Trịnh Thị Ngọc Trúc (1595-1660) là con gái chúa Trịnh Tráng. Theo Đại Việt sử kí toàn thư, bà được nhà chúa gả cho Cường Quận công Lê Trụ, người thuộc tôn thất nhà Lê, sau sinh được bốn người con. Năm Đức Long thứ 2 (1630), Cường Quận công Lê Trụ bị hạ ngục, chúa Trịnh đem gả Ngọc Trúc cho vua Lê Thần Tông và được lập làm Hoàng hậu, mặc dù bà hơn vua tới 12 tuổi và đang là vợ bác họ vua Lê.
