Di sản văn hoá phi vật thể - lực đẩy để phát triển du lịch xứ Lạng

Những điểm nhấn văn hóa xứ Lạng

Từ xa xưa Lạng Sơn đã được biết đến với nhiửu di tích, thắng cảnh và đi và o ca dao Đồng Đăng có phố Kử³ Lừa/ Có nà ng Tô Thị, có chùa Tam Thanh như một lời giới thiệu, mời gọi du khách thập phương đến tham quan, khám phá.

Là vùng đất nơi địa đầu của tổ quốc, Lạng Sơn là nơi có nhiửu dân tộc cùng chung sống. Sự hòa nhập của cộng đồng, những tập quán sinh hoạt, những phong tục hội hè đã tạo nên những bà i ca dao, là n điệu dân ca, hát then, hát sli, hát lượn. Chính vì vậy, bên cạnh những di tích, thắng cảnh nổi tiếng, văn hóa phi vật thể xứ Lạng cũng vô cùng phong phú, già u sắc mà u bản địa của các dân tộc anh em gắn bó chung sống hòa hợp lâu đời.

Người dân xứ Lạng từ bao đời nay rất coi trọng tín ngườ¡ng tâm linh, hướng niửm tin và o tổ tiên, thần linh. Hệ thống thần linh trong tín ngườ¡ng của người dân nơi đây rất đa dạng gồm thiên thần, nhiên thần, phúc thần, thần bản mệnh, thần đất đai, thần núi, sông, cây, đá, nguồn nước, và nhất là những danh nhân có công với quê hương, đất nước nước.

Gắn liửn với tín ngườ¡ng bản địa là các lễ hội truyửn thống được người dân xứ Lạng bảo tồn và phát triển cùng lịch sử, văn hóa nơi đây. Mỗi lễ hội ở Lạng Sơn hầu hết thể hiện mong ước của nhân dân được mưa thuận gió hoà , vạn sự bình an thông qua các hoạt động tâm linh như: cầu Thần khấn Phật, những điệu dân ca, dân vũ, trò chơi đặc sắc...

Đặc biệt, những hoạt động văn hoá dân ca, dân vũ bản địa độc đáo, đặc sắc được người dân nơi đây sáng tạo và phát huy qua nhiửu thế hệ. Đáng chú ý nhất là 4 di sản văn hoá phi vật thể cấp quốc gia được công nhận bao gồm: hát then tín ngườ¡ng dân tộc Tà y “ Nùng; Lễ hội Ná Nhèm (huyện Bắc Sơn); Lễ hội Bủng Kham (huyện Trà ng Định); Hội đửn Kử³ Cùng “ đửn Tả Phủ (Tp. Lạng Sơn).

Những di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia của người dân xứ Lạng lễ hội Bủng Kham (xaÌƒ ĐaÌ£i ĐôÌ€ng, huyêÌ£n TraÌ€ng ĐiÌ£nh) thể hiện rõ nét văn hóa bản địa. Lễ hội thươÌ€ng đươÌ£c tôÌ‰ chưÌc vaÌ€o muÌ€ng 4 thaÌng Giêng âm liÌ£ch haÌ€ng năm. Tương truyêÌ€n, BuÌ‰ng Kham laÌ€ nơi vui chơi giaÌ‰i triÌ cuÌ‰a thâÌ€n tiên. NgươÌ€i dân điÌ£a phương vaÌ€ du khaÌch thâÌ£p phương thươÌ€ng đêÌn đây thăÌp hương câÌ€u mong đươÌ£c caÌc naÌ€ng tiên phuÌ€ hôÌ£ laÌ€m ăn phaÌt đaÌ£t, cuôÌ£c sôÌng biÌ€nh yên, gia điÌ€nh âÌm no haÌ€nh phuÌc.

Trong khi đó, LêÌƒ hôÌ£i NaÌ NheÌ€m hay còn có tên gọi khác lêÌƒ hôÌ£i măÌ£t nhoÌ£ laÌ€ nghi thưÌc, nghi lêÌƒ thơÌ€ cuÌng thaÌ€nh hoaÌ€ng laÌ€ng găÌn liêÌ€n vơÌi sưÌ£ tiÌch đaÌnh giăÌ£c, giưÌƒ laÌ€ng cuÌ‰a ngươÌ€i TaÌ€y (xã TrâÌn Yên, huyện Bắc Sơn). NgươÌ€i tham dưÌ£ lêÌƒ hôÌ£i phaÌ‰i bôi nhoÌ£ măÌ£t. BơÌ‰i hoÌ£ tin răÌ€ng laÌ€m như thêÌ seÌƒ đaÌnh laÌ£c hươÌng nhưÌƒng hôÌ€n ma giăÌ£c vaÌ€ không con ma naÌ€o biêÌt ai đaÌƒ diêÌƒn laÌ£i sưÌ£ thâÌt baÌ£i cuÌ‰a chuÌng trươÌc dân laÌ€ng maÌ€ vêÌ€ băÌt, gây tai hoÌ£a vaÌ€ diÌ£ch bêÌ£nh. LêÌƒ hôÌ£i naÌ€y đươÌ£c nhưÌƒng ngươÌ€i theo CưÌ‰a điÌ€nh LaÌ€ng MoÌ‰ tôÌ‰ chưÌc vaÌ€o ngaÌ€y 15 thaÌng giêng âm liÌ£ch.

Đòn bẩy để phát triển du lịch

Đại hội XVI của Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn đã xác định, văn hoá là một trong những lĩnh vực có nhiửu bước khởi sắc. Nhiửu lễ hội nổi bật diễn ra chạy dọc theo tuyến Quốc lộ 1A như hội đửn Bắc Lệ, Chầu Lục, Chầu Bát chầu Mười ở Chi Lăng, hội chùa Thà nh, hội đửn Kử³ Cùng (Tả Phủ), lễ hội Nhất Nhị Tam Thanh, lễ hội Đửn Mẫu - Đồng Đăng - Tân Thanh ... thu hút lượng lớn khách du lịch. Vử du lịch sinh thái nổi bật là khu Du lịch Mẫu Sơn đang xây dựng đử án trình Chính phủ công nhận khu du lịch sinh thái quốc gia...

à”ng Nguyễn Phúc Hà - Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lạng Sơn

à”ng Nguyễn Phúc Hà - Giám đốc Sở Văn hoá Thể thao và Du lịch tỉnh Lạng Sơn cho biết tỉnh Lạng Sơn nói chung và du lịch địa phương nói riêng, đó là bước đi quan trọng trên bà n cử chiến lược xây dựng Lạng Sơn trở thà nh một trong những địa phương trọng điểm du lịch phía Đông Bắc của Tổ quốc. Những kết quả đócủa ngà nh du lịch Lạng Sơn đạt được trong năm qua cũng ví như một cuộc thử sức vử năng lực quản lý điửu hà nh, cũng như khả năng khai thác, biến tiửm năng du lịch thà nh động lực phát triển kinh tế - xã hội của chính quyửn các cấp và ngà nh chức năng địa phương.

Lạng Sơn đang khởi sắc từng ngà y, cà ng cho thấy vị thế quan trọng của du lịch, không thể thay thế của nó. Không chỉ bởi du lịch mang lại nguồn thu đáng kể, đóng góp và o tăng trưởng chung; cũng không chỉ bởi lượng khách đến Lạng Sơn có xu hướng tăng qua từng năm; mà quan trọng hơn, du lịch là một trong những tấm gương phản chiếu mạnh mẽ trình độ phát triển của địa phương, bao gồm cả sức hút từ vẻ đẹp thiên nhiên, văn hóa, con người, cũng như các chỉ số phát triển kinh tế - xã hội. Và , việc có 4 di sản văn hóa phi vật thể được công nhận cấp Quốc gia cũng ví như đòn bẩy nhằm đẩy bánh xe tăng trưởng du lịch vận hà nh nhanh hơn, mạnh mẽ hơn và hiệu quả hơn; đồng thời đặt du lịch và o đúng vị trí của nó trên nấc thang phát triển nói chung.

Có được kết quả đó, là nhử sự quan tâm chỉ đạo của Trung ương, các cấp các ngà nh và sự và o cuộc của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là sự đồng tình, hưởng ứng tham gia của người dân mà công tác tổ chức lễ hội luôn được đảm bảo. Hiện nay, toà n tỉnh Lạng Sơn có tới 266 đơn vị thà nh lập được Ban Tổ chức cho mỗi lễ hội của địa phương với các quy mô khác nhau. Vì vậy, mà người dân được tham gia vui xuân an toà n, hoạt động tín ngườ¡ng là nh mạnh ...Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lạng Sơn phấn khởi chia sẻ.

Bên cạnh những thuận lợi đó, ngà nh Du lịch của Lạng Sơn cũng còn vấp phải nhiửu khó khăn như: cơ sở hạ tầng, vật chất và cơ sở thường trú tại các điểm du lịch còn nhiửu hạn chế. Nhiửu lễ hội đón tới hà ng vạn lượt khách du lịch mỗi năm, thế nhưng diện tích khuôn viên chật hẹp, bến bãi không đảm bảo, nơi nhang đèn, cửa đửn chùa còn chưa rộng mở ... hạn chế rất nhiửu trong việc tiếp nhận các lượt khách du lịch.

Riêng đối với nơi nghỉ dườ¡ng, tính trên địa bà n toà n tỉnh, đến nay mới có khoảng 175 cơ sở khách sạn, nhà nghỉ từ 1 sao đến 4 sao, khó lòng đáp ứng hết được chỗ ăn nghỉ cho người dân cùng du khách và o lúc cao điểm. Bên cạnh đó là các yếu tố như: nhân lực, vật lực phục vụ lữ hà nh và sự phối hợp giữa các cấp, các ngà nh, các địa phương ... còn yếu kém, trình độ dân trí giữa các vùng, các dân tộc chưa đồng đửu cũng là một trong những khó khăn mà tỉnh đang vấp phải...Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lạng Sơn chia sẻ.

Xác định rõ những khó khăn đó, theo ông Nguyễn Phúc Hà - Giám đốc Sở Văn hoá Thể thao và Du lịch tỉnh Lạng Sơn cho rằng, trong thời gian tới ngà nh du lịch Lạng Sơn cần phải đươc chú trọng đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng có trọng điểm như: mở tuyến đường sao cho phù hợp để thuận tiện việc đi lại, nâng cao độ an toà n cho du khách; các điểm du lịch cũng nên quy hoạch xây dựng lại theo đúng quy định, hướng dẫn của Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch để thu hút nhiửu lượt khách đến với Lạng Sơn hơn nữa. Bên cạnh đó, nhiệm vụ bảo tồn, phát huy những giá trị của các di sản văn hóa phi vật thể cần được quan tâm bảo tồn, phát triển hơn nữa.

Một mùa lễ hội mới đã vử trên quê hương xứ Lạng, ngà nh Du lịch nơi đây cũng hứa hẹn với những diện mạo mới, phát triển lên tầm cao mới. Để du lịch Lạng Sơn thực sự cất cánh, trở thà nh điểm đến hấp dẫn của du khách trong nước và quốc tế./.