Bộ Giáo dục 'đuổi™ văn hóa ra khửi nghệ thuật?

Đó là câu chuyện có thật! Thật 100%! Điửu ấy khiến nhà thơ Trần Đăng Khoa phải thảng thốt Trời đất! Không có Văn mà lại có thể thà nh được tà i năng ư?. Còn nhà văn Nguyên Ngọc cũng phải thốt lên rằng Bộ Giáo dục và Đà o tạo chủ trương đà o tạo toà n ˜thợ nghệ thuật™ ở các trường nghệ thuật chăng?.

Cái sự thật khiến nhiửu người thấy sửng sốt ấy đã được Bộ Giáo dục công bố và o ngà y 9/1, gọi là đử án thi tuyển sinh ĐH, CĐ hệ chính quy và o các trường khối văn hóa - nghệ thuật, nêu rõ: Đối với các trường có tuyển sinh các ngà nh khối Văn hóa (khối C), chỉ xét tuyển dựa và o kết quả thi theo đử thi chung của Bộ GD-ĐT.

Đối với những trường có tuyển sinh các ngà nh khối Nghệ thuật (khối H, N, S): Môn Ngữ văn sẽ xét tuyển dựa và o kết quả thi tốt nghiệp THPT và điểm tổng kết 3 năm học THPT.

Trần Đăng Khoa cho rằng: Đuổi văn ra khửi kử³ thi và o chính các trường thuộc khối Văn hóa-Nghệ thuật là cách tiêu diệt môn văn một cách hữu hiệu nhất...

Sau khi thông tin nà y được một số ít báo chí đăng tải, cho đến tận bây giử vẫn còn vô khối người hoà i nghi và đặt câu hửi: Liệu đó có phải sự thật? Tôi "vác" chuyện đi hửi hơn chục nhân sĩ, trí thức yêu nước, ai cũng bảo rằng đây là một quyết định lạ đời.

Cháº³ng phải ngẫu nhiên mà cụm từ "văn hóa - nghệ thuật" lại rất phù hợp khi đặt cạnh nhau, đó là bởi nghệ thuật muốn phát triển bửn vững, thăng hoa, nó phải dựa trên một nửn tảng văn hóa thực thụ.

Nhưng có lẽ một số nhà quản lý không thấu hiểu điửu ấy, cho nên họ đã có một quyết định không bình thường, đó là thử nghiệm một điửu kử³ quái, nhưng sẽ không có ai đứng ra chịu trách nhiệm trước xã hội nếu xảy ra một loạt đổ vỡ từ quyết định kử³ quái ấy.

Bà n vử cái sự lạ đời nà y, nhà thơ Trần Đăng Khoa đã nhắc lại lời của Chế Lan Viên từng dạy con "Con phải chịu khó học. Nếu tiến lên, con thà nh nhà văn, mà có lùi xuống, con cũng là nhà văn hóa và bình: Thật sâu sắc, thấm thía. Và như thế, không phải nhà văn hóa nà o cũng thà nh được nhà văn. Nhưng đã là nhà văn, thì đồng thời bao giử cũng phải là một nhà văn hóa. Mà không phải chỉ nhà văn, bất cứ nghệ sĩ nà o, bất cứ trí thức nà o cũng phải là một nhà văn hóa, nếu muốn thà nh một nghệ sĩ hay trí thức đích thực.

Nếu là nhà văn hóa, các hoa hậu, ca sĩ, nghệ sĩ sẽ không có những phát ngôn bừa bãi, những cách ăn mặc, ứng xử lố lăng trước đông đảo công chúng. Tự họ sẽ biết xấu hổ. Tuyển chọn, đà o tạo ca sĩ, nghệ sĩ, và những người là m công tác văn hóa mà loại bử văn thì đà o tạo cái gì?

Chả lẽ chỉ cần mỗi chất giọng mà đã đủ thôi ư? Trở thà nh một nghệ sĩ sao chỉ đơn giản đến thế? Không thể biện hộ rằng, vì phải thi môn văn mà các em sẽ lỡ tham gia thi các trường khác, rằng: Chúng ta sẽ bử sót rất nhiửu tà i năng! Trời đất! Không có văn mà lại có thể thà nh được tà i năng ư?

Cũng có người lý giải một cách cay đắng rằng, ở ta nên coi đó là chuyện bình thường vì những điửu bi hà i trong giáo dục còn nhiửu lắm, toà n là những chuyện to vật vã. áº¤y là chuyện thay sách giáo khoa luôn xoà nh xoạch lãng phí tiửn tỷ mà vẫn trong vòng luẩn quẩn.

Theo cách nói của GS Nguyễn Cảnh Toà n, nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục, nguyên Phó Chủ tịch Hội Toán học Việt Nam thì 20 năm qua chúng ta đã mang học sinh ra là m chuột bạch để thí nghiệm các loại chương trình, sách giáo khoa.

Rồi chuyện phân ban, bử phân ban, lại khôi phục phân ban... mà GS Hoà ng Tụy đã nói rằng Chọn hà ng trăm nghìn học sinh là m vật thí nghiệm, dù là giáo dục thì cũng là điửu cần tránh.

Và tất nhiên, chúng ta hoà n toà n có thể mường tượng ra một viễn cảnh buồn, ấy là trong tương lai gần có thể công chúng sẽ được nghe nhiửu giọng hát hay, xem nhiửu điệu múa đẹp... nhưng cũng sẽ chứng kiến nhiửu hơn nữa nhiửu lối hà nh xử thiếu văn hóa của nghệ sĩ. Nửn tảng văn hóa rỗng tuếch, đó là điửu rất đáng lo ngại.

Thì đã có vô khối các nghệ sĩ thể hiện rõ mồn một cái sự "vô văn hóa" đấy thôi, nà o là "khóa môi" nhà sư một cách trắng trợn trên sân khấu, nà o là "khoe thân" có chủ ý trên sà n diễn, nà o là "lộ hà ng" ngoà i đời thường, nà o là những câu chuyện ăn chơi thác loạn, phóng túng... và rất tiếc đa phần những nghệ sĩ gây scandal đửu được ăn học đà ng hoà ng.

Thậm chí, có những nghệ sĩ đã thà nh danh, là giảng viên âm nhạc háº³n hoi mà còn bử luôn cả giao lưu nghệ thuật ở nước bạn để vử là m việc riêng (chạy show). Như vậy, cháº³ng phải họ có năng khiếu mà văn hóa ứng xử quá kém cửi hay sao?

Nhà văn Nguyên Ngọc khi biết cái sự lạ đời nà y cũng đã rất tháº³ng thắn chỉ ra: "Nhiệm vụ của các trường nghệ thuật là đà o tạo ra những người nghệ sĩ. Một trong những điửu kiện quan trọng nhất của người nghệ sĩ là có văn hóa nửn vững chắc, đúng ra là phải cao, rộng, sâu, cơ bản hơn người thường.

Bởi vì, đến lượt họ, họ phải góp phần quan trọng nhất tạo văn hóa nửn cho xã hội. Và Văn là môn học chủ yếu để tạo văn hóa nửn. Chủ trương bử thi Văn trong tuyển sinh và o các trường nghệ thuật là coi thường vai trò của văn hóa nửn, cũng không quan tâm đến việc đánh giá khả năng cảm nhận nghệ thuật ở thí sinh (mà văn là môn học chủ chốt để dạy khả năng cảm nhận nghệ thuật).

Vậy thì chỉ có thể tuyển được những người sẽ là m thợ. Bộ Giáo dục và Đà o tạo chủ trương đà o tạo toà n thợ nghệ thuật ở các trường nghệ thuật chăng? à”i, thỉnh thoảng lại gặp được ở đây một chủ trương khó hiểu đến kử³ quặc!".

Ở phía của nhà quản lý (nơi đồng ý cho một thử nghiệm mới), ông Ngô Kim Khôi - Cục trưởng Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục của Bộ Giáo dục biện giải rằng:

"Việc miễn thi môn Văn không có nghĩa là hạ thấp yêu cầu đối với môn học nà y. Các trường cần đặt ra yêu cầu trong khi xét tuyển dựa và o kết quả thi tốt nghiệp THPT và điểm tổng kết các năm học. Các yêu cầu nà y cần phải được công bố công khai trước khi tuyển sinh".

Đọc phát biểu nà y của ông Ngô Kim Khôi, nhiửu người lại giật mình thon thót. Rõ rà ng, việc bử thi môn văn ở một kử³ thi quan trọng (và o đại học) đã hạ thấp giá trị của chính môn học nà y với học sinh chọn các khối H, N, S.

Nhưng đáng lo hơn nữa ấy là lấy điểm tổng kết từ bậc học phổ thông, trong khi chúng ta chưa có cách nà o để kiểm soát, liệu điểm số ấy có thật hay không? Ngay cả một kử³ thi quan trọng như tốt nghiệp THPT do Bộ Giáo dục và Đà o tạo tổ chức, có thanh tra đủ các cấp mà vẫn còn tiêu cực trà n lan thì lấy gì đảm bảo điểm tổng kết môn Văn là thực chất?

Vậy nên Nhà thơ Trần Đăng Khoa mới nói rằng: Đuổi văn ra khửi kử³ thi và o chính các trường thuộc khối Văn hóa-Nghệ thuật là cách tiêu diệt môn văn một cách hữu hiệu nhất. Không thi thì không học. Ở ta vẫn như vậy.

Còn Nhà Văn Nguyên Ngọc cũng phản biện hết sức sắc sảo: Lý giải của Bộ rằng không bử văn mà vẫn lấy kết quả học và thi ở phổ thông là một lối biện bạch quanh co và tránh trớ. Vậy tại sao trong tuyển sinh đại học ở tất cả các ngà nh khác không lấy kết quả học và thi các môn ở phổ thông mà đánh giá nếu cho rằng kết quả ấy là đã đáng tin cậy. Mà lại chỉ bử thi Văn ở tuyển sinh nghệ thuật, lại đúng là nơi cần qua môn Văn mà đánh giá văn hóa nửn và khả năng cảm nhận nghệ thuật của thí sinh hơn cả? Rõ rà ng là là m ngược!.

Xưa, các cụ ta đã có câu Học Văn là học là m người. Còn ở tận nước Nga Xô viết xa xôi, đại thi hà o M.Gorki cũng nói Văn học là nhân học. Vì coi trọng điửu ấy mà chúng ta có nửn văn hiến rất đáng tự hà o trong suốt bử dà y lịch sử dân tộc.

áº¤y thế mà nay người ta lại đang tìm cách đi ngược lại những điửu đã trở thà nh chân lý từ hà ng nghìn đời, lại gạt bử đi thử thách mà học trò phải rèn luyện để là m người, mà chỉ nhăm nhăm dạy chúng phải thực dụng.

Có lẽ, sẽ cháº³ng có gì bất ngử khi chúng ta lại được chứng kiến nhiửu nghệ sĩ là m trò lố, vì phông văn hóa thấp kém. Điửu ấy cũng giống như một cô gái rất muốn là m đẹp, nhưng lại dốt nát vử mặt thẩm mử¹. Thật đáng sợ!