Tôi đã gặp Hà Nội giữa lòng Tây Nguyên
Tôi sinh ra và lớn lên ở một vùng quê nghèo xứ Nghệ. Tính theo chiều địa lý, quê tôi cách Hà Nội hơn hai trăm ki lô mét đường chim bay, nghĩa là Hà Nội với tôi và những người dân quê chất phác miền khu Bốn xưa, xa, xa lắm.
Tuổi trẻ của tôi loanh quanh trong bán kính dăm cây số, từ nhà đến trường hay lên phố huyện, xa hơn một chút là thành phố Vinh nơi tôi gắn bó suốt bốn năm học đại học.
Thế cho nên mãi đến tháng mười hai năm 1978, tôi mới có được cái may mắn thăm thú Hà Nội trong một chuyến tham quan do nhà trường tổ chức cho sinh viên ngữ văn năm cuối. Khỏi phải nói, tôi cũng như nhiều bạn bè cùng khóa lúc ấy vui đến nhường nào.
Ôi Hà Nội! Hà Nội dấu yêu. Tôi đã yêu người từ thuở mới cắp sách đến trường qua những bài tập đọc. Rồi sau này khi thôn xóm có loa truyền thanh, mỗi sáng mỗi chiều nghe phát thanh viên Đài tiếng nói Việt Nam cất lên hào sảng lời xướng mở đầu chương trình thời sự trên nền nhạc hiệu hùng tráng: “Đây là tiếng nói Việt Nam, phát thanh từ Hà Nội, Thủ đô nước Việt Nam dân chủ cộng hòa” thì tôi lại như bị thôi miên bởi câu nói bất hủ ấy để rồi thi thoảng một mình lúc chăn bò hay cắt cỏ trên đồng bãi, ngửa mặt ngắm bầu trời xanh quê hương mà thì thầm: “Đây là tiếng nói Việt Nam…”.
Chuyến thăm quan Hà Nội cuối năm 1978 chỉ có ba bốn ngày nhưng đã để lại trong tôi nhiều kỷ niệm đẹp. Chuyến tàu nhanh Vinh – Hà Nội chiều hôm ấy cũng là chuyến tàu đầu tiên trong đời tôi. Tiếng xình xịch của con tàu lăn bánh trên đường ray khiến tôi thổn thức cả đêm, để khi “Đêm tan rồi, bình minh thức dậy/ Đất trời bát ngát một màu xanh” càng thấy lòng mình giục giã hơn: “Tàu ơi hãy nhanh chân đừng nghỉ/ Hà Nội ngoài kia đang giục mình”.
Tôi đến Hà Nội ngày ấy với rất nhiều cái đầu tiên. Lần đầu tiên đặt chân đến quảng trường Ba Đình và vào Lăng viếng Bác. Lần đầu tiên, nói theo ngôn ngữ thời thượng là trải nghiệm tàu điện Hà Nội. Lần đầu tiên vào thăm Văn Miếu – Quốc Tử Giám. Lần đầu tiên chiêm bái chùa Một Cột. Lần đầu tiên bạo bước quanh Hồ Gươm. Toàn là những địa danh gắn liền với thủ đô ngàn năm văn hiến mà mình đã từng được đọc, được học qua sách vở và bao năm vẫn hằng mơ ước sẽ có ngày đặt chân đến.
Tốt nghiệp đại học, tôi vào Tây Nguyên công tác, tận Buôn Ma Thuột xa xôi. Thời bao cấp chuyện đi lại bằng tàu xe cực kỳ khó khăn. Năm một lần về thăm quê vào dịp nghỉ hè mà vật vạ cả tuần, tăng bo mấy lượt tàu, xe mới vượt được chặng đường cả ngàn ki lô mét từ Buôn Ma Thuột về Nghệ An. Cuộc sống khó khăn, thiếu thốn trăm bề. Thế cho nên chả bao giờ nghĩ đến chuyện đi đây đi đó. Hà Nội lại càng thêm xa vời vợi.
Thế rồi, duyên kỳ ngộ. Hai mươi lăm năm sau lần gặp Hà Nội mùa đông năm 1978, tôi lại gặp lại Hà Nội như trong một giấc mơ vào dịp hè 2003. Nhưng không phải là Hà Nội ở nơi cách Buôn Ma Thuột 1275 cây số theo không gian địa lý.
Một ngày đầu tháng 8/2003, tôi đến xem triễn lãm “Những ngày văn hoá Hà Nội ở Tây Nguyên” tại thành phố Buôn Ma Thuột. Có lẽ đây là cuộc triển lãm duy nhất về Hà Nội ở Tây Nguyên vì từ đó đến nay, tôi không thấy có cuộc triển lãm nào tương tự diễn ra.
Hà Nội từ lâu đã đi vào con tim khối óc của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên, từ ngày các cụ Y Ngông Niê Kdăm, Y Blôk Êban - những đại biểu Quốc hội đầu tiên của Tây Nguyên - ra Hà Nội gặp Bác Hồ mang theo tình cảm và niềm tin của người dân nơi đây đối với Đảng và lãnh tụ kính yêu.
Thế cho nên cuộc triển lãm có một không hai này mang ý nghĩa thật sâu sắc. Nó thu hút sự quan tâm của đông đảo đồng bào các dân tộc thiểu số – những con người mà trong suốt mấy chục năm qua, lúc chiến tranh đầy gian khổ hy sinh cũng như khi đất nước hòa bình luôn hướng lòng mình về Thủ đô với niềm tin tất thắng bởi nơi ấy có Bác Hồ, có Trung ương Đảng và Chính phủ.
Còn tôi, đến với cuộc triển lãm “Những ngày văn hoá Hà Nội ở Tây Nguyên” năm ấy, tôi như được sống lại những kỷ niệm đẹp về một lần tới Thủ đô. Cảm xúc dâng trào trong tim thành những vần thơ mộc mạc, chân tình: “Tôi đã đến Hà Nội/ Một lần rồi nhớ mãi… / Hôm nay gặp lại/ Hà Nội giữa lòng Tây Nguyên/ Nghe xao xuyến bâng khuâng ... / Hà Nội trong anh/ Hà Nội trong em/ Hà Nội trong tim mỗi người dân nước Việt/ Thủ đô yêu dấu/ Nghìn năm vững bền”.
Vâng, Hà Nội luôn trong tim mỗi người dân nước Việt. Hà Nội ơi, nhớ mãi không quên!
Tác phẩm tham dự cuộc thi viết "Hà Nội và tôi" của tác giả Nguyễn Duy Xuân. Thông tin về cuộc thi xem tại đây.