Hà Giang: Là ng văn hóa du lịch cộng đồng Thiên Hương vương vấn bước chân du khách

Thôn Thiên Hương thanh bình với những ngôi nhà trình tường cổ kính

Là ng văn hóa du lịch cộng đồng Thiên Hương nằm cách trung tâm thị trấn Đồng Văn ( huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang) khoảng 5 km vử phía Đông Bắc. Thôn là nơi cư trú của 43 hộ dân tộc Tà y, Nùng, Giáy; trong đó dân tộc Tà y chiếm đa số với trên 200 khẩu. Là thôn vùng cao của thị trấn Đồng Văn cộng với đường xá đi lại khó khăn và đặc thù khí hậu khắc nghiệt nên người dân nơi đây sinh sống chủ yếu theo phương thức tự cung tự cấp bằng các nghử trồng trọt (ngô, lúa, rau mà u) và chăn nuôi (trâu, bò, lợn, gà , ngựa bạch, chim bồ câu).

Tuy nhiên, từ khi được tỉnh Hà Giang đầu tư xây dựng thà nh là ng văn hóa du lịch cộng đồng gắn với phát triển nông thôn mới, Thiên Hương đã trở thà nh một trong những điểm du lịch hấp dẫn du khách trên cao nguyên đá Đồng Văn, góp phần nâng cao đời sống cho người dân trong thôn. Cộng đồng người Tà y, Nùng đã sinh sống ở đây từ rất lâu đời. Hiện nay, các gia đình vẫn còn lưu giữ được nhiửu nét văn hóa truyửn thống đậm đà bản sắc của dân tộc mình, thể hiện trong các Lễ hội, trang phục, ẩm thực cũng như tập quán sinh hoạt hà ng ngà y.

Đến Thiên Hương, du khách sẽ có ấn tượng bởi một không gian xanh giữa bốn bử núi đá, mà nổi bật trong đó là quần thể cây đa cổ thụ có niên đại trên 100 tuổi nằm ngay đầu thôn. Tháng 5.2015, 4 cây đa trong quần thể được công nhận là cây di sản, có tuổi đời từ 700 “ 750 năm tuổi. Giữa cái nắng gay gắt của mùa hè, nhưng khi vừa đặt chân đến nơi đây không khí bỗng dịu mát háº³n, những bon chen, xô bồ của cuộc sống ngoà i kia dường như đã được bử lại phía sau. áº¨n mình giữa quần thể cây đa là Miếu thử thần Lâm của người dân địa phương.

Quần thể cây đa cổ thụ có niên đại trên 100 tuổi nằm ngay đầu thôn

Tháng 3 âm lịch hà ng năm, bà con dân bản trong là ng lại nô nức chuẩn bị để cúng thần Lâm. Lễ vật cúng bao gồm nhiửu sản vật địa phương và những món ăn truyửn thống như thịt lợn đen, thịt gà địa phương, xôi nếp nương và các loại bánh do bà n tay khéo léo, đảm đang của người phụ nữ Tà y, Nùng là m ra.

Và o ngà y chính lễ, gái, trai, người già , người trẻ ai nấy đửu dậy từ rất sớm, sửa soạn cho mình bộ trang phục truyửn thống đẹp nhất, trên tay mang theo lễ vật đến khu vực miếu thử. Lễ cúng Thần Lâm được diễn ra hết sức trang trọng, mang đậm những nét nguyên bản của một Lễ hội tâm linh của đồng bà o nơi đây nhằm cầu cho bản là ng một năm mưa thuận gió hòa, mùa mà ng tươi tốt, nhà nhà ấm no, người người mạnh khửe.

Sau khi thầy cúng hoà n thà nh phần nghi lễ, bà con dân dân bản sẽ thưởng thức ẩm thực ngay tại miếu thử. Du khách sẽ được thưởng thức những món ăn truyửn thống của người dân nơi đây, uống chén rượu ngô men lá Thiên Hương thơm lừng và hòa mình và o những là n điệu Then, Cọi, hát đối giao duyên mượt mà , sâu lắng.

Nhà trình tường truyửn thống của dân tộc Mông là nét văn hóa đặc sắc, tiêu biểu ở Thiên Hương. Nhà được dựng trên nửn đất bằng pháº³ng, lưng tựa núi. Tường nhà xây bằng sửi và đất sét, mái nhà lợp ngói âm dương (ngói máng). Các vì kèo và cửa được là m bằng gỗ. Nhà có 3 gian chính (thêm 1 hoặc 2 chái) và 2 cửa ra và o. Trong 3 gian chính, gian giữa đặt bà n thử tổ tiên và tiếp khách, gian bên trái là nơi sinh hoạt của gia đình chủ nhà và bếp nấu ăn, gian bên phải là nơi để khách nghỉ ngơi và đặt bếp sưởi. Xung quanh nhà xếp đá chắc chắn và trồng nhiửu cây như đà o, mận, lê, tạo nên kiến trúc nhà ở độc đáo chỉ người Mông sống trên cao nguyên đá mới có.

Thôn Thiên Hương hiện có 11 hộ là m dịch vụ phục vụ ăn, nghỉ tại chỗ của du khách ngay tại những ngôi nhà trình tường cổ kính của mình. Tại đây, du khách sẽ được thưởng thức những tiết mục văn nghệ dân gian độc đáo do đội văn nghệ của thôn biểu diễn; cùng tham gia các trò chơi truyửn thống và thưởng thức những món ẩm thực đặc trưng của đồng bà o nơi đây như: Thịt treo gác bếp, thịt hun khói, cá suối nấu măng chua, xôi nếp nương, cơm lam, bánh thảm bẻ...

Những món ăn đặc trưng cùng với mùi thơm của các loại gia vị, hòa quện trong khung cảnh hùng vĩ, nên thơ của miửn Cao nguyên đá chắc chắn sẽ để lại nhiửu ấn tượng khó phai trong lòng du khách.