Ô Quan Chưởng - Cửa ô cuối cùng của Hà Nội

Đình Thế • 05/11/2024 07:52

Cửa Ô Quan Chưởng nằm ở phía Đông thành Thăng Long xưa, hiện nay thuộc phường Đồng Xuân, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Đây là một trong những cửa ô quan trọng của thành Thăng Long còn sót lại cho đến ngày nay. Chứng kiến biết bao biến đổi thăng trầm của Thủ đô, giữa phố phường Hà Nội nhộn nhịp hôm nay, Ô Quan Chưởng vẫn sừng sững uy nghiêm, khoác lên mình vẻ đẹp cổ kính, bình yên...

Theo sử sách ghi lại, kinh thành Thăng Long có 5 cửa ô như: Ô Cầu Giấy, Ô Chợ Dừa, Ô Cầu Dền, Ô Đống Mác và Ô Quan Chưởng. Mỗi cửa ô đều được xây dựng như một chiếc cổng, ngày mở, đêm đóng và có rào, có tuần đi canh phòng nhằm ngăn ngừa đạo chích, canh chừng hỏa hoạn.

Là cửa ô duy nhất còn sót lại của kinh thành Thăng Long. Ô Quan Chưởng (hay còn gọi là Ô Đông Hà, Ô Thanh Hà, Ô Cửa Đông), tên chữ là Đông Hà môn (tức cửa phường Đông Hà), nằm ở phía Đông của tòa thành đất bao quanh Kinh thành Thăng Long, được xây dựng vào năm Cảnh Hưng thứ 10 (1749), đến năm Gia Long thứ ba (1817) được xây dựng lại và giữ nguyên kiểu cách đến ngày nay.

Ô Quan Chưởng gồm 2 tầng, được xây dựng theo kiểu kiến trúc cổng vọng lâu.

Cổng có một cửa chính (cao 3m), trên có tháp canh và hai cửa phụ ở hai bên...

...tầng 2 có vọng lâu 4 mái uốn cong 4 góc, có lan can bao quanh.

Giữa phần trên nóc cửa chính và vọng lầu là một khung hình chữ nhật, cao gần 1m, rộng khoảng 3m, có đắp nổi ba chữ Hán “Đông Hà Môn”.

Cửa Ô Quan Chưởng đã được công nhận và xếp hạng di tích Lịch sử cấp Quốc gia.

Tường phía bên trái cửa chính có gắn một tấm bia đá do Tổng đốc Hoàng Diệu cho đặt năm 1881 ghi lệnh cấm người canh gác không được sách nhiễu Nhân dân mỗi khi qua lại cửa ô.

Bao nhiêu năm dãi dầu mưa nắng, Ô Quan Chưởng đã bạc màu thời gian, dương xỉ, rêu xanh bao phủ lên những bức tường gạch sần sùi, lồi lõm...

... vẫn mang một vẻ đẹp mộc mạc và bình yên, mặc cho Hà Nội nhộn nhịp.

Đối với những người gốc Hà Nội hay dân sinh sống lâu năm trên con phố Ô Quan Chưởng, Hàng Chiếu, Trần Nhật Duật..., Ô Quan Chưởng đã trở nên gần gũi và gắn bó không thể tách rời.

Gắn bó với cửa Ô duy nhất còn lại của Thủ đô, ông là Tạ Văn Nhân hàng ngày không quản nắng mưa vẫn cần mẫn quét dọn, trông coi Ô Quan Chưởng.

Chia sẻ với PV Người Hà Nội, ông Tạ Văn Nhân cho biết, 20 năm trước, Ô Quan Chưởng có nhiều cây dại mọc hoang, mùa mưa rễ cây bám xum xuê ra cả tường gạch rêu phong. Đồng thời, cửa ô thường bị lấn chiếm, cơ quan chức năng tuyển chọn bao nhiêu người tới trông coi nhưng cứ đến rồi đi mà không ai bám trụ được lâu. Trong lúc cơ quan chức năng tìm người thì ông Nhân xung phong đến trông coi cửa di tích...

...ông Nhân luôn mong muốn được góp chút sức lực nhỏ bé cống hiến cho Tổ quốc, gìn giữ sự thiêng liêng của dấu tích Hà Nội xưa

Mùa Thu tháng 10 thong thả đi qua, bao thăng trầm, Ô Quan Chưởng vẫn uy nghiêm đứng đó, cố giữ gìn cho Hà Nội nghìn năm văn hiến một kỳ quan mộc mạc mà quý giá đến vô cùng. Người Hà Nội trân quý biết bao những di tích, nơi lưu dấu kỷ niệm đẹp của đời mình như Ô Quan Chưởng./.

Bài liên quan

[Podcast] Đền Đồng Cổ - Di tích gắn liền với hội thề “Trung hiếu” độc đáo của Thăng Long - Hà Nội

Đền Đồng Cổ được xây dựng từ thời nhà Lý vào năm 1028. Đền ở Thôn Nam, phường Yên Thái, huyện Quảng Đức, thành Thăng Long, nay thuộc phường Bưởi, quận Tây Hồ, đây cũng là dấu tích còn sót lại của 1 trong 8 cảnh đẹp quanh Hồ Tây được nhắc tới trong Thăng Long bát cảnh. Ngày nay, lễ hội đền Đồng Cổ ở Hà Nội được tổ chức vào ngày 4 tháng 4 Âm lịch, đã mô phỏng lại hội thề lịch sử năm xưa...

Đọc tiếp

Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế và huyện Cam Lộ (Quảng Trị) tiếp nhận kỷ vật vua Hàm Nghi

(0) Bình luận

Xếp theo:

Đọc thêm 36 phố phường

Khu phố cổ Hà Nội tổ chức nhiều hoạt động đặc sắc Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam

Khu phố cổ Hà Nội trở thành tâm điểm của những hoạt động văn hóa đặc sắc nhân kỷ niệm 20 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11/2005 – 23/11/2025). Sự kiện không chỉ tôn vinh giá trị lịch sử – văn hóa mà còn mong muốn kêu gọi cộng đồng cùng tham gia bảo tồn di sản.
Đêm hội Trăng rằm phố cổ Hà Nội

Tối 3/10, Ủy ban nhân dân phường Hoàn Kiếm phối hợp các đơn vị tổ chức chương trình “Đêm hội Trăng rằm năm 2025” tại Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục với quy mô 2.000 người tham gia. Chương trình bao gồm các hoạt động: thi và chấm điểm mâm cỗ Trung thu; thi rước đèn Trung thu..
Hà Nội đặt tên phố Phan Tây Nhạc Đại Vương – Danh tướng thời Hùng Duệ Vương

Con phố mới mang tên Phan Tây Nhạc nằm tại phường Xuân Phương, nối từ phố Trịnh Văn Bô đến quốc lộ 70, dài 1.350m, rộng 50m, với hạ tầng hiện đại, tuyến đường không chỉ góp phần nâng cao chất lượng giao thông Thủ đô mà còn trở thành biểu tượng gắn kết giữa hiện tại và lịch sử.
Ngắm những khoảnh khắc bình dị của hàng rong phố cổ Hà Nội

Giữa nhịp sống hiện đại và hối hả của phố cổ Hà Nội, những gánh hàng rong với đôi quang gánh nặng trĩu, những chiếc xe đạp chở đầy hoa quả, rau, quà bánh hay vật dụng quen thuộc vẫn hiện diện mỗi ngày. Từ sớm tinh sương cho tới khi chiều muộn, những gánh hàng rong lặng lẽ hòa vào nhịp sống phố phường làm nên nét riêng khó trộn lẫn của mảnh đất Hà thành. Những khoảnh khắc dưới đây do phóng viên Tạp chí Người Hà Nội ghi lại đã phần nào phần nào khắc họa nét mưu sinh bình dị của những gánh hàng rong nơi phố c
Trạm khách: A80 Tự hào Việt Nam - điểm dừng chân đặc biệt cho người dân đi xem diễu binh ngày 2/9

Các "Trạm khách: A80 Tự hào Việt Nam" là điểm dừng chân thân thiện, giúp người dân - đặc biệt là người cao tuổi, trẻ em, người khuyết tật… có không gian nghỉ ngơi, được hỗ trợ nước uống, quạt mát, chỗ ngồi… để tham gia trọn vẹn các hoạt động diễu binh, diễu hành đông người ngoài trời.
Hà Nội miễn vé xe buýt và đường sắt đô thị dịp Quốc khánh 2/9

UBND TP Hà Nội quyết định miễn tiền vé sử dụng các phương tiện vận tải hành khách công cộng có trợ giá, gồm xe buýt và đường sắt đô thị trong bốn ngày từ 30/8- 2/9/2025.

Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội

7 bộ phim được giới thiệu trong Tuần phim Ba Lan tại Việt Nam 2025

Từ ngày 5/12 đến 9/12/2025 tại Hà Nội và từ ngày 10 đến 14/12/2025 tại Thành phố Hồ Chí Minh, Cục Điện ảnh phối hợp với Hiệp hội các nhà sản xuất phim Ba Lan tổ chức Tuần phim Ba Lan tại Việt Nam 2025. Lễ khai mạc tổ chức lúc 19 giờ 30 ngày 5/12/2025 tại Trung tâm Chiếu phim Quốc gia.
Hà Nội ra mắt dự án “Âm nhạc cuối tuần”: Góp phần định vị thương hiệu "Thành phố sáng tạo"

Chiều 30/11, tại Nhà Bát Giác - Vườn hoa Lý Thái Tổ, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội chính thức khởi động Dự án "Âm nhạc cuối tuần". Đây không chỉ là một sân khấu biểu diễn đơn thuần, mà được kỳ vọng là bước đi chiến lược nhằm đưa nghệ thuật chất lượng cao "chạm" vào đời sống đại chúng, góp phần định vị thương hiệu "Thành phố sáng tạo".
Phát động sáng tác tác phẩm văn học nghệ thuật "Sống mãi với thời gian"

Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 4470/QÐ-BVHTTDL về việc phê duyệt Thể lệ sáng tác tác phẩm văn học nghệ thuật “Sống mãi với thời gian” giai đoạn 2026 - 2030 hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (03/02/1930 - 03/02/2030) và 85 năm Ngày Quốc khánh Nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 - 02/9/2030)
[Podcast] Canh bún cá - Món ngon cổ truyền của người Hà Nội

Bên cạnh những món ăn đã trở thành thương hiệu như phở, bún thang,... thì vẫn có những bát canh bún cá thân thuộc xuất hiện trong bữa ăn hàng ngày lẫn mâm cỗ quê như một lát cắt rất đời thường của người Hà Nội.
Hà Nội bổ sung thêm hàng ngàn xe điện 2 bánh công cộng phục vụ người dân

Bắt đầu từ ngày 1/12, Hà Nội chính thức bổ sung thêm một lựa chọn di chuyển thân thiện môi trường khi dịch vụ xe đạp điện công cộng bắt đầu đưa vào thí điểm. Đây được xem là bước tiến quan trọng trong lộ trình xây dựng hệ thống giao thông xanh, giảm phát thải và đáp ứng nhu cầu đi lại linh hoạt của người dân Thủ đô trong bối cảnh đô thị ngày càng đông đúc.

Đừng bỏ lỡ

Chuẩn bị diễn ra chung khảo Liên hoan “Thôn, tổ dân phố văn hóa tiêu biểu” TP Hà Nội năm 2025

Chung khảo Liên hoan thôn, tổ dân phố văn hoá tiêu biểu Thành phố Hà Nội được tổ chức vào ngày 06/12/2025 tại Trung tâm Văn hóa và Thư viện Thành phố Hà Nội (Số 7 Phùng Hưng, phường Hà Đông, Thành phố Hà Nội) với sự tham gia của 20 thôn, tổ dân phố xuất sắc nhất vòng sơ khảo.
Liên hoan Trà Quốc tế lần đầu tiên tổ chức ở Cố đô Huế

Để tôn vinh văn hóa trà Việt, Sở Du lịch Thành phố Huế phối hợp với Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tổ chức Liên hoan Trà Quốc tế và sẽ diễn ra từ ngày 10 – 12/12 tại Cung Trường Sanh (Đại nội Huế).
Việt Nam lọt top 5 quốc gia lý tưởng nhất cho du lịch một mình

Đứng ở vị trí thứ 5, Việt Nam được đánh giá là điểm đến giàu tính phiêu lưu, đa dạng trải nghiệm nhờ sự kết hợp giữa cảnh quan kỳ vĩ, văn hóa bản địa cuốn hút và mức độ an toàn cao cho người thích đi một mình.
“Âm hưởng Slavic” - đêm nhạc của những tâm hồn đồng điệu

Buổi hòa nhạc “Âm hưởng Slavic - Giao cảm những tâm hồn” diễn ra tối 28/11 tại không gian phòng hòa nhạc lớn, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam đánh dấu bước khởi đầu cho sự ra đời của Hội Nhạc cổ điển Việt Nam - mở ra một sân chơi mới cho các nghệ sĩ Việt Nam và quốc tế cùng hội tụ, lan tỏa, đồng thời giúp khán giả trong nước tiếp cận sâu hơn với âm nhạc cổ điển thế giới.
Nhiếp ảnh quốc tế Photo Hanoi’25: Thu hút đông đảo giới trẻ Thủ đô yêu thích nghệ thuật nhiếp ảnh

Sau một tháng tổ chức từ 1/11, Liên hoan nhiếp ảnh Photo Hanoi ‘25 đã chính thức khép lại vào ngày 30/11. Sự kiện đã thu hút hơn 200.000 lượt người quan tâm và tham gia, cả trực tiếp và trực tuyến, trong đó đặc biệt là đông đảo giới trẻ Thủ đô yêu thích nghệ thuật nhiếp ảnh...
Hà Nội ban hành Quy chế xét tặng “Công dân Thủ đô ưu tú” 2025

UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành Quyết định số 71/QĐ-UBND ngày 26/11/2025 về việc ban hành Quy chế xét tặng danh hiệu năm 2025 “Công dân Thủ đô ưu tú”.
Khẩn trương phục hồi di sản bị hư hại sau mưa lũ

Để khẩn trương khắc phục hậu quả thiên tai, bảo vệ di sản văn hoá trên địa bàn 04 tỉnh, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hoà, Lâm Đồng tổ chức kiểm tra, rà soát hiện trạng kỹ thuật, đánh giá mức độ hư hại của các công trình di tích, bảo tàng trên địa bàn tỉnh.
Khai mạc Festival quốc tế Âm nhạc mới năm 2025 tại Hà Nội

Diễn ra từ ngày 27/11 đến 1/12/2025 tại Hà Nội, Festival Quốc tế Âm nhạc mới lần thứ IV quy tụ sự tham gia của gần 30 nhạc sĩ, nghệ sĩ quốc tế đến từ: Liên bang Nga, Tatarstan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Cộng hòa Adygea, Đan Mạch, Bỉ, Đức, Thụy Sĩ, Tây Ban Nha, Nhật Bản, Trung Quốc, Australia, Lào.
“Lửa cháy Phiên Ngung” và “Chìm trong vòng xoáy” đoạt Huy chương vàng tại Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc 2025

Ban tổ chức trao 2 huy chương vàng cho vở diễn "Lửa cháy Phiên Ngung" của Nhà hát Sân khấu truyền thống Quốc gia Việt Nam và kịch hát dân ca "Chìm trong vòng xoáy" của Trung tâm Nghệ thuật truyền thống Nghệ An.
Nhà thơ Hữu Loan và nhà văn Tô Hoài qua bút ký của Lê Xuân Sơn

Ngày 9/10/2025, nhà báo Lê Xuân Sơn (từng là biên tập viên Báo Người Hà Nội, Tổng Biên tập Báo Tiền Phong) ra mắt ba tập sách mới, gồm hai tập bút ký và một tập thơ. Đọc tập bút ký “Mây trắng còn bay” (Nxb Hội Nhà văn, 2025), có thể nhận ra ở anh tình yêu văn chương mê đắm, phong cách riêng và bản lĩnh của một cây bút ký giàu trải nghiệm. Là một nhà báo kỳ cựu, chăm đi, chăm viết, đồng thời cũng là người có nền tảng văn chương vững vàng, Lê Xuân Sơn đã có điều kiện tiếp xúc với nhiều văn nghệ sĩ đương đại.