Đình Phúc Xá

Hà Nội xưa - nay - Ngày đăng : 16:49, 05/06/2022

Phúc Xá là một ngôi làng cổ của kinh thành Thăng Long, xưa có tên là An Xá, nằm ở phía nam hồ Dâm Đàm (hồ Tây). Khi vua Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long (năm 1010) đã hạ chiếu di dân An Xá ra hai bên bờ và bãi giữa sông Hồng để lấy đất xây dựng kinh thành.

Ngôi làng cũng là nơi sinh ra vị anh hùng dân tộc Lý Thường Kiệt (1019 - 1105). Sau này, do quá trình bồi lở của sông Hồng, làng Phúc Xá chuyển về phía bờ Bắc, kéo theo sự di chuyển của đền Cơ Xá - tiền thân của đình Phúc Xá.

Đình là nơi thờ Lý Thường Kiệt cùng các vị Thành hoàng: Tướng quân Đào Kỳ - Đại nguyên soái của Trưng Nữ Vương, 3 vị tướng của vua Hùng là Bảo Trung Ðại vương, Minh Khiết Ðại vương, Hiếu Công Ðại vương cùng 2 công chúa Hồng Nương và Hảo Nga - người đã phò giúp thuyền lương của dân làng Phúc Xá theo vua Lý Thánh Tông vào châu Hoan, châu Ái. Ngày nay, đình Phúc Xá (hay đình Bắc Biên) thuộc tổ dân phố số 8, phường Ngọc Thụy (quận Long Biên).

Trải qua nhiều lần trùng tu, sửa chữa lớn vào thời Nguyễn và những năm gần đây, kiến trúc đình Phúc Xá hiện nay mang dáng dấp của phong cách nghệ thuật cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, gồm các hạng mục kiến trúc được kết cấu theo kiểu chữ “đinh”, với cổng đình, sân, tòa đại bái, nhà tả - hữu mạc.

Trong đình hiện còn lưu giữ nhiều di vật, hiện vật quý, đặc biệt phải kể đến 2 quả chuông lớn, trong đó có chuông “An Xá tự chung” đúc năm Phúc Thái thứ 5 (1647), trên có bài minh ghi rõ Lý Thường Kiệt quê ở làng An Xá và 1 quả chuông đúc năm Chính Hòa thứ 11 (1690); 2 tấm bia dựng thời Nguyễn ghi việc trùng tu di tích; 8 đôi câu đối ca ngợi công tích của Lý Thường Kiệt; 7 đạo sắc phong niên đại thời Nguyễn... Tất cả đều được chạm khắc tinh xảo, mang giá trị nghệ thuật thế kỷ XVIII, XIX.

Hằng năm, hội làng Phúc Xá được tổ chức với quy mô lớn vào ngày 17 tháng Hai (âm lịch) với nhiều hoạt động phong phú. Đặc biệt là lễ rước nước mang nét đặc trưng của lễ hội truyền thống của các làng ven sông Hồng, thể hiện niềm mong cầu quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa. Cùng với đó là nghi lễ rước kiệu Thánh trang trọng, sôi nổi với sự tham gia của đông đảo người dân trong làng và khu vực lân cận.

Đình Phúc Xá là một trong những di tích quan trọng của làng Phúc Xá, nằm trong cụm di tích đình - đền - chùa Phúc Xá và là trung tâm sinh hoạt văn hóa tâm linh của cộng đồng. Năm 1993, đình Phúc Xá đã được xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia.

Hanoimoi