Ô Quan Chưởng - Cửa ô cuối cùng của Hà Nội

Đình Thế • 05/11/2024 07:52

Cửa Ô Quan Chưởng nằm ở phía Đông thành Thăng Long xưa, hiện nay thuộc phường Đồng Xuân, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Đây là một trong những cửa ô quan trọng của thành Thăng Long còn sót lại cho đến ngày nay. Chứng kiến biết bao biến đổi thăng trầm của Thủ đô, giữa phố phường Hà Nội nhộn nhịp hôm nay, Ô Quan Chưởng vẫn sừng sững uy nghiêm, khoác lên mình vẻ đẹp cổ kính, bình yên...

Theo sử sách ghi lại, kinh thành Thăng Long có 5 cửa ô như: Ô Cầu Giấy, Ô Chợ Dừa, Ô Cầu Dền, Ô Đống Mác và Ô Quan Chưởng. Mỗi cửa ô đều được xây dựng như một chiếc cổng, ngày mở, đêm đóng và có rào, có tuần đi canh phòng nhằm ngăn ngừa đạo chích, canh chừng hỏa hoạn.

Là cửa ô duy nhất còn sót lại của kinh thành Thăng Long. Ô Quan Chưởng (hay còn gọi là Ô Đông Hà, Ô Thanh Hà, Ô Cửa Đông), tên chữ là Đông Hà môn (tức cửa phường Đông Hà), nằm ở phía Đông của tòa thành đất bao quanh Kinh thành Thăng Long, được xây dựng vào năm Cảnh Hưng thứ 10 (1749), đến năm Gia Long thứ ba (1817) được xây dựng lại và giữ nguyên kiểu cách đến ngày nay.

Ô Quan Chưởng gồm 2 tầng, được xây dựng theo kiểu kiến trúc cổng vọng lâu.

Cổng có một cửa chính (cao 3m), trên có tháp canh và hai cửa phụ ở hai bên...

...tầng 2 có vọng lâu 4 mái uốn cong 4 góc, có lan can bao quanh.

Giữa phần trên nóc cửa chính và vọng lầu là một khung hình chữ nhật, cao gần 1m, rộng khoảng 3m, có đắp nổi ba chữ Hán “Đông Hà Môn”.

Cửa Ô Quan Chưởng đã được công nhận và xếp hạng di tích Lịch sử cấp Quốc gia.

Tường phía bên trái cửa chính có gắn một tấm bia đá do Tổng đốc Hoàng Diệu cho đặt năm 1881 ghi lệnh cấm người canh gác không được sách nhiễu Nhân dân mỗi khi qua lại cửa ô.

Bao nhiêu năm dãi dầu mưa nắng, Ô Quan Chưởng đã bạc màu thời gian, dương xỉ, rêu xanh bao phủ lên những bức tường gạch sần sùi, lồi lõm...

... vẫn mang một vẻ đẹp mộc mạc và bình yên, mặc cho Hà Nội nhộn nhịp.

Đối với những người gốc Hà Nội hay dân sinh sống lâu năm trên con phố Ô Quan Chưởng, Hàng Chiếu, Trần Nhật Duật..., Ô Quan Chưởng đã trở nên gần gũi và gắn bó không thể tách rời.

Gắn bó với cửa Ô duy nhất còn lại của Thủ đô, ông là Tạ Văn Nhân hàng ngày không quản nắng mưa vẫn cần mẫn quét dọn, trông coi Ô Quan Chưởng.

Chia sẻ với PV Người Hà Nội, ông Tạ Văn Nhân cho biết, 20 năm trước, Ô Quan Chưởng có nhiều cây dại mọc hoang, mùa mưa rễ cây bám xum xuê ra cả tường gạch rêu phong. Đồng thời, cửa ô thường bị lấn chiếm, cơ quan chức năng tuyển chọn bao nhiêu người tới trông coi nhưng cứ đến rồi đi mà không ai bám trụ được lâu. Trong lúc cơ quan chức năng tìm người thì ông Nhân xung phong đến trông coi cửa di tích...

...ông Nhân luôn mong muốn được góp chút sức lực nhỏ bé cống hiến cho Tổ quốc, gìn giữ sự thiêng liêng của dấu tích Hà Nội xưa

Mùa Thu tháng 10 thong thả đi qua, bao thăng trầm, Ô Quan Chưởng vẫn uy nghiêm đứng đó, cố giữ gìn cho Hà Nội nghìn năm văn hiến một kỳ quan mộc mạc mà quý giá đến vô cùng. Người Hà Nội trân quý biết bao những di tích, nơi lưu dấu kỷ niệm đẹp của đời mình như Ô Quan Chưởng./.

Bài liên quan

[Podcast] Đền Đồng Cổ - Di tích gắn liền với hội thề “Trung hiếu” độc đáo của Thăng Long - Hà Nội

Đền Đồng Cổ được xây dựng từ thời nhà Lý vào năm 1028. Đền ở Thôn Nam, phường Yên Thái, huyện Quảng Đức, thành Thăng Long, nay thuộc phường Bưởi, quận Tây Hồ, đây cũng là dấu tích còn sót lại của 1 trong 8 cảnh đẹp quanh Hồ Tây được nhắc tới trong Thăng Long bát cảnh. Ngày nay, lễ hội đền Đồng Cổ ở Hà Nội được tổ chức vào ngày 4 tháng 4 Âm lịch, đã mô phỏng lại hội thề lịch sử năm xưa...

Đọc tiếp

Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế và huyện Cam Lộ (Quảng Trị) tiếp nhận kỷ vật vua Hàm Nghi

(0) Bình luận

Xếp theo:

Đọc thêm 36 phố phường

Hà Nội đặt tên phố Phan Tây Nhạc Đại Vương – Danh tướng thời Hùng Duệ Vương

Con phố mới mang tên Phan Tây Nhạc nằm tại phường Xuân Phương, nối từ phố Trịnh Văn Bô đến quốc lộ 70, dài 1.350m, rộng 50m, với hạ tầng hiện đại, tuyến đường không chỉ góp phần nâng cao chất lượng giao thông Thủ đô mà còn trở thành biểu tượng gắn kết giữa hiện tại và lịch sử.
Ngắm những khoảnh khắc bình dị của hàng rong phố cổ Hà Nội

Giữa nhịp sống hiện đại và hối hả của phố cổ Hà Nội, những gánh hàng rong với đôi quang gánh nặng trĩu, những chiếc xe đạp chở đầy hoa quả, rau, quà bánh hay vật dụng quen thuộc vẫn hiện diện mỗi ngày. Từ sớm tinh sương cho tới khi chiều muộn, những gánh hàng rong lặng lẽ hòa vào nhịp sống phố phường làm nên nét riêng khó trộn lẫn của mảnh đất Hà thành. Những khoảnh khắc dưới đây do phóng viên Tạp chí Người Hà Nội ghi lại đã phần nào phần nào khắc họa nét mưu sinh bình dị của những gánh hàng rong nơi phố cổ. Ẩn trong đó là dáng dấp Hà Nội xưa cũ, thân thương và gần gũi...
Trạm khách: A80 Tự hào Việt Nam - điểm dừng chân đặc biệt cho người dân đi xem diễu binh ngày 2/9

Các "Trạm khách: A80 Tự hào Việt Nam" là điểm dừng chân thân thiện, giúp người dân - đặc biệt là người cao tuổi, trẻ em, người khuyết tật… có không gian nghỉ ngơi, được hỗ trợ nước uống, quạt mát, chỗ ngồi… để tham gia trọn vẹn các hoạt động diễu binh, diễu hành đông người ngoài trời.
Hà Nội miễn vé xe buýt và đường sắt đô thị dịp Quốc khánh 2/9

UBND TP Hà Nội quyết định miễn tiền vé sử dụng các phương tiện vận tải hành khách công cộng có trợ giá, gồm xe buýt và đường sắt đô thị trong bốn ngày từ 30/8- 2/9/2025.
Phố Hàng Mã rợp sắc cờ Tổ quốc chào mừng Quốc Khánh 2/9

Trong dịp Tết Độc Lập 2/9 năm nay, phố Hàng Mã trở nên đặc biệt khi "thay áo" với sắc đỏ sao vàng phủ kín từ đầu phố đến cuối phố.
Hà Nội vận động mở cửa nhà vệ sinh miễn phí phục vụ du khách, nhân dân

Ngày 14/7, UBND Thành phố ban hành Công văn số 4071/UBND-NNMT về việc vận động mở cửa nhà vệ sinh miễn phí phục vụ du khách, nhân dân; đẩy mạnh thực hiện phong trào "Sáng - xanh - sạch - đẹp", phục vụ các hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9.

Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội

Âm nhạc Thủ đô - 80 năm đồng hành cùng dân tộc

Trong suốt chiều dài lịch sử, đặc biệt là 80 năm qua, văn học nghệ thuật Thủ đô luôn đồng hành cùng dân tộc trên mọi chặng đường lịch sử: từ những ngày đầu Cách mạng Tháng Tám sục sôi khí thế, qua hai cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc, đến công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển đất nước hiện nay. Trong bức tranh chung ấy, âm nhạc Thủ đô Hà Nội giữ một vai trò đặc biệt: vừa là tiếng nói của tâm hồn dân tộc nói chung, tiếng nói “Người Hà Nội” nói riêng, vừa là vũ khí tinh thần sắc bén thôi thúc từng đoàn quân ra trận để bảo vệ Thủ đô, bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia, dân tộc.
Một mùa sen để nhớ, một đời mẹ để thương

Buổi chiều, tôi đạp xe đưa con đi dạo. Mặt trời đã dịu nắng, ánh sáng đổ dài trên những tán cây ven đường, vàng ươm như rắc mật. Bên tay trái là hồ sen của làng.
Chiêm ngưỡng 20 tác phẩm giải thưởng đồng hạng “Festival Nhiếp ảnh quốc tế Việt Nam”

Trong 200 tác phẩm của 133 tác giả được trưng bày Triển lãm “Việt Nam qua ống kính nhiếp ảnh gia Quốc tế” có 20 ảnh được trao giải thưởng đồng hạng “Festival Nhiếp ảnh quốc tế Việt Nam” năm 2025.
Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam phường Tùng Thiện lần thứ I thành công tốt đẹp

Ngày 15/9, Ủy ban MTTQ Việt Nam phường Tùng Thiện (TP. Hà Nội) long trọng tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030. Đồng chí Nguyễn Thị Kim Dung - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội dự và chỉ đạo Đại hội. Cùng dự Đại hội còn có lãnh đạo phường Tùng Thiện và 168 đại biểu chính thức đại diện khối đại đoàn kết toàn dân trên địa bàn phường.
Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” thu hút gần 8,6 triệu khách

Ngày 14/9, Ban Tổ chức cho biết, tính đến hết ngày 13/9, tổng lượng khách đến triển lãm đạt gần 8,6 triệu người; riêng ngày 13/9 có gần 1,3 triệu lượt khách, phá kỷ lục của những ngày trước đó...

Đừng bỏ lỡ

Triển lãm "Khúc giao thoa Khởi - Hòa - Sinh" không gian nghệ thuật đương đại

Triển lãm "Khúc giao thoa Khởi - Hòa - Sinh" quy tụ 32 nghệ sĩ, cùng nhau kiến tạo một trường tương tác đa chiều: giữa nội tâm và thế giới, giữa hình ảnh và vô hình, trên hết là sự kết nối giữa con người với con người.
Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục thu hút đông đảo người dân và du khách

Sau khi chỉnh trang, cải tạo giai đoạn 1 Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục khoác lên mình diện mạo mới, thu hút đông đảo người dân Thủ đô và du khách vào dịp cuối tuần.
Tục kiêng kỵ ở đình Hà Vỹ

Đình Hà Vỹ thuộc thôn Giao Tác, xã Thư Lâm, TP. Hà Nội, tên cổ là đình Quậy (hay Quẫy). Theo truyền thuyết, khi An Dương Vương dời đô từ Bạch Hạc (Việt Trì) xuống đã chọn vùng đất Cổ Loa để định đô. Dân cư tại đây được lệnh di dời để lấy đất xây thành. Tuy không muốn rời đi, nhưng dân phải tuân theo phép nước nên xin được chuyển đến khu đất trũng phía ngoài.
Rộn ràng đêm khai hội Trung thu Thành cổ Sơn Tây

Tối 13/9 (22/7 âm lịch), tại không gian Phố đi bộ Thành cổ Sơn Tây, Đảng ủy – HĐND – UBND – Ủy ban MTTQ Việt Nam phường Sơn Tây (TP. Hà Nội) đã khai mạc Hội thi mô hình Đèn Trung thu và diễu hành chủ đề “Trung thu Thành cổ - Sơn Tây Xứ Đoài” năm 2025 (đợt 1) với sự tham dự của 19 đội thi đến từ các tổ dân phố trên địa bàn (thứ tự từ số 01-19).
Xếp hạng 4 di tích quốc gia đặc biệt

Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính vừa ký Quyết định số 1959/QĐ-TTg ngày 11/9/2025 về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt (đợt 18, năm 2025) đối với 4 di tích.
Khai mạc Liên hoan phim Tài liệu châu Âu – Việt Nam lần thứ 15

Tối 12/9, Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương khai mạc Liên hoan phim Tài liệu châu Âu – Việt Nam lần thứ 15. Đây không chỉ là cuộc hội ngộ của những thước phim chân thực, sự kiện còn là nhịp cầu bền chặt kết nối văn hóa, mở rộng đối thoại và nuôi dưỡng tình hữu nghị giữa Việt Nam và các quốc gia Châu Âu.
3 tác phẩm hội họa Việt được trả giá cả triệu euro trong phiên đấu giá quốc tế

Bức “Le Concert” (Buổi hòa nhạc) của danh họa Mai Trung Thứ, được bán với giá 1,793 triệu euro. Tranh khắc họa 5 thiếu nữ, gợi liên tưởng tới ngũ âm trong âm nhạc dân tộc, đồng thời phản chiếu những hoài niệm của họa sĩ về thời gian sống và dạy học tại Huế...
Bộ VHTTDL xếp hạng thêm 15 di tích, danh thắng cấp quốc gia

Bộ VHTTDL vừa ban hành các Quyết định xếp hạng thêm 15 di tích, danh lam thắng cảnh quốc gia.
Phim tài liệu “Chân trời rực rỡ” của Hà Anh Tuấn ra mắt tại LHP Tài liệu châu Âu – Việt Nam

Phim được ghi hình trên khắp các địa danh ở Ninh Bình, từ Cố đô Hoa Lư, đầm Vân Long, núi Mã Yên, Tam Cốc, chùa Bái Đính cổ, vườn quốc gia Cúc Phương đến ngôi trường tiểu học ở xã Yên Phong...
Chuyên gia Pháp hỗ trợ Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ

Từ ngày 7 đến 11/9/2025, đoàn chuyên gia Bảo tàng Ký ức chiến tranh Caen (Pháp) đã có chuyến công tác tại Điện Biên Phủ, trong khuôn khổ hợp tác với Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ. Hoạt động diễn ra dưới sự bảo trợ của Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam, đánh dấu bước khởi đầu cho một dự án hợp tác chuyên môn dài hạn.