Quyết định được ban hành nhằm cụ thể hóa tinh thần chỉ đạo từ Nghị quyết 42/NQ-CP ngày 9-4-2020 của Chính phủ về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19.
Quyết định gồm 7 chương, 21 điều và nhiều phụ lục, quy định rõ từng nhóm đối tượng, điều kiện hỗ trợ, hồ sơ, trình tự và thủ tục thực hiện cũng như việc phân công trách nhiệm cụ thể của từng bộ, ban, ngành và chính quyền địa phương.
Theo đó, các nhóm đối tượng được hỗ trợ gồm: Người lao động tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động hoặc nghỉ việc không hưởng lương; hộ kinh doanh; lao động bị chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc nhưng không đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp; người lao động không có giao kết hợp đồng lao động bị mất việc làm; người có công với cách mạng; người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và đối tượng bảo trợ xã hội; người sử dụng lao động vay vốn để trả lương ngừng việc đối với người lao động.
Đối với từng nhóm đối tượng, quyết định đều nêu rõ về điều kiện hỗ trợ, hồ sơ, trình tự, thủ tục và thời hạn thực hiện.
Đối với nhóm người lao động tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, nghỉ không hưởng lương, các điều kiện để được hưởng hỗ trợ như sau:
Thời gian tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương trong thời hạn của hợp đồng lao động từ 1 tháng liên tục trở lên tính từ ngày 1-4 đến ngày 30-6-2020 và thời điểm bắt đầu tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương từ ngày 1-4 đến ngày 30-6-2020.
Đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc tính đến thời điểm ngay trước khi tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động hoặc nghỉ việc không hưởng lương.
Làm việc tại các doanh nghiệp không có doanh thu hoặc không còn nguồn tài chính để trả lương (sau khi đã sử dụng các quỹ dự phòng tiền lương, nguồn lợi nhuận sau thuế và các nguồn tài chính hợp pháp khác của doanh nghiệp, số dư đến ngày 31-3-2020) do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19.
Với nhóm hộ kinh doanh, các điều kiện để được hưởng hỗ trợ như sau:
Doanh thu do cơ quan thuế thực hiện quản lý thuế đối với hộ kinh doanh năm 2020 dưới 100 triệu đồng, được xác định tại thời điểm ngày 15-1-2020 theo quy định của pháp luật quản lý thuế.
Tạm ngừng kinh doanh từ ngày 1-4-2020 theo quyết định của Chủ tịch UBND cấp tỉnh triển khai thực hiện Chỉ thị số 15/CT-TTg ngày 27-3-2020 của Thủ tướng Chính phủ.
Với nhóm người lao động bị chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc nhưng không đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp, các điều kiện để được hưởng hỗ trợ như sau:
Có giao kết hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc trước thời điểm ngày 1-4-2020 và đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc trong khoảng thời gian từ ngày 1-4 đến hết ngày 15-6-2020.
Không có thu nhập hoặc có thu nhập thấp hơn mức chuẩn cận nghèo quy định tại Quyết định số 59/2015/QĐ-TTg ngày 19-11-2015 của Thủ tướng Chính phủ.
Với người lao động không có giao kết hợp đồng lao động bị mất việc làm, các điều kiện để được hưởng hỗ trợ, như sau:
Mất việc làm và có thu nhập thấp hơn mức chuẩn cận nghèo quy định tại Quyết định số 59/2015/QĐ-TTg ngày 19-11-2015 của Thủ tướng Chính phủ, trong thời gian từ ngày 1-4 đến ngày 30-6-2020.
Cư trú hợp pháp tại địa phương.
Thuộc lĩnh vực phi nông nghiệp, làm một trong những công việc sau: Bán hàng rong, buôn bán nhỏ lẻ không có địa điểm cố định; thu gom rác, phế liệu; bốc vác, vận chuyển hàng hóa; lái xe mô tô 2 bánh chở khách, xe xích lô chở khách; bán lẻ xổ số lưu động; tự làm hoặc làm việc tại các hộ kinh doanh trong lĩnh vực ăn uống, lưu trú, du lịch, chăm sóc sức khỏe.
Quyết định cũng bổ sung, căn cứ vào điều kiện và tình hình thực tế, UBND cấp tỉnh quyết định các đối tượng được hỗ trợ khác ngoài các đối tượng nêu trên từ nguồn ngân sách địa phương và các nguồn huy động hợp pháp khác.
Riêng với nguồn kinh phí hỗ trợ người bán lẻ xổ số lưu động, quyết định quy định, nguồn kinh phí sẽ được bảo đảm từ các nguồn tài chính hợp pháp của các công ty xổ số kiến thiết và được hạch toán vào chi phí theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.
Với nhóm đối tượng là người có công với cách mạng; hộ nghèo, hộ cận nghèo; đối tượng bảo trợ xã hội, các điều kiện để được hưởng hỗ trợ như sau:
Người có công với cách mạng đang hưởng trợ cấp ưu đãi hằng tháng (bao gồm cả thân nhân người có công đang hưởng trợ cấp ưu đãi hằng tháng, thương binh đang hưởng chế độ mất sức lao động hằng tháng) trong danh sách hưởng trợ cấp tháng 4-2020.
Người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo trong danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo đến ngày 31-12-2019 của địa phương được cấp có thẩm quyền quyết định công nhận theo chuẩn nghèo quốc gia quy định tại Quyết định số 59/2015/QĐ-TTg ngày 19-11-2015 của Thủ tướng Chính phủ.
Đối tượng bảo trợ xã hội đang hưởng chính sách trợ cấp xã hội hằng tháng, trong danh sách hưởng trợ cấp xã hội tháng 4-2020.
Với người sử dụng lao động vay vốn để trả lương ngừng việc đối với người lao động, các điều kiện để được hưởng hỗ trợ như sau:
Có từ 20% hoặc từ 30 người lao động trở lên đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc phải ngừng việc từ 1 tháng liên tục trở lên.
Đã trả trước tối thiểu 50% tiền lương ngừng việc cho người lao động trong khoảng thời gian từ ngày 1-4-2020 đến hết ngày 30-6-2020.
Đang gặp khó khăn về tài chính, không cân đối đủ nguồn để trả lương ngừng việc cho người lao động, đã sử dụng hết quỹ dự phòng tiền lương để trả lương cho người lao động ngừng việc.
Không có nợ xấu tại các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại thời điểm ngày 31-12-2019.
Trong quyết định, Thủ tướng Chính phủ cũng nêu rõ quy trình chi tiết thực hiện các thủ tục rà soát, xác nhận, phê duyệt đối với các nhóm đối tượng được nhận hỗ trợ.
Lộ trình ban hành quyết định hỗ trợ cho nhóm đối tượng chỉ kéo dài tối đa 10 ngày. Trong nhiều trường hợp, tổng thời gian thực hiện tới lúc ban hành quyết định chỉ kéo dài 5 hoặc 6 ngày.
Các chế độ quy định nêu tại quyết định được áp dụng từ ngày 1-4-2020.
Quyết định cũng nêu rõ, cá nhân, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp lợi dụng chính sách quy định để trục lợi, vi phạm pháp luật thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà phải bồi thường, bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định pháp luật.
Thủ tướng Chính phủ giao Bộ trưởng các bộ: Lao động - Thương binh và Xã hội; Kế hoạch và Đầu tư; Tài chính, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan trung ương hướng dẫn những nội dung cần thiết, xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai thực hiện quyết định theo chức năng, nhiệm vụ. Trường hợp vượt quá thẩm quyền thì báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định.
Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chịu trách nhiệm tổ chức triển khai thực hiện bảo đảm công khai, minh bạch, đúng quy định. Trường hợp địa phương có chuẩn nghèo riêng thì áp dụng theo chuẩn nghèo địa phương.
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chủ trì giám sát việc thực hiện chính sách hỗ trợ được quy định tại Nghị quyết.
Văn phòng Chính phủ cũng vừa có công văn số 3306/VPCP-KGVX truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc về thực hiện các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19.
Theo đó, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương nghiêm túc quán triệt và tổ chức thực hiện Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 9-4-2020 của Chính phủ, Quyết định số 15/2020/QĐ-TTg ngày 24-4-2020 của Thủ tướng Chính phủ bảo đảm công khai minh bạch, kịp thời, chính xác; đề cao trách nhiệm và sẵn sàng giải trình trước Quốc hội, Chính phủ và nhân dân. Đồng thời, rà soát kỹ đối tượng được hưởng chính sách, bảo đảm tổng kinh phí không vượt quá số đã được báo cáo Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nhất là kinh phí hỗ trợ từ nguồn ngân sách trung ương.
Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương kịp thời chỉ đạo và hướng dẫn cụ thể bằng văn bản trong trường hợp cần thiết đối với những nội dung thuộc lĩnh vực được giao quản lý, điều hành (nhất là Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội); thường xuyên kiểm tra, đôn đốc tình hình thực hiện ở địa phương, đơn vị; không để lợi dụng để trục lợi chính sách, tham ô, tham nhũng, lãng phí, lợi ích nhóm; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm nếu có.