Ô Quan Chưởng - Cửa ô cuối cùng của Hà Nội

Đình Thế • 05/11/2024 07:52

Cửa Ô Quan Chưởng nằm ở phía Đông thành Thăng Long xưa, hiện nay thuộc phường Đồng Xuân, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Đây là một trong những cửa ô quan trọng của thành Thăng Long còn sót lại cho đến ngày nay. Chứng kiến biết bao biến đổi thăng trầm của Thủ đô, giữa phố phường Hà Nội nhộn nhịp hôm nay, Ô Quan Chưởng vẫn sừng sững uy nghiêm, khoác lên mình vẻ đẹp cổ kính, bình yên...

Theo sử sách ghi lại, kinh thành Thăng Long có 5 cửa ô như: Ô Cầu Giấy, Ô Chợ Dừa, Ô Cầu Dền, Ô Đống Mác và Ô Quan Chưởng. Mỗi cửa ô đều được xây dựng như một chiếc cổng, ngày mở, đêm đóng và có rào, có tuần đi canh phòng nhằm ngăn ngừa đạo chích, canh chừng hỏa hoạn.

Là cửa ô duy nhất còn sót lại của kinh thành Thăng Long. Ô Quan Chưởng (hay còn gọi là Ô Đông Hà, Ô Thanh Hà, Ô Cửa Đông), tên chữ là Đông Hà môn (tức cửa phường Đông Hà), nằm ở phía Đông của tòa thành đất bao quanh Kinh thành Thăng Long, được xây dựng vào năm Cảnh Hưng thứ 10 (1749), đến năm Gia Long thứ ba (1817) được xây dựng lại và giữ nguyên kiểu cách đến ngày nay.

Ô Quan Chưởng gồm 2 tầng, được xây dựng theo kiểu kiến trúc cổng vọng lâu.

Cổng có một cửa chính (cao 3m), trên có tháp canh và hai cửa phụ ở hai bên...

...tầng 2 có vọng lâu 4 mái uốn cong 4 góc, có lan can bao quanh.

Giữa phần trên nóc cửa chính và vọng lầu là một khung hình chữ nhật, cao gần 1m, rộng khoảng 3m, có đắp nổi ba chữ Hán “Đông Hà Môn”.

Cửa Ô Quan Chưởng đã được công nhận và xếp hạng di tích Lịch sử cấp Quốc gia.

Tường phía bên trái cửa chính có gắn một tấm bia đá do Tổng đốc Hoàng Diệu cho đặt năm 1881 ghi lệnh cấm người canh gác không được sách nhiễu Nhân dân mỗi khi qua lại cửa ô.

Bao nhiêu năm dãi dầu mưa nắng, Ô Quan Chưởng đã bạc màu thời gian, dương xỉ, rêu xanh bao phủ lên những bức tường gạch sần sùi, lồi lõm...

... vẫn mang một vẻ đẹp mộc mạc và bình yên, mặc cho Hà Nội nhộn nhịp.

Đối với những người gốc Hà Nội hay dân sinh sống lâu năm trên con phố Ô Quan Chưởng, Hàng Chiếu, Trần Nhật Duật..., Ô Quan Chưởng đã trở nên gần gũi và gắn bó không thể tách rời.

Gắn bó với cửa Ô duy nhất còn lại của Thủ đô, ông là Tạ Văn Nhân hàng ngày không quản nắng mưa vẫn cần mẫn quét dọn, trông coi Ô Quan Chưởng.

Chia sẻ với PV Người Hà Nội, ông Tạ Văn Nhân cho biết, 20 năm trước, Ô Quan Chưởng có nhiều cây dại mọc hoang, mùa mưa rễ cây bám xum xuê ra cả tường gạch rêu phong. Đồng thời, cửa ô thường bị lấn chiếm, cơ quan chức năng tuyển chọn bao nhiêu người tới trông coi nhưng cứ đến rồi đi mà không ai bám trụ được lâu. Trong lúc cơ quan chức năng tìm người thì ông Nhân xung phong đến trông coi cửa di tích...

...ông Nhân luôn mong muốn được góp chút sức lực nhỏ bé cống hiến cho Tổ quốc, gìn giữ sự thiêng liêng của dấu tích Hà Nội xưa

Mùa Thu tháng 10 thong thả đi qua, bao thăng trầm, Ô Quan Chưởng vẫn uy nghiêm đứng đó, cố giữ gìn cho Hà Nội nghìn năm văn hiến một kỳ quan mộc mạc mà quý giá đến vô cùng. Người Hà Nội trân quý biết bao những di tích, nơi lưu dấu kỷ niệm đẹp của đời mình như Ô Quan Chưởng./.

Bài liên quan

[Podcast] Đền Đồng Cổ - Di tích gắn liền với hội thề “Trung hiếu” độc đáo của Thăng Long - Hà Nội

Đền Đồng Cổ được xây dựng từ thời nhà Lý vào năm 1028. Đền ở Thôn Nam, phường Yên Thái, huyện Quảng Đức, thành Thăng Long, nay thuộc phường Bưởi, quận Tây Hồ, đây cũng là dấu tích còn sót lại của 1 trong 8 cảnh đẹp quanh Hồ Tây được nhắc tới trong Thăng Long bát cảnh. Ngày nay, lễ hội đền Đồng Cổ ở Hà Nội được tổ chức vào ngày 4 tháng 4 Âm lịch, đã mô phỏng lại hội thề lịch sử năm xưa...

Đọc tiếp

Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế và huyện Cam Lộ (Quảng Trị) tiếp nhận kỷ vật vua Hàm Nghi

(0) Bình luận

Xếp theo:

Đọc thêm 36 phố phường

Đêm hội Trăng rằm phố cổ Hà Nội

Tối 3/10, Ủy ban nhân dân phường Hoàn Kiếm phối hợp các đơn vị tổ chức chương trình “Đêm hội Trăng rằm năm 2025” tại Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục với quy mô 2.000 người tham gia. Chương trình bao gồm các hoạt động: thi và chấm điểm mâm cỗ Trung thu; thi rước đèn Trung thu..
Hà Nội đặt tên phố Phan Tây Nhạc Đại Vương – Danh tướng thời Hùng Duệ Vương

Con phố mới mang tên Phan Tây Nhạc nằm tại phường Xuân Phương, nối từ phố Trịnh Văn Bô đến quốc lộ 70, dài 1.350m, rộng 50m, với hạ tầng hiện đại, tuyến đường không chỉ góp phần nâng cao chất lượng giao thông Thủ đô mà còn trở thành biểu tượng gắn kết giữa hiện tại và lịch sử.
Ngắm những khoảnh khắc bình dị của hàng rong phố cổ Hà Nội

Giữa nhịp sống hiện đại và hối hả của phố cổ Hà Nội, những gánh hàng rong với đôi quang gánh nặng trĩu, những chiếc xe đạp chở đầy hoa quả, rau, quà bánh hay vật dụng quen thuộc vẫn hiện diện mỗi ngày. Từ sớm tinh sương cho tới khi chiều muộn, những gánh hàng rong lặng lẽ hòa vào nhịp sống phố phường làm nên nét riêng khó trộn lẫn của mảnh đất Hà thành. Những khoảnh khắc dưới đây do phóng viên Tạp chí Người Hà Nội ghi lại đã phần nào phần nào khắc họa nét mưu sinh bình dị của những gánh hàng rong nơi phố c
Trạm khách: A80 Tự hào Việt Nam - điểm dừng chân đặc biệt cho người dân đi xem diễu binh ngày 2/9

Các "Trạm khách: A80 Tự hào Việt Nam" là điểm dừng chân thân thiện, giúp người dân - đặc biệt là người cao tuổi, trẻ em, người khuyết tật… có không gian nghỉ ngơi, được hỗ trợ nước uống, quạt mát, chỗ ngồi… để tham gia trọn vẹn các hoạt động diễu binh, diễu hành đông người ngoài trời.
Hà Nội miễn vé xe buýt và đường sắt đô thị dịp Quốc khánh 2/9

UBND TP Hà Nội quyết định miễn tiền vé sử dụng các phương tiện vận tải hành khách công cộng có trợ giá, gồm xe buýt và đường sắt đô thị trong bốn ngày từ 30/8- 2/9/2025.
Phố Hàng Mã rợp sắc cờ Tổ quốc chào mừng Quốc Khánh 2/9

Trong dịp Tết Độc Lập 2/9 năm nay, phố Hàng Mã trở nên đặc biệt khi "thay áo" với sắc đỏ sao vàng phủ kín từ đầu phố đến cuối phố.

Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội

Áo dài Hà Nội – Tỏa sáng tinh hoa di sản

Lễ khai mạc Lễ hội Áo dài Du lịch 2025 đã diễn ra tối 6/11 tại Bảo tàng Hà Nội, mở đầu cho chuỗi hoạt động tôn vinh vẻ đẹp áo dài Việt và quảng bá hình ảnh du lịch Thủ đô.
Xây dựng hệ giá trị văn hóa Thăng Long - Hà Nội trong bối cảnh hội nhập

Xây dựng hệ giá trị văn hóa Thăng Long - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng không chỉ là nhiệm vụ cấp thiết của các cấp, các ngành mà còn là sứ mệnh đặc biệt của đội ngũ văn nghệ sĩ Thủ đô. Để hiện thực hóa mục tiêu đó, việc xác định rõ những trọng tâm trong xây dựng hệ giá trị văn hóa là hết sức cần thiết.
4 họa sĩ cùng hội ngộ trong triển lãm “Màu thời gian”

Từ ngày 10 đến 19/11, tại Nhà triển lãm 16 Ngô Quyền (Hà Nội) sẽ diễn ra triển lãm “Màu thời gian”, giới thiệu gần 30 tác phẩm hội họa của 4 họa sĩ: Nguyễn Minh Chính, Nguyễn Minh Hải, Hà Huy Hiệp và Nguyễn Lương Huyên. Đây là lần đầu tiên 4 họa sĩ hội ngộ trong một triển lãm chung.
Tuyên dương 95 thủ khoa tốt nghiệp xuất sắc các trường đại học, học viện trên địa bàn Thủ đô

Lễ tuyên dương thủ khoa tốt nghiệp xuất sắc các trường đại học, học viện trên địa bàn thành phố Hà Nội năm 2025 sẽ được tổ chức vào 20h ngày 14/11 tại Khu Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám.
Chính phủ hỗ trợ khẩn cấp 80 tỷ đồng cho 3 tỉnh Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk khắc phục hậu quả bão số 13

80 tỷ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2025 được hỗ trợ khẩn cấp cho Quảng Ngãi, Gia Lai và Đắk Lắk khắc phục hậu quả cơn bão số 13 vừa quét qua.

Đừng bỏ lỡ

"Mỗi người dân Hà Nội là một kênh gìn giữ - kết nối di sản"

Với Festival Thăng Long - Hà Nội lần đầu tiên tổ chức, Ban tổ chức mong muốn: Mỗi người dân sẽ tự mang trong mình hồn cốt của lịch sử, văn hóa Thủ đô ngàn năm văn hiến, mỗi người dân là một “di sản” hiện hữu trong cuộc sống hằng ngày, vừa là quá khứ, vừa là hiện tại và vừa kết nối tương lai. Phóng viên đã cuộc trò chuyện với bà Bạch Liên Hương, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội xung quanh Festival Thăng Long - Hà Nội năm 2025.
Phát động cuộc thi “Kính Vạn Hoa mở ra thế giới…”

Nhân dịp kỷ niệm 30 năm ra mắt bộ truyện “Kính Vạn Hoa” của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh - một trong những tác phẩm kinh điển của văn học thiếu nhi Việt Nam, Nhà xuất bản Kim Đồng vừa phát động cuộc thi Viết & Vlog “Kính Vạn Hoa mở ra thế giới…”.
"Sông Hồng gọi, đại ngàn reo" – Âm vang cồng chiêng giữa lòng Thăng Long - Hà Nội

Tối 6/11, đêm nhạc “Sông Hồng gọi, đại ngàn reo” nằm trong khuôn khổ Festival Thăng Long - Hà Nội 2025, đã diễn ra tại hồ Văn (Văn Miếu - Quốc Tử Giám).
Câu lạc bộ Life's So Drama: Nơi đam mê kịch nghệ được chắp cánh

Life’s So Drama là Câu lạc bộ (CLB) Kịch nghệ đầu tiên và duy nhất được thành lập và duy trì bởi các học sinh và cựu học sinh Trường THPT chuyên Hà Nội – Amsterdam (Hà Nội). Tiền thân, CLB được thành lập và duy trì bởi các học sinh và cựu học sinh Trường THPT chuyên Hà Nội – Amsterdam, nhưng vài năm trở lại đây, CLB đã mở rộng phạm vi hoạt động ra các trường THPT trên toàn địa bàn thành phố Hà Nội.
Nhà hát Kịch Việt Nam giới thiệu chuỗi chương trình nghệ thuật đặc biệt mang tên "Âm vang người lính"

Nhà hát Kịch Việt Nam giới thiệu chuỗi chương trình nghệ thuật đặc biệt mang tên "Âm vang người lính" với sự trở lại của ba vở kịch từng “gây sốt” trên sân khấu: Đêm trắng, Biệt đội Báo Đen và Bão tố Trường Sơn. Các vở diễn sẽ được tổ chức tại Nhà hát Kịch Việt Nam (số 1 Tràng Tiền, phường Cửa Nam, Hà Nội).
Nhà hát Lớn Hà Nội kể chuyện di sản 115 năm bằng ánh sáng và công nghệ

Lần đầu tiên trong lịch sử, Nhà hát Lớn Hà Nội tạm khép lại cánh cửa biểu diễn thường nhật để trở thành chính "sân khấu của mình". Toàn bộ không gian như từ sảnh đón, cầu thang, khán phòng đến mái vòm được "đánh thức" bằng ánh sáng, hình ảnh và âm thanh, tái hiện ký ức hơn một thế kỷ của di sản kiến trúc. Dự án "115 năm Nhà hát kể chuyện – Di sản cất lời bằng ánh sáng và công nghệ" là dự án nghệ thuật đặc biệt nhân dịp kỷ niệm 115 năm ngày khánh thành Nhà hát Lớn Hà Nội, công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn lịch sử và là biểu tượng văn hóa của Thủ đô.
Hà Nội lan tỏa phong trào thôn, tổ dân phố văn hóa tiêu biểu

Phát biểu khai mạc Sơ khảo Liên hoan Thôn, Tổ dân phố văn hóa tiêu biểu Thành phố Hà Nội năm 2025, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Phạm Xuân Tài, nhấn mạnh: “Liên hoan không chỉ là dịp để biểu dương, tôn vinh những tập thể tiêu biểu trong phong trào, mà còn là một nhịp cầu nối để phong trào tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ và bền vững trong bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền đô thị hai cấp”.
Hoàn thiện thể chế để công nghiệp văn hóa trở thành động lực phát triển bền vững

Ngày 4/11, Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp cùng UBND phường Cửa Nam (TP Hà Nội) tổ chức hội thảo khoa học "Cơ sở lý luận và kinh nghiệm quốc tế về hoàn thiện thể chế phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, nhằm góp phần tạo động lực phát triển nhanh và bền vững đất nước trong điều kiện mới".
Thành lập Hội đồng cấp thành phố xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân Nhân dân", "Nghệ nhân Ưu tú" nghề thủ công mỹ nghệ năm 2025

Chủ tịch UBND TP Trần Sỹ Thanh đã ký ban hành Quyết định số 5425/QĐ-UBND ngày 03/11/2025 về việc thành lập Hội đồng cấp thành phố xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân Nhân dân", "Nghệ nhân Ưu tú" nghề thủ công mỹ nghệ năm 2025 và Tổ thư ký giúp việc Hội đồng.
Bắc Ninh tổ chức Liên hoan hát Then, đàn Tính

Liên hoan góp phần cụ thể hóa Chương trình hành động quốc gia về bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam”, được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể. Liên hoan dự kiến diễn ra trong 2 ngày trung tuần tháng 11/2025, tại Trung tâm Văn hóa - Triển lãm tỉnh Bắc Ninh.