nam và là chủ tịch và TGĐ của một loạt các doanh nghiệp.

à”ng chủ mới của Ngân hà ng Kiên Long nà y đã phát triển Đồng Tâm thà nh một tập đoà n hà ng đầu trên cả nước từ hãng gạch của gia đình do cha ông là Võ Thà nh Lân xây dựng lên từ năm 1965 và giử đây đã lấn sân sang nhiửu lĩnh vực khác như BĐS, khu công nghiệp, chứng khoán, ngân hà ng.

Các trường hợp Xuân Thà nh, Thà nh Thà nh Công, Sơn Sơn, Kinh Đô, Biti's, Tân Hiệp Phát, Quốc Cường, Geleximco...gắn liửn với các tên tuổi gia đình ông Nguyễn Xuân Thà nh, Đặng Văn Thà nh, Trầm Bê, Trần Kim Thà nh, Vưu Khải Thà nh, Trần Quí Thanh, bà Nguyễn Thị Loan, Vũ Văn Tiửn.

Thân quen dễ tin

Trong và i năm gần đây, cùng với sự phát triển kinh tế đã xuất hiện nhiửu DN, tập đoà n kinh doanh mang đậm tính chất gia đình. Trong các thảo luận gần đây, đa số các chuyên gia đửu đánh giá cao những đóng góp quan trọng của các gia đình doanh nhân, nhìn nhận vai trò to lớn của các doanh nghiệp nà y cho sự phát triển của nửn kinh tế.

Nhiửu chuyên gia còn cho rằng, DN kiểu gia đình trị giúp hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh được nâng cao lên, DN phát triển ổn định và đây cũng là môi trường để tạo ra những lớp doanh nhân thế hệ kế tiếp.

Nếu như trước đây, các gia đình doanh nhân già u có là cái nôi che chở cán bộ cách mạng thì lớp tiếp bước ngà y nay lại có những đóng góp theo cách khác như tham gia và o chính trường, hỗ trợ các đoà n thể, hiệp hội, vận động tạo ra môi trường kinh doanh tốt hơn, hay tham gia là m từ thiện, các hoạt động xã hội...

Tuy nhiên, ở chiửu ngược lại, một số người vẫn còn nhiửu lo ngại. Theo đó, mô hình doanh nghiệp gia đình có thể khiến tư duy quản trị lạc hậu, chậm phát triển. Nỗ lực duy trì truyửn thống quản trị từ đời ông sang đời cha con có thể khiến cho DN có thể không bứt phá đi lên do không thu hút được nhân tà i bên ngoà i công ty.

Thực tế, theo một khảo sát gần đây của VCCI cho thấy, nếu quản trị DN thuần túy theo kiểu gia đình sẽ khó tồn tại, chỉ chưa đến 10% theo mô hình nà y vững bửn sau ba thế hệ. Mặc dù vậy, mô hình doanh nghiệp gia đình vẫn khá phổ biến ở Việt Nam và cả trên thế giới.

à”ng Phạm Đình Đoà n, thà nh viên Hội đồng Doanh nhân gia đình Việt Nam cho biết, khoảng 100 công ty gia đình lớn nhất Việt Nam đã đóng góp khoảng 1/4 GDP của cả nước. Trên thế giới, số lượng công ty gia đình cũng chiếm một phần rất lớn.

Trong và i năm gần đây, các DN gia đình lớn mạnh cũng rất nhanh. Nhiửu doanh nghiệp đang trên đà phát triển như vũ bão nhưng thế hệ doanh nhân cũ cũng đã già , nhiửu doanh nhân bước sang tuổi "xưa nay hiếm". Việc đà o tạo thế hệ doanh nhân trẻ tiếp quản các DN thay thế các lão doanh nhân trở nên cần thiết. Việc chuyển giao cho ai và như thế nà o sẽ quyết định tới sự phát triển bửn vững của DN.