Có người đã cất công đi hà ng ngà n cây số đến Hà Nội những ngà y nà y chỉ để tận mắt xem cụ rùa...
1. Giáo sư rùa và Nhiếp ảnh gia... rùa
Trong đời thường vẫn có những con người lạ lùng, nhưng ai đã gặp PGS Hà Đình Đức rồi thì mới tin rằng trên đời có những con người bử cả một phần đời cho cái đam mê, hay là một sự kiện, một sự vật rồi thử sống chết với nó. Đằng nà y, ông Đức lại là một nhà khoa học, có học hà m học vị hẳn hoi, nhưng lại được xem là đứa con của thần Kim Quy. Chả thế mà ông trở thà nh nhà rùa học từ mấy chục năm nay. Nghĩa là ông để cả tâm sức và o con vật dưới nước mang tên rùa Hồ Gươm từ năm 1992. Hai mươi năm là quãng thời gian khá dà i đối với đời một con người.
Thế mà ông Đức đã hai mươi năm nay chuyên chú theo dõi những biến động liên quan đến cụ rùa Hồ Gươm, rồi thì tham gia nghiên cứu, hội thảo vử rùa, đi tìm nguồn gốc và quê quán cụ rùa... Những nỗ lực của ông đã được ghi nhận. Nhân kỷ niệm nghìn năm Thăng Long - Hà Nội, tên ông đã được lọt và o danh sách những người được tặng giải thưởng Bùi Xuân Phái...
PGS Hà Đình Đức với những bức ảnh vử cụ Rùa bên Hồ Gươm
Tôi nhiửu lần tìm đến căn nhà ông trong khu dân cư gần sông Kim Ngưu. Căn gác bừa bộn sách vở, tà i liệu là nơi trú ngụ của ông PGS rùa. Sự quyết liệt nơi ông cũng đã có ít nhiửu tác động tới nhiửu cơ quan, ban, ngà nh. Thời ông Nguyễn Quốc Triệu còn là m Chủ tịch, những lá thư, những văn bản kiến nghị của ông đến được chính quyửn và cụ rùa từ đó không còn là nhân vật vô thừa nhận như phải chịu từ xa xưa côi cút một mình dưới hồ Lục Thủy.
Mấy trăm năm trôi qua, cụ rùa bình an vô sự. Mấy chục năm lại đây Hồ Gươm ô nhiễm nặng bởi chính sự vô tâm vô cảm của con người khi các cống thải đổ xuống hồ mang theo bao nhiêu là chất thải hữu cơ và vô cơ độc hại. Và chừng ấy thời gian cụ rùa phải sống trong môi trường quá ô nhiễm như vậy. à”ng Đức lên tiếng.
à”ng Đức đi lập hồ sơ lý lịch và đăng ký hộ khẩu cho cụ rùa Hồ Gươm. Nói dại, nếu trước đây có ai đó liửu bắt cụ rùa đem bán hoặc mổ lấy thịt là m món ăn e rằng mọi chuyện chẳng ai biết hoặc có biết thì chẳng ai đứng ra phán xử bởi cụ rùa mấy trăm năm rồi không ai kê khai nhân khẩu ở đây. Hà Đình Đức say mê với công việc bảo vệ Hồ Gươm và rùa Hồ Gươm như một kẻ cuồng tín. à”ng tuyên bố rằng quê quán của cụ rùa Hồ Gươm là ... Thanh Hóa (được chứng minh bằng lập luận khoa học và văn bản lịch sử hẳn hoi chứ không phải vì ông Đức quê Thanh Hóa !)
Và tuổi thọ của cụ đến nay chừng bảy trăm năm. Điửu ấy còn phải kiểm chứng. Nhưng dù sao ông Đức cũng đã là một công dân vĩ đại của Hà Nội như có người đùa tặng ông. Rất may là cụ rùa có một người "bạn" rất quý mến là PGS Hà Đình Đức. à”ng Đức tuyên bố xanh rửn trên báo rằng Ai đụng đến cụ rùa tôi không để yên.
Tôi đã được ông cho xem hà ng ngà n trang tà i liệu vử cụ rùa Hồ Gươm, hà ng ngà n bức ảnh chụp cụ rùa ở những thời khắc khác nhau trong suốt hai mươi năm. Ba chục bản kiến nghị, đử xuất giải pháp bảo tồn rùa Hồ Gươm đã được gửi đi. Hồi âm nhiửu nhưng thực thi chậm là m ông Đức đau lòng mỗi khi nhìn thấy cụ rùa đang vật lộn với nguy cơ tuyệt chủng...
à”ng Lưu Đức Ngò bán ảnh rùa Hồ Gươm
Rồi thì bỗng có một người thứ ba xuất hiện. à”ng nà y là nhà giáo nghỉ hưu tên là Lưu Đức Ngò từ Phố Nối dưới Hưng Yên lên, tha thẩn cạnh Hồ Gươm rồi chả biết thế nà o bỗng dưng một mình thực hiện một dự án tôn vinh rùa Hồ Gươm bằng cách đợi quanh năm rình lúc rùa nổi để chụp ảnh, phóng to đem... bán cho du khách.
à”ng đã chụp đến hà ng ngà n bức ảnh rùa Hồ Gươm, trong số đó có tới 300 bức đẹp đem in ra, bán cho hà ng ngà n du khách. Nghe nói, số tiửn thu được hà ng trăm triệu đồng từ ảnh rùa, ông Ngò dà nh phần nửa là m từ thiện. Dà y công theo dõi cụ rùa, ông Ngò còn cho biết, mình được nhiửu lần thấy rùa nổi nhiửu hơn tất thảy mọi người. Với cái xe đạp cà tà ng, trên gắn mấy tấm ảnh rùa Hồ Gươm, ông Ngò đã đi khắp phố phường quảng cáo cụ rùa.
Và rồi ông cũng không bị phụ công, nghe nói có vị khách mua cùng lúc cả triệu tiửn ảnh rùa của ông. à”ng Ngò định lấn sân ông Đức khi cho công bố thông tin rằng có đến những... 5 cụ rùa ở Hồ Gươm. Bằng chứng là ông Ngò tung ra thị trường những kiểu ảnh chụp các cụ rùa khác nhau.
à”ng đem phân tích những cái đầu các cụ rùa và công bố có đến năm cái đầu khác nhau, cái thì môi dưới bị sứt, cái thì sống mũi nhô dị dạng, cái thì môi trên bị chẻ hai bên, nghĩa là có 5 cụ đang ở dưới Hồ Gươm (?)...
Lập luận của ông Ngò có chứng cứ hẳn hoi, trong khi ông Đức thì khẳng định chỉ có duy nhất một cụ dưới hồ. Vậy là chiến tranh nổ ra giữa PGS Hà Đình Đức và ông Lưu Đức Ngò... Hai ông đấu nhau trên báo chí rồi còn định kéo nhau ra tòa vì quá... yêu cụ rùa. à”ng Đức bảo: Tôi là nhà khoa học, ông Ngò biết gì vử rùa mà xen và o?.
à”i! Có những tình yêu đến cuồng tín thật đáng yêu là m sao! Tôi không biết nói gì với cả hai ông, khi vị nà o cũng gửi đến tôi tà i liệu để chứng minh cái quyửn yêu... rùa Hồ Gươm của mình. Mọi chuyện rồi cũng qua đi. Bây giử nghe tin cụ rùa mệt, cả hai ông đửu mất ăn mất ngủ. Và có lẽ bây giử ông Đức đã đúng khi cho rằng chỉ có một cụ duy nhất còn sống...
2. Triệu tấm lòng hướng vử Hồ Gươm
Không chỉ có hai nhà rùa Hồ Gươm học ở trên, mấy ngà y hôm nay, ở khắp nơi trên thế giới, người dân Việt và cả người ngoại quốc đửu hướng vử Hồ Gươm theo dõi tình hình cụ rùa. Chuyện vây bắt để chữa bệnh cho cụ lần thứ nhất không thà nh, khiến nhiửu người thêu dệt ra chuyện rùa thiêng nên không dễ gì bắt được.
Có người vì quá yêu quý cụ rùa mà đã khóc khi nghe tin cụ rùa đang phải sống trong môi trường ô nhiễm quá nặng, lại bị bệnh và đói nên ăn cả xác mèo chết... Nhiửu bạn bè từ phương Nam gọi điện thoại ra cho tôi bao giử cũng kèm theo câu hửi Tình hình cụ rùa thế nà o?. Chao ôi! Thật cảm động thay tấm lòng dân Việt với hình ảnh cụ rùa, hay là với linh vật rùa Hồ Gươm.
Nhiửu người không tin cụ rùa sống từ thời trả gươm của vua Lê xưa, nhưng hình ảnh rùa Hoà n Kiếm đã đi và o tâm thức và câu chuyện cụ rùa khổng lồ Hồ Gươm là câu chuyện gắn với tình cảm người dân Việt với quê hương đất nước.
Mấy hôm nay, trên các trang báo in và báo điện tử, thông tin và chia sẻ từ bạn đọc vử số phận cụ rùa nhiửu vô kể. Điửu đó chứng tử cụ rùa đang là mối quan tâm của hà ng triệu người Việt khắp nơi. Nhiửu ý kiến bức xúc vử môi trường Hồ Gươm ô nhiễm ảnh hưởng đến sức khửe cụ rùa. Nhiửu đử xuất hiến kế cứu cụ rùa tới tấp được đăng tải...
Điửu đó thể hiện tấm lòng dân Việt với lịch sử và môi trường. Đất nước còn hồng phúc bởi lòng dân yêu nước đến vô bử. Có câu chuyện cảm động: Cháu bé 6 tuổi, học sinh lớp 1A trường Đặng Trần Côn A ở Thanh Xuân Bắc, quận Thanh Xuân, HN đã khóc nức nở khi nghe mẹ kể cụ rùa ốm sắp chết, mặc dù cháu chưa thấy trực tiếp cụ rùa, mới chỉ xem trên báo Nhi Đồng đưa phóng sự ảnh vử nguy cơ của cụ rùa. Hằng ngà y, cháu hửi bố mẹ: Cụ rùa ra sao rồi với một thái độ lo lắng thực sự. Đó là một điửu lạ lùng khó lý giải.
Tất cả cứ như là chuyện lạ. Vâng, những chuyện lạ có thật, đáng yêu đang được kể bên Hồ Gươm và o mùa xuân năm thứ 11 của Thiên niên kỷ thứ Ba...