Hội phết Hiền Quan 2019: Bỏ cướp phết, vẫn có xô xát

Như HNMO đã đưa tin, chiều ngày tổ chức đầu tiên 16-2 (tức 12 tháng Giêng), Hội phết Hiền Quan 2019 (huyện Tam Nông, Phú Thọ) đã bị tạm dừng do không thể bảo đảm được những cam kết, thể lệ trong đề án “Đổi mới công tác quản lý và tổ chức lễ hội phết xã Hiền Quan” do UBND xã Hiền Quan xây dựng từ trước mùa lễ hội.

Nghi lễ kéo quân

Sáng 17-2, UBND huyện Tam Nông chính thức có văn bản gửi đến xã Hiền Quan yêu cầu Ban tổ chức lễ hội tạm dừng hoạt động cướp phết, còn các hoạt động khác vẫn diễn ra bình thường. Ngay khi nhận được văn bản của huyện, Ban tổ chức lễ hội đã có cuộc họp để thống nhất cách tổ chức.

Mặc dù còn nhiều ý kiến, song cuối cùng Ban tổ chức cũng thống nhất sẽ không có hoạt động cướp phết truyền thống. Sau khi làm lễ tại đình, phết sẽ được đưa vào bên trong đình thay vì được rước ra ngoài để dân làng cướp.

Ông Nguyễn Quốc Thậm, Phó ban Quản lý di tích đền Hiền Quan bày tỏ, ngay khi xảy ra việc “vỡ trận” vào chiều 16-2, việc phải dừng tổ chức cướp phết là điều đang tiếc nhưng cũng là hợp lý. Việc khó khăn nhất là làm sao tuyên truyền cho người dân hiểu và đồng thuận, bởi đây là tục lệ đã được thực hiện từ nhiều đời ở Hiền Quan.

“Chúng tôi phải thực hiện tuyên truyền tới từng gia đình để người dân hiểu rằng, việc chen cướp phản cảm sẽ ảnh hưởng tới hình ảnh của xã, ảnh hưởng tới đức thánh. Những người lớn cơ bản cũng đồng thuận. Chỉ còn lớp thanh niên là thích chen cướp vì không hiểu nhiều nghi lễ của lễ hội”, ông Nguyễn Quốc Thậm chia sẻ.

Theo ghi nhận của HNMO, sau lễ tế (diễn ra từ 12h đến 14h30), người làng Hiền Quan thực hiện nghi thức kéo quân, các cụ bô lão trong làng cùng lớp thanh niên cầm cờ chạy 3 vòng quanh con đê bao quanh đền Hiền Quan. Sau nghi thức này, với sự bảo vệ nghiêm ngặt của lực lượng an ninh, những quả phết được đưa vào đền thay vì rước ra ngoài như trước kia.

Nhiều thanh niên hò hét, đòi được cướp phết.

15h, thanh niên làng Hiền Quan cùng du khách tập trung tại sân đền. Nhiều người hy vọng vẫn diễn ra cướp phết. Đến 16h, khi các cụ tiên chỉ của làng thông báo kết thúc lễ hội, nhiều thanh niên đã có những phản ứng với Ban tổ chức. Lực lượng an ninh được huy động, lập hàng rào để ngăn sự quá khích của các thanh niên; đã có những xung đột nhỏ xảy...

Cuối giờ chiều, khi Ban tổ chức vẫn kiên quyết không rước phết, người dự hội vãn dần thì các thanh niên mới chịu ra về.

Cảnh thanh niên hò hét, xô đẩy ở lễ hội phết Hiền Quan 2019 do HNMO ghi lại:

Làm sao để “vui cả làng”?

Lễ hội phết Hiền Quan năm nay nhận được sự quan tâm lớn của dư luận cũng như của cơ quan quản lý. Lãnh đạo Cục Văn hóa cơ sở (thuộc Bộ VH,TT&DL) cùng lãnh đạo địa phương và Ban tổ chức túc trực trong cả hai ngày diễn ra lễ hội.

Các quả phết và chúi được làm lễ, sau đó được đưa vào đền thay vì rước ra để dân làng cướp.

Ngày chính hội năm nay diễn ra khác hẳn mọi năm. Quả phết không được đưa ra khỏi đình để người dân cướp, điều này cũng khiến cho không ít người nuối tiếc.

Cụ ông Nguyễn Văn Tình bày tỏ: Cướp phết giống như một môn thể thao, có chen cướp thì hiển nhiên là có xô xát, giống như đá bóng cũng có lúc cầu thủ đá vào chân nhau, ngã ra sân. Năm nay không có cướp phết, lễ hội cũng kém vui.

Cụ ông Ngô Văn Mão, người được giao vai trò chủ tế của lễ hội.

Bên cạnh những người còn băn khoăn với quyết định của Ban tổ chức lễ hội, cũng có người bày tỏ sự tán thành với cơ quan quản lý.

“Khi nào Ban tổ chức chưa có phương án bảo vệ người dự hội, còn diễn ra sự chen cướp phản cảm thì nên tạm dừng để tìm phương án tổ chức tốt hơn”, chị Phạm Thị Yến, một du khách cho biết.

Còn theo Cụ ông Ngô Văn Mão (72 tuổi), người được giao vai trò chủ tế của lễ hội: “Việc không bảo đảm được an ninh, còn diễn ra tình trạng giẫm đạp lên nhau là do khâu tổ chức chưa tốt chứ không phải là do nghi thức của lễ hội. Tôi mong năm sau có phương án tốt hơn để vẫn tổ chức các nghi thức truyền thống chứ không phải là bỏ như năm nay”.

Lễ hội phết Hiền Quan 2019 kết thúc, tuy không cướp phết nhưng chưa hẳn đã bình yên. Nhiều câu hỏi còn bỏ ngỏ cho khâu tổ chức và quản lý lễ hội.

Trước băn khoăn này, Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Trịnh Thị Thủy cho rằng, Bộ sẽ yêu cầu địa phương năm tới tiếp tục nghiên cứu, đổi mới cách làm để đưa lễ hội về đúng với giá trị truyền thống, chứ không phải chỉ là những hình thức chạy theo đám đông.