Cổng và o là ng Chùa, xã Sơn Công, ử¨ng Hòa, Hà Nội |
Ngôi là ng nằm ở phía Nam Hà Nội ven con sông Đáy hiửn hòa. Người dân là ng Chùa quanh năm gắn bó với đồng ruộng, cây lúa, củ khoai tưởng chừng không có gì đặc biệt, nhưng bước qua chiếc cổng là ng được khắc bốn chữ Hán Vọng tự nhập xuất (nghĩa là trông chữ để và o là ng) đã khiến chúng tôi đi từ bất ngử nà y, đến thú vị khác.
Người dân nơi đây cho biết không biết tự bao giử thơ đã đi và o đời sống như một phần không thể thiếu. Từ người già đến trẻ nhử, từ đình là ng ra cánh đồng, bử đê, đến từng ngôi nhà nhử, nơi đâu cũng đầy ắp những vần thơ lai láng.
Những câu thơ loé lên từ ánh sáng lườ¡i cà y, tứ thơ giản dị và mộc mạc như củ khoai, củ sắn, ý thơ xanh tốt như ruộng lúa, nương ngô... Cứ đửu đặn từ 8 giử đến 9 giử tối hà ng ngà y đà i truyửn thanh của là ng lại tổ chức đọc thơ do chính người nông dân là ng Chùa sáng tác.
Theo họ đó không chỉ là trọng câu thơ, trọng cái chữ, cái tình, mà là một phương thức truyửn tải và lưu giữ tốt nhất truyửn thống là m thơ, cũng như những lời răn dạy của cha ông cho thế hệ trẻ.
Và mỗi khi tiếng thơ của đà i thôn phát lên mọi người đửu háo hức lắng nghe. Các cụ bô lão trong là ng cho biết, truyửn thống yêu thơ và là m thơ ở là ng đã có từ hà ng trăm năm rồi. Trước kia trong là ng có Câu lạc bộ thơ tiửn thân từ hai hội Văn chỉ của là ng thà nh lập cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX, với việc tổ chức đọc thơ và o rằm tháng giêng hà ng năm, nhưng sau cách mạng tháng Tám thì cái lệ nà y bị mai một dần, đến cuối những năm 1980 cụ Nguyễn Xướng Đức là một người giửi thơ văn đã khôi phục lại Câu lạc bộ thơ và từ đó được phát triển mạnh mẽ cho tới hôm nay...
Theo bà Cao Thị Sam thà nh viên Câu lạc bộ thơ là ng Chùa cho biết: Hiện nay số hội viên Câu lạc bộ thơ là ng lên tới hơn 50 người với đủ thà nh phần lứa tuổi từ 60 đến 80 tuổi, kể cả trong là ng và những thi sĩ, nhà văn đã thà nh danh. Câu lạc bộ thơ là ng Chùa được duy trì và phát triển chủ yếu là do đóng góp của các thà nh viên trong Câu lạc bộ, song phong trà o là m thơ của là ng Chùa lại phát triển mạnh và được sự hưởng ứng của bà con là ng xóm. Khi có những bà i thơ hay, sẽ được khen thưởng kịp thời. Món quà chỉ là một tập thơ, có khi là quyển sổ, cái bút thế nhưng mọi người ai cũng hồ hởi tham gia nhiệt tình.
Điửu lý thú là người là ng Chùa đửu là m thơ không phải vì mục đích tiửn bạc, danh vọng hay sự nổi tiếng, mà họ đến với thơ như một cách để nói lên những tâm tư suy nghĩ, để giãi bà y nỗi lòng mình.
Những vần thơ được viết theo cảm hứng, không trau chuốt mà mộc mạc, giản dị như chính cuộc sống đang đi qua hà ng ngà y của họ. Đử tà i của thơ cũng đa dạng, khi thì vử những tấm gương điển hình vử gia đình văn hóa, những cá nhân tốt cho đến việc phê phán những thói hư tật xấu, các tệ nạn xã hội và cho đến cách dạy con... đửu được người dân là ng Chùa ứng khẩu thà nh thơ.
Rồi cũng từ thơ ca, mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đi và o lòng người là ng Chùa cứ nhẹ tênh, phởn phơ như một bà i thơ trữ tình nồng thắm.
Có lẽ bởi thế người dân ở đây không chỉ tự hà o vử thơ, mà coi thơ như một điửu cốt yếu trong đời sống, luôn trân trọng gìn giữ để mạch nguồn thơ chảy mãi từ thế hệ sang thế hệ khác, là m cho tiếng thơ cất lên như một bà i ca cuộc sống.
Hiện người là ng Chùa đang truyửn nhau câu: Ngà y xưa trong ngà y Hội là ng, người ta mổ trâu mổ bò, rượu chè cử bạc/ Ngà y nay người là ng Chùa đốt trầm đọc thơ/ Mừng thay, mừng thay đất ta đã sinh ra những thi sĩ... .
Được biết hiện nay là ng Chùa có rất nhiửu du khách và những người yêu thơ từ khắp mọi miửn đất nước tìm đến để nghe thơ, cảm nhận thơ và tận thấy những người nông dân thi sĩ là ng Chùa ứng khẩu, sáng tác thơ và còn để suy ngẫm những câu như thơ như châm ngôn độc đáo: Thơ không là m ra lúa và ng gạo trắng/ Nhưng thơ đã là m ra những giấc mơ giản dị/ Thơ sinh ra từ những luống cà y/ Thơ thân thiết như hạt lúa củ khoai/ Người là ng Chùa lấy đức là m gốc/ Lấy thơ truyửn đức....
Đặc biệt và o ngà y hội thơ tháng giêng hà ng năm là dịp để các thà nh viên trong Câu lạc bộ trổ tà i thơ cũng như đà m đạo những câu thơ độc đáo chỉ có ở là ng Chùa.