Bà  bán nước chè với đà n chim trời Hà  Nội

Chuyện Cô Tấm

Và o các buổi chiửu khoảng 17g30 bên Hồ Gươm gần chân cầu Thê Húc, người ta luôn thấy một cụ bà  tóc bạc phơ xách 3, 4 cái túi đựng bánh mì, cơm nguội... ra để thả nuôi rùa, tôm, cá Hồ Gươm, những đứa con mà  cụ bà  yêu quý nuôi nấng suốt hơn hai mươi năm qua ... Hình ảnh bà  cụ, cứ chiửu chiửu lại xách túi to, túi nhử ra cạnh chân cầu Thê Húc, nơi có tán phượng rũ xuống mặt Hồ Gươm lấp lánh sóng nước cho rùa, cá, tôm Hồ Gươm ăn đã quá quen thuộc với những ai hay dạo quanh bử hồ nà y. Tên bà  là  Quách Thị Gái ở số 46, ngõ Phát Lộc (quận Hoà n Kiếm - Hà  Nội). Bà  Gái quê gốc ở thôn Cổ Аiển, xã Hải Bối (huyện Аông Anh - Hà  Nội). Bà  cho biết, bà  đã là m cái chuyện dở hơi nà y được hơn hai mươi năm rồi. Công việc hà ng ngà y của bà  là  đi đến các quán bia, quán cơm phở để xin bánh mì thừa, cơm nguội vử cho cá ăn.

Bao giử cũng thế, trước khi cho cá ăn bà  thường chắp tay khấn, rồi nhón từng nhúm bánh mì, từng vốc cơm nguội thả xuống. Cứ như những chú rùa, cá, tôm đã đợi sẵn ở đó vậy. Khi thức ăn vừa rơi xuống, mặt nước bỗng lay động, hà ng nghìn con cá, tôm có cả những chú rùa con kéo nhau vử chén bữa chiửu. Tiếng cá đớp mồi bôm bốp nghe rất vui tai. Cứ đúng 17g30 ném thức ăn xuống, cá, tôm mới ăn. Ném muộn các chú không ăn, mà  sớm quá cũng không được. Thấy lạ, nhiửu du khách hiếu kì dồn vử dưới tán phượng để xem rùa, cá, tôm ăn mồi. Trong đó có nhiửu du khách nước ngoà i đã xin được chụp ảnh lưu niệm cùng với bà . Tôi chụp không biết bao nhiêu kiểu ảnh với khách nước ngoà i rồi. Có nhiửu người khi rử­a ảnh xong, họ gử­i tặng tôi mấy kiểu. Vì thế nên họ hay trêu tôi là  cụ già  suốt ngà y được đi Tây, bà  Gái móm mém kể.

Năm 1947, cuộc sống gia đình khó khăn bà  rời quê lên Hà  Nội kiếm sống bằng nghử bán bánh đúc, bánh cuốn... và  lập gia đình với một anh công nhân ga Hà ng Cử - sau khi sinh được hai con trai một thời gian thì chồng bà  mất. Một mình bà  cáng đáng kiếm miếng cơm, manh áo nuôi hai con nhử. Sáng tôi đi bán bánh cuốn, bánh đúc quanh phố cổ, ga Hà ng Cử. Trưa tranh thủ bán nước chè, tối lại đội thúng bánh cuốn, bánh lá lên ga để bán cho khách ăn đêm. Nhiửu hôm vử đến nhà  thì trời đã tảng sáng rồi, bà  Gái nhớ lại.

Và  cứ thế, ngà y hai buổi bà  đội bánh đi bán dạo khắp phố cổ, ga Hà  Nội. Xong cho dù phải căng mình chiến đấu với miếng cơm, manh áo, nhưng hà ng ngà y bà  Gái vẫn tranh thủ thời gian đến các quán bia, nhà  hà ng... để xin những mẩu bánh mì thừa, cơm nguội để mang vử cho rùa, cá... Hồ Gươm ăn. Bà  Gái thường gọi rùa, cá, tôm... trong Hồ Gươm là  chú. Bà  bảo, bà  có thể ăn đói hơn một chút, chứ nhất quyết không để những chú rùa, tôm cá... nhịn đói. Аể có được thức ăn cho rùa, cá, mỗi đêm bà  phải đi bộ cả chục cây số đến các quán bia, hà ng ăn để xin bánh mì thừa, cơm nguội.

Những ngà y đầu, nhiửu người nghĩ bà  là  kẻ ăn xin, nên họ đuổi đi. Nhưng khi biết bà  đang là m cái việc tâm đức ấy, nhiửu người còn gói sẵn lại trong túi, bà  chỉ việc đến rồi xách vử. Mình đi xin nên phải đi lúc khoảng 21h, vì khi đó khách họ an thừa mới có cho mình lấy. Ngà y nà o cũng vậy, ngà y nắng cũng như ngà y mưa, mùa Аông cũng như mùa Hè, cứ đến giử là  bà  lại xách túi lên đường đi khất thực. Lúc bà  trở vử, thì mọi người đã chìm sâu và o trong giấc ngủ. Sáng mai dậy, bà  phân ra thà nh các thứ khác nhau, thái nhử để cho cá, rùa dễ ăn, tránh dư thừa gây ô nhiễm môi trường. Thứ nà o bẩn, bà  tranh thủ phơi ra cho khửi thiu, mốc, rồi đóng gói để dà nh những ngà y mưa bão.

Bà  kể, bà  bén duyên với mấy chú cá Hồ Gươm cách đây 20 năm, một hôm sau khi đi bán hà ng vử đến cầu Thê Húc mệt quá nên bà  ngồi nghỉ chân gặm cái bánh mì cho đỡ đói. Rồi thấy có mấy chú rùa nổi lên mặt nước bơi vửn cùng bầy cá, bà  ném thử­ và i mẩu bánh mì xuống, thì thấy các chú tranh nhau gặm bánh ngon là nh. Từ hôm đó vử nhà  những chú rùa, cá Hồ Gươm cứ ám ảnh bà  mãi, từ đó cứ khi bán hết hà ng là  bà  lại tranh thủ đến các quán bia, hà ng ăn để xin bánh mì thừa và  cơm nguội vử cho rùa, cá ăn. Mình không có điửu kiện để là m những cái lớn, thì mình cố gắng là m cái nho nhử, quan trọng là  việc đó có ý nghĩa, không ảnh hưởng đến người khác và  mình cảm thấy thanh thản là  được,... - bà  Gái tâm sự.

Bà  bán nước chè với đà n chim trời Hà  Nội

Có một người bao năm nay thầm lặng giữ cho một góc trời Hà  Nội luôn ríu rít tiếng chim. Аó là  bà  Nguyễn Thị Tim ở ngã tư Bà  Triệu - Tô Hiến Thà nh.

Một lần, tình cử bà  Tim phát hiện thấy lũ sẻ nâu trên những tán cây cổ thụ gần chỗ bà  ngồi lúc nà o cũng kêu inh ửi vì không có gì ăn. Thế là  ngà y ngà y bà  mang gạo đến rắc dưới mấy gốc xà  cừ cho chúng, từ đó lũ sẻ không còn phải bới tìm cái ăn nữa. Ngà y nắng đổ lử­a cũng như mưa dầm gió bấc bà  vẫn căng ô, mặc áo mưa bán hà ng chứ không chịu nghỉ, từ tử mử sáng cho đến khuya. Khi công việc bán hà ng đã tươm tất, bà  lại đội chiếc nón đã ngả mà u, rồi thủng thẳng và  chỉ trong giây lát, đà n chim trời đã ríu rít khắp gốc cây, nhằn từng hạt thóc. Khi có tiếng xe máy rồ ga chạy qua hay những đứa trẻ tinh nghịch chạy nô nhau thì chúng lại vù cánh bám dà y đặc trên gốc cây, cà nh cây xà  cừ to lớn.

Cà ng ngà y những con chim bay nhảy trên những ngọn cây, hót líu lo và  rủ thêm bạn vử ngà y một đông hơn. Rất nhiửu chim lạ kiếm ăn ngang qua thấy có nhiửu đồ ăn nên những ngà y sau đó cũng chỉ quanh quẩn trên những ngọn cây, đói lúc nà o lại sà  xuống ăn gạo bà  Tim rắc sẵn. Hiện các đà n chim thường xuyên tụ tập trên những ngọn cây xà  cừ khu vực ngã tư đường Bà  Triệu và  Tô Hiến Thà nh nơi bà  Tim bán hà ng đã lên đến và i trăm con. Chim đến cà ng nhiửu thì thức ăn cà ng tiêu tốn. Mỗi ngà y, để đà n chim được yên cái bụng, bà  Tim mất cả đến cân gạo cùng và i lạng thóc. Tính ra số thóc gạo bà  Tim mua cho chim ăn cộng lại cả 10 năm qua cũng lên tới hà ng tấn. Thật không ai ngử bà  bán nước bình dị ấy, đã quá tuổi thất thập cổ lai hy, lại có tấm lòng nhân ái đến thế. Trong khi cuộc sống của bà  rất bình dị, đạm bạc... Bà  chỉ vận những bộ quần áo tuửnh toà ng, đến chiếc nón cũng phải dùng cho đến khi rách hẳn không đội nổi nữa mới mua cái mới. Nhưng tình yêu thương với những đà n chim trời của bà  thì đã thà nh duyên phận hà ng chục năm qua. Bà  bảo: Nếu một ngà y không là m công việc cho chim ăn, bà  sẽ ngồi không yên....

Những việc là m giản dị ấy, của những con người Hà  Nội, nếu không phải vì sự mưu sinh thì chỉ bởi một lẽ vì tình yêu với Thủ đô. Họ đã góp phần tô đẹp phẩm chất nhân hậu, trong sáng của người Hà  thà nh.