Từ đầu năm 2022 đến nay, trên lưu vực sông Hồng đã diễn ra hàng chục đợt mưa lớn kéo dài nhiều ngày. Lượng mưa lớn khiến mực nước các hồ chứa thủy điện Hoà Bình, Sơn La, Thác Bà, Lai Châu lên cao. Đặc biệt, mực nước hồ chứa thuỷ điện Hoà Bình thường xuyên vượt mức trước lũ.
Trên cơ sở mực nước tại các hồ chứa, thực hiện Quy trình vận hành liên hồ chứa trên hệ thống sông Hồng theo Quyết định số 740/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia về Phòng, chống thiên tai đã ban hành nhiều công điện, lệnh giám đốc các công ty thuỷ điện mở cửa xả, nhằm bảo đảm an toàn hồ, đập và vùng hạ du.
Thực tế trước khi thực hiện việc mở các cửa xả, Ban Chỉ đạo Quốc gia về Phòng, chống thiên tai, các công ty thuỷ điện đã có thông báo, đề nghị các địa phương thuộc lưu vực sông Hồng chủ động những biện pháp phòng tránh. Tuy nhiên, thiệt hại vẫn thường xuyên được ghi nhận.
Đơn cử như, trong đợt mưa lớn kéo dài hồi giữa tháng 6/2022, mực nước hồ chứa thuỷ điện Hoà Bình vượt mức trước lũ khiến công ty khai thác phải mở đến 4 cửa xả. Hàng trăm héc-ta chuối và cây trồng ven sông Hồng thuộc địa bàn Hà Nội đã bị ngập úng, hư hỏng…
Bên cạnh đó, từ đầu năm 2022 đến nay, tại Hà Nội đã xảy ra một sự cố sạt lở bờ hữu sông Hồng đoạn qua huyện Ba Vì. Dù đã được khắc phục kịp thời nhưng sự cố vẫn để lại nỗi lo lớn cho các cư dân ven sông…
Rà soát phương án ứng phó
Theo Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về Phòng, chống thiên tai Trần Quang Hoài, việc vận hành điều tiết nước tại các hồ chứa thuỷ điện được đơn vị thực hiện theo đúng quy trình tại Quyết định số 740/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Dù chưa gây thương vong về người nhưng thiệt hại về sản xuất thực tế vẫn còn.
Để hạn chế thấp nhất thiệt hại do mực nước sông Hồng lên cao, ông Hoài đề nghị Hà Nội và các địa phương cần tập trung rà soát phương án ứng phó với các tình huống hồ chứa thuỷ điện xả lũ. Tổ chức thông tin, tuyên truyền thường xuyên, kịp thời đến các cấp chính quyền và người dân biết về việc vận hành điều tiết xả lũ để chủ động phòng, tránh.
Liên quan đến công tác vận hành liên hồ chứa trong mùa mưa lũ 2022, Chi cục trưởng Chi cục Phòng, chống thiên tai Hà Nội Nguyễn Duy Du cho biết mới đây UBND TP Hà Nội đã có văn bản đề nghị Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các quận, huyện, thị xã theo dõi sát diễn biến xả lũ của các hồ chứa để chủ động thông báo cho người dân, các hộ sản xuất - kinh doanh ven sông, hoạt động khai thác cát sỏi, vận tải thuỷ… để có phương án bảo đảm an toàn.
Thời gian tới, UBND TP Hà Nội đề nghị các địa phương cần tập trung rà soát phương án “4 tại chỗ” nhằm xử lý kịp thời các tình huống khi hồ chứa xả lũ. Tiếp tục tổ chức giải toả các vi phạm về đê điều, bảo đảm khả năng tiêu thoát lũ ở lòng sông, ven bãi sông Hồng. Đồng thời, lên phương án sẵn sàng di dời khu dân cư ven sông có thể bị ngập úng khi hồ chứa xả lũ, nước sông Hồng lên cao.
