Cuộc thi viết Hà Nội & Tôi

Hồ Gươm - mảnh hồn thiêng giữa lòng Hà Nội

Bùi Nhật Lai 07:27 24/08/2025

Tôi vẫn nhớ như in cái buổi sớm mùa thu năm ấy, lần đầu tiên đặt chân đến Hà Nội. Thành phố mơ ước, thành phố của bao câu chuyện cổ tích mẹ kể, của những bài thơ tôi từng học, bài hát tôi nghe thuở nhỏ, bỗng chốc hiện ra trước mắt – thật đến rưng rưng. Hồ hiện lên giữa lòng thành phố trước mắt tôi như viên ngọc bích xanh rêu lung linh, huyền diệu. Hồ Gươm – hay Hồ Hoàn Kiếm – đã in sâu vào ký ức tôi bằng một vẻ đẹp không thể gọi tên, vừa cổ kính, vừa thiêng liêng, vừa nhẹ nhàng như tiếng vọng từ quá khứ xa xăm.

hinh-anh-ho-guom-lieu-ru-xa-xam_100246465.jpg

Tôi đến Hà Nội vào một buổi sáng se lạnh, khi mặt trời còn ngái ngủ sau lớp mây mỏng. Làn sương lãng đãng giăng ngang mặt hồ, tạo nên một khung cảnh huyền ảo mà thơ mộng. Tiếng rao bán hàng, tiếng xe cộ chầm chậm lăn bánh trên phố cổ, tất cả hòa vào nhau như một bản hòa ca dịu dàng đánh thức mọi giác quan. Tôi bước chậm quanh hồ, trái tim như đập rộn ràng, một cảm giác khác lạ trào dâng trong tôi thật khó tả thành lời, nó vừa thiêng liêng, vửa trân thực đến ngỡ ngàng. Đây chính là nơi tôi từng mơ đến bao lần – giờ đã hiện hữu ngay trước mắt, dưới chân mình, trong hơi thở rộn ràng của mình.

Tôi dừng chân ở Tháp Bút – ngọn bút đá thanh cao vươn lên trời xanh ở đầu đường Đinh Tiên Hoàng. Tôi ngẩng nhìn ba chữ “Tả Thanh Thiên” được khắc trên thân tháp – “viết lên trời xanh”, như một tuyên ngôn ngạo nghễ thể hiện khí phách người Hà Nội xưa. Ở đó, tôi thấy một tâm hồn yêu chữ, trọng nghĩa lý, thấm đẫm tinh thần nho giáo nhưng cũng mang dáng dấp một thời hào hùng, kiêu bạc. Tôi tưởng tượng bao thế hệ học trò xưa từng ngẩng nhìn ngọn tháp ấy mà mơ về con đường khoa bảng, mơ làm rường cột cho non sông. Men theo nhịp cầu cong cong đỏ thắm như một nét bút mềm mại trên mặt hồ, tôi đặt chân lên Cầu Thê Húc. Cái tên thật đẹp – “nơi đậu ánh sáng ban mai”, như một lời thì thầm rất nhẹ nhưng để lại dư âm dài lâu. Dưới làn sương sớm, cây cầu như hiện ra từ cõi mộng, rực lên sắc đỏ huyền thoại giữa không gian bảng lảng hơi nước. Tôi đi thật chậm để ngắm nhìn và cảm nhận, mỗi bước là một xúc cảm dâng trào. Bởi nơi đây không chỉ là một công trình kiến trúc đẹp mắt, mà là sợi dây vô hình kết nối mỗi con người thực tại với chiều sâu lịch sử, với tâm linh, với một Hà Nội rất riêng – trầm mặc mà đầy yêu thương. Bước qua cầu là vào đến Đền Ngọc Sơn – ngôi đền cổ kính linh thiêng nằm giữa đảo ngọc, nơi thờ đức Thánh Trần và những bậc hiền nhân đất Việt. Trong làn khói hương trầm bảng lảng, trong âm thanh rì rầm như lời khấn nguyện, tôi thấy lòng mình lắng lại, xúc động vô cùng. Tôi không sinh ra ở Hà Nội, nhưng giây phút ấy, tôi bỗng thấy mình như trở về chốn cội nguồn, như tìm được một phần tâm hồn bị thất lạc. Có lẽ ai từng đến Đền Ngọc Sơn cũng sẽ hiểu cảm giác đó – cảm giác được che chở, được tự hào, được bao dung, giữa lòng thành phố nhộn nhịp năng động vẫn có một chốn để ta bình tâm tưởng nhớ đến các tiền nhân đã khai sinh và xây dựng non nước này. Và rồi, như một món quà kỳ diệu, tôi được nhìn thấy tận mắt xác cụ Rùa – Rùa Hồ Gươm, được lưu giữ cẩn thận trong đền. Tôi lặng người. Không phải vì kích thước lớn hay sự hiếm có của sinh vật ấy, mà bởi câu chuyện huyền thoại ẩn sau lưng rùa: vua Lê Lợi trả gươm báu cho Thần Kim Quy, khép lại một thời kháng chiến, mở ra một giai đoạn thái bình. Huyền thoại ấy, dù biết là truyền thuyết, vẫn khiến tôi thấy lòng mình rưng rưng. Tôi như nghe rõ tiếng sóng xô nhẹ mạn thuyền rồng năm ấy. Tôi nhớ lại từng trang sách sử học thuở nhỏ, từng hình ảnh minh họa mờ nhòe mà sống động trong trí nhớ – giờ đây đã hóa thành hiện thực trước mắt tôi. Cụ Rùa không chỉ là chứng tích sinh học, mà là một phần hồn thiêng đất Việt, là biểu tượng của sự đoàn kết, lòng yêu nước và tín ngưỡng linh thiêng của bao thế hệ. Khi tôi ngồi bên ghế đá, lặng ngắm mặt hồ lăn tăn ánh nắng, từ đâu đó vẳng lên giai điệu của bài hát “Bài ca Hà Nội”. Lời ca tha thiết, hào hùng xuyên qua làn gió, chạm vào đáy tim tôi: "Ta đi trên đường Hà Nội rực rỡ chiến công, đường thênh thang Ba Đình lịch sử. Đường tấp nập Hoàn Kiếm, Đông Xuân..." Giai điệu ấy như có phép màu, khiến cảnh vật quanh hồ bỗng trở nên long lanh, sống động, thấm đẫm khí chất hào hùng mà cũng chan chứa yêu thương, đầy tự hào của người Hà Nội. Tôi lặng người, bâng khuâng đến rưng rưng. Hóa ra, không phải chỉ mắt thấy mới là cảm nhận. Mà chính âm nhạc – trong khoảnh khắc ấy – đã đánh thức sâu trong tôi một niềm tự hào dân tộc. Hồ Gươm không chỉ là danh thắng, mà là nơi khởi đầu của những huyền thoại bất diệt, là nơi in dấu những trang sử hào hùng, là biểu tượng của một thủ đô từng trải qua bom đạn, đau thương, nhưng vẫn kiêu hãnh đứng dậy, vươn mình sống với tất cả khí chất của người Tràng An. Tôi yêu Hà Nội không chỉ vì nét đẹp cổ kính, mà bởi Hà Nội – trái tim của Tổ Quốc nơi lưu giữ hồn thiêng dân tộc và sông núi, trong từng gốc cây, phiến đá, cây cầu, nốt nhạc. Và giữa lòng Hà Nội, Hồ Gươm như một trái tim thiêng liêng không bao giờ ngừng đập. Là nơi để nhớ, để thương, để trở về và sống lại những khúc ca của một thời lịch sử hào hùng.

Rời Hà Nội hôm ấy, tôi mang theo trong tim không chỉ là những bức ảnh hay món quà lưu niệm. Mà là một tình cảm thiêng liêng và mãnh liệt, một sự gắn bó rất lạ – như thể từ rất lâu rồi, tôi đã có một phần hồn mình gửi lại nơi hồ xanh ấy. Tháp Bút, cầu Thê Húc, Đền Ngọc Sơn, cụ Rùa – và cả những giai điệu ngân vang trong “Bài ca Hà Nội” – tất cả không chỉ là những biểu tượng. Mà là hơi thở của Thủ đô, là niềm kiêu hãnh của người con đất Việt. Và với tôi, lần đầu tiên đến Hồ Gươm – là lần đầu tôi hiểu sâu sắc thế nào là thiêng liêng – Hà Nội trái tim của Tổ Quốc.

Tác phẩm tham dự cuộc thi viết "Hà Nội và tôi" của tác giả Bùi Nhật Lai. Thông tin về cuộc thi xem tại đây.

Bùi Nhật Lai