Cây vĩ cầm thuộc vử nhạc trưởng Wallace Hartley vốn được cho là đã thất lạc nhưng và o năm 2006, con trai của một nhạc công nghiệp dư đã tìm thấy nó trên tầng gác mái nhà mình. Trên thân đà n có một mảnh bạc chạm khắc những thông tin giúp là m rõ nguồn gốc cây đà n.
Sau 7 năm nghiên cứu và tìm hiểu, cả quá trình tốn kém hà ng ngà n bảng Anh, cuối cùng người ta đã có thể khẳng định cây vĩ cầm có chất liệu tuyệt vời, chống thấm nước nà y chính là cây đà n từng được nhạc trưởng Hartley chơi trên tà u Titanic.
Trong những phút đầu tiên khi con tà u Titanic đâm phải tảng băng trôi ngà y 14/4/1912, vị nhạc trưởng 24 tuổi được lệnh triệu tập ban nhạc và chơi đà n để giúp hà nh khách bình tĩnh hơn trước cơn hoảng loạn. 8 nhạc công đã vô cùng dũng cảm đứng biểu diễn trên boong tà u trong khi hà nh khách tranh nhau leo lên thuyửn cứu hộ.
Ban nhạc cứ tiếp tục chơi cho tới khi kết cục bi thảm nhất đến với họ. Được biết trong những giử phút cuối cùng, họ đã chơi bản thánh ca nổi tiếng Nearer, My God, To Thee (Gửi Người, con đang tới gần hơn với Chúa).
Nhạc trưởng Hartley và những 7 thà nh viên trong ban nhạc và hơn 1.500 hà nh khách, thủy thủ đoà n đã vĩnh viễn nằm dưới đáy đại dương cùng con tà u huyửn thoại rạng sáng ngà y 15/4.
Cây vĩ cầm đóng bằng gỗ hồng sắc không thể tin nổi vẫn tồn tại gần như nguyên vẹn cho tới hôm nay bất kể thời gian và việc nó từng nằm sâu dưới đáy biển 10 ngà y. Có hai vết nứt dà i trên thân bởi nước biển trước đây đã khiến gỗ bị co ngót.
Miếng bạc chạm khắc thông tin gắn trên thân đà n tuy đã bị ăn mòn nhưng vẫn là bằng chứng đắc lực giúp các nhà khoa học khẳng định được nguồn gốc của nó.
Với tấm lòng của người nghệ sĩ, Hartley trong phút cuối cùng khi tà u sắp chìm hẳn đã bử cây vĩ cầm và o chiếc vali bằng da. Nhiửu người cho rằng Hartley đã lợi dụng sức nổi của chiếc vali để mong cứu được cả mình và cây đà n.
Nhiửu người lại cho rằng ông biết mình sẽ chết nên trong phút giây cuối cùng đã ôm chặt lấy tình yêu lớn trong cuộc đời ông “ cây vĩ cầm, khi trục vớt, người ta thấy thi thể Hartley ôm chiếc vali đựng đà n.
Cây đà n là do vị hôn thê của ông trao tặng “ bà Maria Robinson như một món quà đính ước giữa họ. Trên miếng bạc gắn ở thân đà n có khắc dòng chữ: Dà nh tặng anh Wallace nhân ngà y đính hôn của chúng mình. Em Maria.
Sau khi trục vớt được cây đà n, người ta đã đem trao trả nó cho bà cùng với những vật dụng cá nhân khác của ông Hartley. Bà Robinson vử sau không lấy ai khác và qua đời ở tuổi 59. Cây đà n kể từ đó lưu lạc qua nhiửu đời chủ. Sau khi tìm lại được, dự kiến cây đà n quý sẽ được đem triển lãm khắp thế giới kể từ cuối tháng 3 nà y và sau đó sẽ đem bán đấu giá.
Đại diện nhà đấu giá cho biết: Đây là món đồ quan trọng nhất gắn liửn với tên tuổi con tà u Titanic và có lẽ nó cũng là món đồ có giá trị nhất bởi tất cả những câu chuyện gắn liửn với lịch sử cây đà n.
Nhạc trưởng Wallace Hartley và vị hôn thê Maria Robinson.
Cây đà n được tìm thấy trong chiếc vali da 10 ngà y sau khi vụ tai nạn xảy ra. Nước biển đã là m hửng thùng đà n với hai vết rạn.
Wallace trong giây phút cuối đời vẫn nhớ phải bử cây đà n và o chiếc vali da. Tuy vậy, môi trường nước biển vẫn gây ra hai vết rạn trên thân đà n.
Sau nà y, người ta có tìm thấy cuốn nhật ký của bà Maria Robinson “ hôn thê của nhạc trưởng Hartley viết ngà y 19/7/1912 rằng: Mình muốn thể hiện lòng biết ơn vô hạn đối với những người đã mang vử đây cây vĩ cầm của anh. Cây vĩ cầm giử đây là sợi dây kết nối tình yêu giữa chúng ta.
Bà Maria khi đó chỉ xin nhận lại cây vĩ cầm, những món đồ tùy thân của Hartley như hộp đựng thuốc lá bằng bạc hay nhẫn đeo tay bằng và ng đửu được gửi lại cho cha của ông.
Chiếc đà n và một và i di vật nhử của Hartley mà người ta còn giữ lại được cho tới hôm nay.
Sau khi biết bà Robinson ở vậy, cha của Harley đã vô cùng xúc động và gửi tặng những món di vật nhử của con trai cho bà . Chiếc vĩ cầm đặt trong hòm vali da cùng những món đồ lưu niệm được bà Robinson cất giữ cẩn thận cho tới khi bà qua đời. Đáng tiếc, sau đó, những món đồ trong nhà bà bị phân tán đi nhiửu nơi và thất lạc không ít.
Cây đà n lưu lạc tới tay người chủ hiện nay. Người nà y xin được giấu tên, từng viết tới cho nhà đấu giá Henry Aldridge & Son: Tôi nghĩ mình nên là m điửu có ý nghĩa nhất đối với cây vĩ cầm. Hiện tại, nó đã không còn chơi được nữa nhưng tôi tin nó có một lịch sử lưu lạc rất đáng kể.
Lá thư mà mẹ Hartley từng viết cho con trai cũng được tìm thấy trong túi áo của ông khi người ta trục vớt con tà u.
Chiếc đà n sau đó được đưa tới cho các nhà khoa học nghiên cứu, khi thông tin vử cây đà n được chính thức khẳng định, nhà đấu giá cho biết họ vô cùng vui sướng và mọi việc quá tuyệt vời đến mức họ không dám tin đó là sự thật.
Chúng tôi đã dà nh ra 7 năm để thu thập đầy đủ bằng chứng và giử đây đã đạt đến cái đích cuối cùng.
Thông điệp tình yêu được chạm trên mảnh bạc gắn ở thân đà n: Dà nh tặng anh Wallace nhân ngà y đính hôn của chúng mình. Em Maria.
Trong những bộ phim và sách truyện kể vử tà u Titanic, người ta luôn khắc họa hình ảnh nhạc trưởng Wallace Hartley chơi cây vĩ cầm.
Một món đồ trang sức nhử của bà Maria Robinson có lồng tấm hình của hôn phu.
Tà u Titanic lúc rời cảng Southampton tháng 4/1912 để bắt đầu chuyến hải trình bi kịch.