Hà Nội mùa xưa

Đó là mùa đông ngày ôn thi ở trọ trong ngõ 175 đối diện trường Sư phạm 1. Có ngày mưa, ạt ào và đầy tâm trạng. Tôi và cô bạn thân nổi hứng vác ô dạo phố giữa trận cuồng phong để ngắm con đường mờ ảo. Những cột đường run rẩy, dòng người vội vã và rất nhiều thứ không tên để nhận về là cái rét thấu xương và những trận cười vỡ vụn. Những chiều gió tê tái, giấc ngủ liên miên. Thời gian là khoảng trưa tối vùi đầu trong sách vở và không gian là mảnh sân nhà hanh hao, lác đác vài chiếc lá khô cong rụng. Tiếng chuông gió lanh canh làm ấm những nỗi buồn và dâng lên bao nhiêu là cảm xúc. Những buổi tối cuộn mình trong chăn bỗng thèm ăn gì đó. Đùn đẩy nhau ra mua bánh chuối, bánh khoai, ở mấy hàng đầu ngõ. Hôm nào cô chủ nhà có mẻ bánh quế vụn thì đúng là độc đắc. Cô làm ở công ty bánh kẹo Tràng An. Thỉnh thoảng lại mang về những gói bánh rất thơm tho nhưng đựng trong túi trần vì những thanh quế không còn nguyên vẹn - không đủ tiêu chuẩn đóng hộp tuy bên trong vẫn sánh ngậy vị đậu xanh hoặc socola khó cưỡng.

Những buổi rảnh rỗi hiếm hoi, kéo nhau sang kí túc xá trường Công Đoàn – chỗ cô bạn thân, hoặc vào chơi nhà của bạn trên đường Láng. Khi về không bao giờ quên thưởng thức món bánh chuối trứ danh. Còn tranh thủ lựa được những cuốn sách cũ vừa hay, vừa rẻ. Ôi thiên đường sách cũ một thời của Hà Nội với những hàng sách trải dọc con đường xà cừ, những người chủ hồn nhiên, dễ tính. Mùa đông không còn lạnh với những buổi chiều mênh mang, ấm áp. Và cho đến bây giờ cũng chưa từng được ăn lại vị bánh chuối nào vừa đậm vừa thơm như thế. Có phải tại còn lẫn mùi vị của kí ức?

Rồi những mùa đông sinh viên - đi học tiếp khi đã đi làm. Cuối tuần nào cũng vượt chặng đường gần bốn mươi cây số nhân hai. Lên đến lớp tưởng đôi tay tê cứng dù đã ủ trong lớp găng tay dày cộm. Gió cầu Nhật Tân chao chát, dưới kia dòng nước sông Hồng nằng nặng chảy. Qua Xuân La, Lạc Long Quân, Hoàng Quốc Việt, rồi Xuân Thủy - Cầu Giấy. Những con đường thênh thang, những vỉa hè nhộn nhịp. Thủ đô tráng lệ nhưng sao cứ rưng rưng khi nghĩ đến những phận người nhỏ bé, những bóng dáng trầm ngâm, xiêu vẹo trong đôi quang gánh hay xe hàng rong mưu sinh dọc phố. Đôi lần, dừng lại mua xôi ở cổng sau kí túc xá mà thành khách quen. Vì xôi ngon, nóng hổi. Vì chị bán hàng thân thiện, nhiệt tình và chiều khách dù công việc vất vả, bấp bênh. Bỗng nghĩ đến mình. Hình như chưa biết mỉm cười trước lo toan và bình tâm vượt qua trắc trở dù luôn tự nhủ? Quãng đường dài lạnh giá hình như ngắn lại khi bắt gặp điểm cuối là đôi mắt hồ hởi của chị. Chưa kịp hỏi chị quê ở đâu, chỉ biết giọng nói chân chất mà xa xôi hòa trộn bao miền quê của những con người tứ xứ tụ về mảnh đất này.

Hà Nội mùa đông dường như bớt ồn ào và vội vã. Nghe thanh âm thành phố qua sự trở mình của một con đường nhỏ bé. Con đường tình yêu với hàng lộc vừng đặc biệt gần nhà K của trường Sư Phạm. Những buổi trưa ôn bài giữa các môn thi; muốn ngả đầu trên những gờ đá ong mà thiếp đi một chốc. Vài giọt nắng hiếm hoi đổ dài trên mắt lá, lọt xuống những trang đề cương, tài liệu bối rối, nên thơ. Tiếng chuông trong chùa Thánh Chúa nghe vừa xa xôi vừa gần gụi.

Những trưa lang thang ăn uống, mua sắm trong chợ Xanh ngàn ngạt áo quần, giày dép và ti tỉ thứ linh tinh. Lên lớp lại xách theo túi hoa quả đã được gọt bổ tươm tất và túi muối chấm đặc biệt. Hôm nào thèm quá, không quản ngại đường xa, đi bộ vượt qua hẳn mấy con đường ngang dọc để ghé quán bún ốc thơm ngon trên Mai Dịch. Dù lượt về luôn cảm thán “ăn bát bún ốc chạy 3 quãng đồng” nhưng cảm thấy 3 quãng đồng ấy thật xứng vì bún vừa rẻ, vừa ngon, vừa đầy đặn. Rau sống ăn kèm sạch sẽ mát mắt, lọ măng ngâm hấp dẫn bày sẵn ra bàn ăn thoải mái, nước uống tận tình, miễn phí. Thú vị khi phát hiện ra những cái quán nho nhỏ mà thân thương như thế trong những ngóc ngách nào đó của Hà Nội.

Những mùa đông đi học còn dội về cùng nỗi nhớ những sắc hoa. Là hoa của loài cây chưa rõ tên trong sân nhà C len lén nở. Những lọ hoa dịu dàng trong phòng bác Nga – quản lí nhà B. Rồi những hành lang hoa rực rỡ sau ngày nhà giáo, hoa tươi roi rói cổng chợ Nghĩa Tân, Quảng An...

Một buổi chiều mưa rét, thầy bận đột xuất nên được nghỉ. Mấy đứa rủ nhau qua làng Tây Tựu giải cứu hoa ly. Trong cái rét bàng bạc đất trời, hương hoa ly thổn thức đầu cánh mũi, tưởng như đang dạo giữa vườn nhà.

Chỉ là những nhỏ nhặt, thân thương như thế mà mùa đông Hà Nội cứ thắc thỏm mãi không nguôi. Hà Nội ơi!

Nhất Mạt Hương