Số phận hẩm hiu
Vi Văn Ngữ đã là người đà n ông ngoà i 40 tuổi, nhắc lại bước ngoặt đau đớn của cuộc đời và 5 năm không bước chân khửi cửa, anh nói: "Giử nghĩ lại tôi thấy tiếc đời lắm. Hồi ấy mình bị sốc quá và không chịu nghe ai khuyên nhủ hết nên cứ oán đời, hận đời rồi đóng cửa hà nh hạ bản thân, là m khổ thêm cả những người trong gia đình".
Anh Vi Văn Ngữ
Sinh năm 1970 ở Khe Thần, xã Nghĩa Bình, huyện Tân Kử³ (Nghệ An), Vi Văn Ngữ hăm hở sống bằng tất cả tình yêu đời nồng nhiệt của một chà ng trai người Thái nhạy cảm và dạt dà o sức trẻ. Nhưng ánh sáng trong ngôi nhà nhử của gia đình Vi Văn Ngữ đã đột ngột tắt ngấm khi trong một lần đi chăn trâu, chà ng trai không may vấp phải bom còn sót lại từ thời chiến. Quả bom phát nổ đã lấy mất của anh đôi mắt, cánh tay phải và cả tương lai ngập trà n hi vọng.
Cuộc sống sau đó của Ngữ là một chuỗi dà i đà y đọa trong u tối. Cú sốc với đứa con trai được kử³ vọng nhất nhà đã là m cha mẹ Ngữ suy sụp, hai người Ngữ yêu thương nhất đời đửu lần lượt ra đi trong vòng 3 năm sau đó. Anh cà ng khép mình trong bóng tối cô đơn, thu cánh tay tà n phế nép và o bên thân mình, cánh tay trái còn lại cũng trở nên vô dụng đưa lên quử quạng đầy hụt hẫng. Bạn bè cùng lứa dần dần cưới vợ lấy chồng. Ngữ cũng tự đóng cửa cuộc đời trong suốt 5 năm liửn không ra khửi nhà để một mình dà y vò với ý nghĩ vử sự ra đi.
Có lẽ cuộc đời Vi Văn Ngữ sẽ chết dần chết mòn trong góc nhà ẩm thấp nếu không có một lần anh vô tình va phải cây đà n ghi ta dựng bên vách. Những âm thanh của một thời trai trẻ đầy đam mê vọng vử: Tiếng suối róc rách ven rừng, tiếng chim ríu ran bên tán lá rồi tiếng khửa nước rộn rà ng dưới sông, Ngữ run rẩy ôm lấy cây đà n lạnh và bật khóc. Anh khóc tức tưởi, nước mắt dồn nén của nửa thập kỷ sống vô cảm với đời dường như không thể kìm nén.
"Kử³ tích và ng"
Quyết tâm chơi đà n đối với một người mù lại cụt tay giống như húc đầu và o đá. Mất 3 tháng để cây đà n trầy trật trong tay anh Ngữ mù bật lên nốt nhạc đầu tiên. Ngữ cười: "Tôi tưởng như mình chết đi sống lại. Nói thì nghe đơn giản thế nhưng hồi đó lắm lúc nghĩ đến cầm đà n là ớn, đầu ngón tay mưng lên ứa máu hết cả. Tập mãi không được, có lúc tôi quẫn chí quăng cả đà n. Nhưng rồi sau đó lại phải nhử người sửa để tập lại".
Anh Vi Văn Ngữ và vợ đang hà nh nghử trên phố
Tiếng đà n ghi ta bập bùng đã mang lại sự sống cho ngôi nhà nhử nhiửu năm kín cửa trong bản Khe Thần, là m xôn xao cả vùng quê nghèo heo hút nơi miửn núi Tân Kử³. Ngữ được bạn bè động viên gia nhập Hội Người mù của huyện. Kử³ tích đã đến với chà ng trai người Thái bất hạnh khi anh liên tiếp đoạt Huy chương Và ng cuộc thi Tiếng hát từ trái tim do Hội Người mù Việt Nam tổ chức năm 2000 và Huy chương Và ng trong Liên hoan Nghệ thuật quần chúng của Bộ Lao động Thương binh Xã hội.
30 tuổi, Vi Văn Ngữ chưa bao giử dám nghĩ đến tình yêu, chưa một lần được biết đến bà n tay và hơi thở của người con gái. Nhưng Ngữ không ngử âm nhạc không chỉ cứu rỗi cuộc đời mà còn trở thà nh bà mối se duyên mang đến cho Ngữ niửm hạnh phúc mà bấy lâu anh chưa từng mơ đến. Trong một lần xuống TP Vinh tập văn nghệ, Vi Văn Ngữ đã gặp gỡ với Nguyễn Thị Hương, cô giáo dạy chữ Brai, giọng ca của Hội Người mù huyện Nghi Lộc. Tình yêu đến thật mặn mà tự nhiên như lời ca tiếng đà n giữa chà ng trai mù và cô gái mử lòa. Năm 2001, đám cưới được tổ chức như một điửu kử³ diệu mang đến người vợ hiửn thảo cho cuộc đời Vi Văn Ngữ.
Ngữ nói, vợ chồng anh lấy nhau là là m liửu vì: Tình yêu của người tà n tật phải liửu, nếu không thì không dám. Sau khi lập gia đình, hai vợ chồng tà n phế tật nguyửn không một chốn nương thân, dắt díu nhau đi bán tăm bán đũa kiếm sống và lang thang ở nhử tại các trụ sở Hội Người mù. Thấy vợ chồng yêu thương nhau thật lòng, từ chỗ ra sức ngăn cản, gia đình ngoại đã cho anh chị một mảnh đất nhử đủ dựng nếp nhà là m chỗ trú chân. Trong ngôi nhà do Hội Người mù tỉnh ủng hộ, hai cô con gái lần lượt ra đời trong sự phấp phửng rồi vui sướng của tất cả mọi người vì không bị ảnh hưởng chứng mử mắt di truyửn từ mẹ. Cuộc sống ngà y cà ng khó khăn, vợ chồng Vi Văn Ngữ quyết định phải xuống đường mưu sinh để tồn tại.
Chồng mù, vợ mử hát rong "sống liửu"
Vi Văn Ngữ gọi việc hát rong là xuống đường. Mất 5- 6 năm dắt díu nhau hết rừng đến phố để bán tăm bán đũa nhưng từ khi có 2 con, công việc nà y không đủ no cho 4 miệng ăn. Trong suốt câu chuyện của chồng, chị Hương hầu như lặng lẽ quan tâm từng li từng tí đến người đà n ông bên cạnh. Chỉ đến khi tôi bắt chuyện, chị mới cười thật hiửn: "Cả hai vợ chồng đửu chưa bao giử nghĩ đến chuyện mưu sinh bằng hát rong. Nhưng là m tăm là m đũa hay tẩm quất giống những người mù khác thì anh chỉ có một tay không là m được. Cuối cùng anh Ngữ nghĩ đến cây đà n ghi ta. Chồng đà n vợ hát, vợ mệt thì chồng hát, hai vợ chồng buộc phải hát rong để mưu sinh thôi".
Con đường hát rong của vợ chồng Vi Văn Ngữ không dễ dà ng. Lòng tự trọng của người đà n ông ban đầu không cho phép anh ngửa tay xin tiửn người, dù phải hát đến rút ruột rút gan. Để thử sức và thử việc, hai vợ chồng nhử người đưa đường ra Hà Nội, bắt đầu bằng cách hát rong tại các chợ, các ngõ phố. Tiửn kiếm được chỉ đủ thuê trọ, ăn uống và thuê xe ôm nhưng cái được lớn nhất trong gần 1 tháng hát rong ngoà i Thủ đô là niửm hy vọng một công việc cứu gia đình anh thoát đói tại quê nhà . Nhưng vử đến quê anh lại nhụt chí, lại sợ hãi không dám hà nh nghử và lại thêm gần nửa năm lang thang bán tăm.
Ngữ vừa cười vừa kể: "Tôi nhớ có bà bán phở lần nà o mua tăm cũng cà u nhà u: Sao vợ chồng chú không đà n hát cho mọi người nghe, mua tăm mua đũa nhiửu quá thì bử đâu cho hết, mà không mua thì tội".
Nhìn cảnh chồng mù vợ mử dò dẫm dắt nhau đi, tôi đã vô cùng sửng sốt khi biết một thời gian dà i anh chị chở nhau đi hát rong trên đường phố tấp nập bằng chiếc xe đạp cà tà ng. Hai vợ chồng tíu tít cười khi chị Hương kể lại: "May trời thương chứ nghĩ lại cũng liửu thật, tôi chỉ nhìn thấy lử mử loáng thoáng thế thôi mà vẫn đạp xe chở chồng cùng với dà n loa đi khắp nơi. Nhiửu lần bầm dập vì ngã xuống mương, đâm phải xe trâu... rồi đó. Giử anh chị phải trích một phần tiửn trả xe ôm trong những đoạn đường hát xa để dà nh sức mà đà n hát. Tôi hửi có lúc nà o không muốn hát, Ngữ cười: "ô, quá nhiửu lần ấy chứ. Thường thường phải thế, không muốn hát cũng phải hát, mà phải hát nhiệt tình nữa.
Nỗi lo lớn nhất của vợ chồng người hát rong sở hữu 2 Huy chương Và ng giọng hát hay toà n quốc là một ngà y không thể hát. Vi Văn Ngữ tâm sự: "Vẫn biết hát mãi cũng không được nhưng ngà y nà o còn hát được là còn mừng. Bây giử cũng không phải tất cả các ngà y đửu đi là m được cả. Mưa gió là phải ở nhà vì loa máy không đảm bảo. Chưa kể ốm đau không cất được tiếng. Hai vợ chồng dắt nhau giằng co đi lại giữa chợ đông chen lấn nhiửu khi đứt cả dây loa, lạc cả người, đi tìm nhau toát mồ hôi ấy chứ. Nhưng không còn con đường nà o khác, muốn tồn tại thì phải hát thôi!.