Nhạc sĩ Đoàn Chuẩn (1924 - 2001) quê ở Hải Phòng, lớn lên ở Hà Nội, là nghệ sĩ chơi đàn guitar Hawaii. Ông là con thứ của ông chủ Hãng nước mắm Vạn Vân có tiếng trên toàn cõi Đông Dương. Chỉ với khoảng hơn 20 ca khúc về tình yêu, Đoàn Chuẩn đã khẳng định tài danh ở dòng nhạc trữ tình với giai điệu độc đáo, đầy cá tính. Hầu như tác phẩm nào của Đoàn Chuẩn cũng đều có ghi tên Từ Linh bên cạnh tên ông, đó chính là người bạn thân của ông trong cuộc sống.
“Gửi người em gái miền Nam” được sáng tác năm 1956. Bàn luận xung quanh bài hát này, có người cho rằng “người em gái” là cô ca sĩ gốc Hà Nội được Đoàn Chuẩn yêu thương, đã theo chồng vào Nam khiến ông ngày đêm mong nhớ. Có người lại khẳng định đó là một nữ ca sĩ quê Hải Phòng đã phiêu bạt vào Nam, khiến tình yêu của ông gặp cách trở.
“Cành hoa tim tím bé xinh xinh báo xuân nồng/ Cành đào phong kín cánh mong manh như hoa lòng/ Hà Nội mừng đón Tết, hoa chen người đi, liễu rủ... mà chi/ Đêm tân xuân, hồ Gươm như say mê/ Chuông reo vui, Ngọc Sơn sao uy nghi/ Ngàn phía đến lễ đền/ Chạnh lòng tôi nhớ tới... người em” – lời hát gần 70 năm qua vẫn làm say đắm biết bao người yêu nhạc.
Tình yêu cách trở hai miền dường như khiến tình cảm của Đoàn Chuẩn với người em gái ấy thêm mãnh liệt, trở thành niềm mong ước đoàn tụ đến cháy bỏng: “Rồi ngày thống nhất đến rất nhanh không ai ngờ/ Cầu chia giới tuyến đến mai đây san đất bằng/ Nụ cười trong gió sớm, anh đến tìm em... giữa cầu Hiền Lương/ Em tôi đi, màu son lên đôi môi/ Khăn san bay, lả lơi bên vai ai/ Trời thắm gió trăng hiền/ Hà Nội thêm bóng dáng nàng tiên”.
Có thể nói, “Gửi người em gái miền Nam” như một bức thư tình mùa xuân bằng âm nhạc thiết tha, say đắm và lãng mạn, làm cho những người yêu âm nhạc bất cứ khi nào giai điệu vang lên lại cảm thấy tâm hồn như nhẹ nhàng, bay bổng hơn.
Dù có trải qua bao biến thiên của thời gian, ca khúc sẽ sống mãi trong tình yêu của công chúng và in đậm trong dòng nhạc trữ tình đất nước.