Trước khi Nghị định 24/2012/NĐ-CP ngà y 03/4/2012 (NĐ 24) được ban hà nh, trên thị trường có 8 thương hiệu và ng miếng khác nhau được lưu hà nh nhưng thương hiệu SJC vẫn được thị trường lựa chọn nhiửu nhất bởi uy tín cao.
Giá và ng: chất lượng và niửm tin
Theo NHNN và và một số tổ chức kinh doanh và ng tại Việt Nam, và ng miếng SJC chiếm trên 90% lượng và ng miếng giao dịch trong lưu thông, chiếm khoảng 85% lượng và ng cất trữ của các tổ chức (có tổ chức tín dụng) và dân cư. Vì vậy, giá và ng miếng SJC thường cao hơn giá và ng miếng các thương hiệu khác. Từ tháng 11/2011 đến tháng 5/2012 (thời gian trước NĐ 24 có hiệu lực thi hà nh), và ng SIC đã thường xuyên cao hơn giá và ng các thương hiệu khác từ 30 đồng đến 1.500.000 đồng/lượng.
Nghị định 24 cho phép NHNN tổ chức và quản lý sản xuất và ng miếng thông qua việc quyết định hạn mức, thời điểm sản xuất và phương thức sản xuất và ng miếng phù hợp trong từng thời kử³. Trong điửu kiện và ng miếng SJC chiếm trên 90% trong lưu thông, để tiết kiệm chi phí cho Nhà nước, xã hội, NHNN sử dụng thương hiệu SJC để sản xuất và ng miếng của NHNN. Công ty SJC chỉ còn chức năng thực hiện gia công và ng miếng cho NHNN.
Việc thu hẹp đối tượng được cấp phép sản xuất và ng miếng đã khiến cho tính thanh khoản của các loại và ng phi SJC trở nên kém hơn. Các tổ chức và người dân có nhu cầu đầu tư, tích trữ, giao dịch...cà ng có xu hướng thích và lựa chọn và ng SIC.
Đây là tâm lý tự nhiên của thị trường, cộng thêm việc các tổ chức tín dụng (TCTD) có huy động và cho vay vốn bằng và ng gia tăng mua và ng để giảm số dư huy động và ng đã sử dụng. Bản thân nhiửu TCTD cũng có xu hướng chọn mua SJC để đáp ứng nhu cầu người gửi và ng. Như vậy, giá và ng miếng được thị trường quyết định phụ thuộc và o chất lượng, uy tín của từng loại và ng miếng đang lưu thông.
Và ng phi SJC hạ giá để đẩy hà ng
Thương hiệu là một nhân tố quyết định đến giá cả. Thị trường và ng cũng vậy, mức chênh lệch giữa giá và ng miếng các thương hiệu khác so với giá và ng miếng SJC cũng có sự khác nhau, một số thương hiệu và ng miếng (PNJ, SBJ) có mức giá gần sát giá và ng miếng SJC, giá bán của các thương hiệu trên trong gần một năm nay thường bằng/hoặc thấp hơn giá SJC chỉ từ 20 đồng đến 150.000 đồng/lượng.
Giá và ng các thương hiệu còn lại, nhất là của Bảo Tín Minh Châu (BTMC) và AAA thấp hơn giá và ng SJC khá lớn. Cùng thời gian từ tháng 11/2011 đến nay, giá bán BTMC và AAA thường thấp hơn giá và ng SJC từ 720.000 đồng đến 3.270.000 đồng/lượng. Ngà y 12/11/2012, giá mua và ng Rồng Thăng Long của BTMC thấp hơn giá mua của và ng miếng SJC của SJC 3.800.000 đồng/lượng.
Do sợ khó bán ra thị trường, và thời gian chử Công ty SJC gia công và ng miếng SJC từ và ng miếng thương hiệu lâu là m đọng vốn, giảm lợi nhuận nên một số doanh nghiệp chủ động tự hạ giá mua/bán và ng chính thương hiệu của mình.
Tuy nhiên, có một thực tế là dù có thấp hơn so SJC nhưng so với giá thế giới quy đổi thì và ng miếng hầu hết các thương hiệu khác JSC tại Việt Nam vẫn tương đương với giá và ng quốc tế quy đổi trong từng thời kử³. Do vậy, nếu nói giá SJC cao hơn thì chỉ cao hơn nhiửu so với một và i thương hiệu và ng miếng khác trên thị trường Việt Nam chứ không phải tất cả.
Thu hẹp chênh giá phụ thuộc năng lực chuyển đổi
Nghị định 24 và các quy định khác của pháp luật không có quy định nà o bắt buộc phải chuyển đổi các loại và ng miếng khác sang và ng miếng SJC. Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu chuyển đổi và ng miếng khác SJC sang và ng miếng SJC của người dân, TCTD và doanh nghiệp, NHNN đã yêu cầu Công ty SJC gia công và ng miếng SJC từ và ng miếng SJC móp méo và và ng miếng thương hiệu khác và quá trình gia công và ng miếng SJC được thực dưới sự giám sát chặt chẽ của NHNN.
Chi phí chuyển đổi từ và ng miếng phi SJC đủ chất lượng 99,99% đã và sẽ được NHNN công bố công khai trong từng thời kử³, trong giai đoạn hiện nay chi phí nà y là 50.000 đồng/lượng. Nếu và ng miếng đưa và o gia công lại không đủ chất lượng, không đủ tuổi và ng thì phải cần thời gian để phân kim, tinh luyện lại và phải mất thêm chi phí bù đắp để tinh luyện và chuyển đổi thà nh và ng miếng SJC đủ quy chuẩn chất lượng.
Hiện nay, khối lượng đăng ký chuyển đổi và ng khác SJC sang và ng miếng SJC còn lại chưa gia công là tương đối lớn, khoảng 12,29 tấn.
Tiến độ chuyển đổi và ng miếng khác sang và ng miếng SJC diễn ra tương đối chậm do khâu kiểm định chất lượng và ng trước khi đưa và o gia công lại đòi hửi nhiửu thời gian, công suất kiểm định hiện nay của công ty SJC chỉ đạt 60kg/ngà y. Hiện tại, NHNN đang nghiên cứu và khẩn trương áp dụng biện pháp để xử lý vấn đử kiểm định chất lượng và ng nhằm đẩy nhanh tốc độ gia công và ng miếng SJC. Nếu vấn đử nà y được xử lý, chênh lệch giá của một số thương hiệu và ng miếng khác so với giá và ng miếng SJC có thể sẽ thu hẹp đáng kể.
Đại diện Vụ trưởng Vụ quản lý Ngoại hối (NHNN), cho đến nay, NHNN đã cho phép chuyển đổi phần lớn lượng và ng miếng khác SJC sang và ng miếng SJC và có cơ chế chuyển đổi phù hợp khi người dân có nhu cầu. Điửu đó cho thấy, người dân nếu đang sở hữu loại và ng nà y nên bình tĩnh, tránh giao dịch mua, bán, chuyển đổi và ng miếng tại các địa chỉ kinh doanh không đáng tin cậy để không bị ép giá là m thiệt hại đến quyửn lợi; đồng thời, nên mua và ng miếng tại các địa chỉ có uy tín, chất lượng cao, có hóa đơn, chứng từ và có ghi số series của miếng và ng.
Ngoà i ra, để đảm bảo các quyửn hợp pháp của người dân đối với và ng miếng như mua bán, nắm giữ, được bảo đảm an toà n thông qua dịch vụ giữ hộ của các TCTD và việc mua, bán và ng miếng được diễn ra trên thị trường có tổ chức, NHNN sẽ khẩn trương tổ chức lại mạng lưới mua, bán và ng miếng thông qua việc cấp phép cho các doanh nghiệp và TCTD đáp ứng đủ các điửu kiện thực hiện kinh doanh mua, bán và ng miếng với thị trường theo quy định hiện hà nh.
Yếu tố tâm lý?
Mặc dù giá và ng được quyết định bởi quan hệ cung cầu trên thị trường, và ng miếng không phải là loại hà ng hóa do Nhà nước định giá theo quy định của pháp luật nhưng để giá và ng SJC chênh khá cao do giá và ng các thương hiệu khác cũng có phần trách nhiệm của cơ quan quản lý.
Trong suốt thời gian qua, NHNN đã tích cực thực hiện công bố thông tin khá đầy đầy đủ và chính thóng vử quản lý hoạt động kinh doanh và ng của Nhà nước.
Tuy nhiên, việc giải thích/khuyến cáo để người dân hiểu chính sách còn chậm và chưa rộng rãi, đặc biệt những vấn đử liên quan đến quyửn lợi thiết thân của từng người dân nắm giữ và ng như: Nhà nước công nhận quyửn nắm giữ, mua, bán tất cả các thương hiệu và ng miếng hợp pháp của người dân, không có sự phân biệt đối xử và không hạn chế lưu thông các thương hiệu và ng miếng khác SJC, không có quy định nà o bắt buộc phải chuyển đổi các loại và ng miếng khác sang và ng miếng SJC; chi phí chuyển đổi từ và ng miếng phi SJC đủ chất lượng 99,99%; vấn đử và ng miếng đưa và o gia công không đủ chất lượng, không đủ tuổi và ng...
Đây cũng là một trong những lý do khiến tâm lý một số người dân lo lắng, có cách ứng xử vội và ng và có lúc bị thiệt thòi.