- Thưa ông, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã đưa ra những tiêu chí nà o để lựa chọn quốc hoa?
- Chúng tôi đưa ra 6 tiêu chí như có nguồn gốc, hoặc trồng lâu đời ở Việt Nam, được phát triển ở nhiửu vùng đất nước; thể hiện được bản sắc, văn hóa, cốt cách tinh thần dân tộc; hoa bửn đẹp, có hương thơm; được sử dụng nhiửu trong văn học nghệ thuật, kiến trúc điêu khắc và có giá trị sử dụng cao. Ngoà i ra đó phải là loà i hoa được nhiửu người yêu thích, sử dụng và tôn vinh.
Hoa sen được nhiửu người bầu chọn là Quốc hoa VN. |
Trong đử án quốc hoa chỉ đưa ra mục đích ý nghĩa yêu cầu, tiêu chí, không đử xuất loại hoa cụ thể. Song khi đưa ra hội thảo, đã có nhiửu ý kiến đử xuất quốc hoa là hoa sen Việt Nam. Kết quả bầu chọn trên mạng thì có khoảng 40% số người chọn hoa sen, được cao phiếu nhất. Tại triển lãm ở Vân Hồ sắp tới, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch có ý đử cử nhấn và o hoa sen theo căn cứ kết quả bầu chọn trên mạng, bên cạnh trưng bà y nhiửu loại hoa khác.
- à”ng nhìn nhận thế nà o nếu hoa sen được chọn là quốc hoa?
- Nếu phân tích ra thì hoa sen có nhiửu điểm phù hợp tiêu chí, như Việt Nam có nửn nông nghiệp lúa nước, hoa sen là loà i đại diện cho văn minh lúa nước, sống ở hồ ao sông ngòi. Vử mặt hình thức nghệ thuật thì sen hồng rất đẹp vử mà u sắc, tạo hình, kể cả nụ, lá, đà i sen. Loà i hoa nà y cũng thể hiện cốt cách, tinh thần của người Việt Nam từ bùn đen trỗi dậy mà vẫn thanh cao, tươi tắn. Từ xưa cha ông ta đã tôn vinh loà i hoa sen, từ cột trụ, đà i hoa trong các chùa.
- Hoa sen đã được một số quốc gia lựa chọn là quốc hoa, ông nghĩ sao nếu quốc hoa của Việt Nam bị trùng lặp?
- Trùng lặp không sao hết. Tôi biết Ấn Độ, Sri Lanka đã chọn hoa sen trắng là m quốc hoa thì Việt Nam có thể chọn hoa sen hồng. Tôi nghĩ đến một lý do khác biệt với các nước khác là hoa sen gắn vị lãnh tụ của riêng Việt Nam. Đó là câu thơ nổi tiếng mà ai cũng biết: "Tháp Mười đẹp nhất bông sen/Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ".
- Nhiửu ý kiến cho rằng hoa sen không được người dân miửn Nam ưa chuộng, quan điểm của ông thế nà o?
- Tôi được biết nhiửu người bình chọn cho hoa mai là ở miửn Nam. Cũng có một số người phía Bắc bầu chọn cho hoa mai, nhất là những người kinh doanh thực phẩm, hoa và cây cảnh, vì họ cho rằng hoa mai dễ phát triển hơn, thậm chí có thể phát triển thà nh ngà nh kinh tế. Song theo dư luận chung thì tỷ lệ đó không nhiửu.
Với các loà i hoa đà o, hoa mai chỉ đẹp và o mùa xuân, các mùa khác không có. Vử lợi ích kinh tế có thể hơn song tôi nghĩ với việc chọn quốc hoa là biểu tượng tinh thần của dân tộc, không nên đử cập yếu tố kinh tế. Kể cả sau khi công bố quốc hoa thì cũng không nên trồng, phát triển, xuất khẩu hoa. Theo tôi thì hoa sen ở Đồng Tháp Mười rất nhiửu, có thể hơn số hoa ở miửn Bắc.
- Sau khi công bố quốc hoa, liệu loà i hoa đó có được duy trì và bảo tồn?
- Việc duy trì bảo tồn nên có khi mà người dân ý thức được tầm quan trọng của quốc hoa. Còn nếu không loà i hoa đó vẫn duy trì và đã đi và o đời sống người dân, ví dụ người dân vẫn trồng sen để là m mứt, là m trà , gửi sen... Nếu tôn vinh hoa sen thì người dân sẽ có ý thức giữ gìn loà i hoa hơn. Tuy vậy, vẫn nhiửu người lo ngại với tình trạng lấp ao hồ xây nhà ở thì sau nà y không còn hồ để trồng sen.
- Với đử án quốc phục, tiêu chí lựa chọn như thế nà o?
- Đử án nà y đang được dự thảo, nằm trong kế hoạch công tác năm 2011 của Cục Mử¹ thuật Nhiếp ảnh và Triển lãm. Cuộc triển lãm tại Vân Hồ sắp tới mang tính khởi động, thăm dò ý kiến người dân. Đử án vử quốc phục từng là m cách đây 10 năm, mời các nhà thiết kế song không đến đích.
Quốc phục sẽ có hai bộ của nam và nữ, mỗi giới có hai bộ mùa hè và mùa đông. ào của nữ thì dễ được đồng thuận là áo dà i, chỉ có chọn mà u gì, thêm họa tiết gì để điển hình là văn hóa Việt Nam. Còn bộ cho nam là cả vấn đử nan giải.
Triển lãm tới sẽ bà y nhiửu bộ trang phục Việt Nam qua nhiửu thời kử³ Lý, Trần, Lê và hiện đại. Người dân xem và đánh giá, đử xuất nên chọn trang phục thế nà o. Nhưng tôi cho rằng bộ áo nam sẽ phải có thiết kế mới, không thể nguyên mẫu một bộ áo dà i khăn đóng ngà y xưa. Bộ quốc phục sẽ trông chử và o tà i năng của các nhà thiết kế thời trang Việt Nam.
- à”ng thấy vấn đử khó khăn khi lựa chọn quốc hoa, quốc phục là gì?
- Chúng tôi nhận được nhiửu ý kiến phong phú, mỗi ý kiến đửu có cái lý khiến cơ quan quản lý băn khoăn xem xét. Như nhà văn hóa Vũ Khiêu có uy tín trong nước từng đử xuất quốc hoa là hoa mà o gà . Đử xuất nà y không phải không có lý. Đây là vấn đử khó. Những vấn đử tác động đến tâm linh, tình cảm của công chúng thì không phải dễ đồng thuận.
Tuy nhiên, tôi tin rằng sẽ có phương án tối ưu nhất, cái chính là người quyết định. Bộ sẽ đưa ra phương án tối ưu trình Thủ tướng quyết định vì đây là quốc hoa, quốc phục đại diện cho quốc gia.