Tiếng hát trong vỏ ốc

Rồi bỗng nhiên bà quỳ xuống ngay phía trước biển, òa khóc. Tiếng khóc lúc nửa đêm ấy nếu để người khác bắt gặp có lẽ sẽ rất sợ. Nhưng Dung lại chỉ lặng lẽ ngồi ngay bên cạnh người phụ nữ đang gào thét ấy. Người ấy không say, chỉ có cô là vừa tự chuốc say mình. Ấy là lần đầu tiên họ gặp nhau.

- Đó là bà Cúc nhà ở xóm chài. Chồng con bà đều đã mất trong những chuyến đi biển. Tội lắm, vừa mất chồng thì đứa con trai cả cũng ra đi vì biển. Đứa con trai út đợt rồi mất tích trong lần bão đến, không tìm được... Từ đó, đêm nào cũng lang thang ở đây gào khóc.

Người phụ nữ bán đồ ăn vặt vừa quệt muối ớt lên miếng ổi vừa đưa cho Dung, vừa tám chuyện. Họ cùng hướng mắt về phía người phụ nữ có mái tóc búi nhưng đã xổ tung mà vẫn không buồn buộc lại. Người đàn bà khắc khổ với làn da đen sạm, đôi mắt sâu, vóc người nhỏ thó cứ lặng lẽ lang thang dọc bãi cát bên bờ biển dài thăm thẳm này cho đến tận nửa đêm. Dung cũng thường ra biển tầm hơn tám chín giờ, cũng hay đi dạo đến khuya. Cô nhiều lần gặp bà Cúc, nhưng lần gần đây nhất thấy bà òa khóc là khi trên bờ biển chỉ còn độc nhất hai người phụ nữ.

Biển đã về khuya. Bãi cát loang ánh vàng vọt bởi những trụ đèn phía trên bờ hắt xuống. Mặt nước đen ngòm. Ánh sáng của đèn không đủ để soi tỏ làn nước ban ngày vốn xanh trong. Người lần lượt rời đi, chỉ còn chiếc bóng của Dung in hằn trên cát. Thanh âm duy nhất là tiếng sóng vỗ dội vào cô những ký ức xanh rì. Cô nhặt một chiếc vỏ ốc đưa lên tai nghe. Tiếng của biển. Nó trong veo hệt như ba năm về trước khi cô được chồng cầu hôn. Khi ấy cô hai mươi bảy tuổi; họ gặp và yêu nhau lúc mới đôi mươi. Cả hai đã trải qua một khoảng thời gian dài khổ cực, cho đến khi có chút của để dành thì tại bờ biển này anh đã ngỏ lời cưới cô. Ba năm rồi, nhanh thật. Đột nhiên, vỏ ốc rơi đầy những nước biển. Lạnh, khiến cô giật mình đánh rơi. Cô cầm lon bia lên toan uống thì nhận ra đã cạn. Cô ném về phía biển. Bóng một người phụ nữ nhỏ thó đi ngang qua, cúi nhặt lên và nhìn cô.

- Đừng làm bẩn biển.

Người phụ nữ điên (như cách người ta gọi) hôm nay không gào khóc, chỉ lặng lẽ đi dọc theo bờ biển. Cô hơi ngẩn người, một lon bia không đủ làm cô say. Bà có vẻ tỉnh táo hơn cô tưởng.

- Không ai trách một người phụ nữ đáng thương đâu ạ.

Bà Cúc dừng chân quay lại nhìn thẳng vào mắt cô:

- Đáng thương như thế nào?

Cô chợt khựng lại. Nỗi đau khi người mình hết mực yêu thương phản bội so với nỗi đau của người đã mất hết người thân trong một cơn bão biển - ai mới là kẻ đáng thương hơn?

- Nỗi đau của mỗi người đều khác nhau. Cháu có muốn nói chuyện không?

- Cháu tưởng cô... Ý cháu là... Người ta nói về cô...

- Người ta chỉ nhìn thấy điều mà người ta muốn thấy.

Cô chợt nhận ra vì chính mình đang chìm vào mớ cảm xúc hỗn mang nên cô nhìn thế giới xung quanh chỉ toàn là đau khổ, hoặc cô tự biến họ chìm vào trong sự tiêu cực ấy để tìm được sự đồng cảm.
Vài tháng trước, cô bắt gặp tin nhắn lạ trong máy anh, những lời ngọt ngào và cả những cuộc hẹn đột xuất lúc nửa đêm khiến cô nhận ra chồng mình đã có người phụ nữ khác. Anh thường đi công tác, ít khi về nhà. Họ đã yêu nhau hơn mười năm, từng cùng nhau trải qua những tháng ngày khổ cực nơi đất khách khiến cô ngỡ chẳng điều gì có thể chia cắt được cả hai.

- Cháu chưa bao giờ nghĩ mình sẽ trở thành nhân vật trong một bộ phim truyền hình mà mình vẫn hay xem.

Cô cười, nụ cười chua chát. Người đàn bà ngồi bên cạnh vẫn im lặng. Thực ra, cô không mong một người lạ có thể đưa ra lời khuyên, cô chỉ muốn có một người lắng nghe. Cô là trưởng phòng nhân sự của một công ty lớn, còn anh là giám đốc của một công ty khác. Họ thành công trong sự nghiệp, danh dự cũng được xem trọng. Những ràng buộc không tên bó buộc họ trong một cuộc hôn nhân không hạnh phúc. Anh chưa biết cô đã biết tất cả. Anh thậm chí còn không để ý vợ mình vẫn ra ngoài hàng đêm, khi về có thể đã say khướt. Mà kỳ thực có khi cô về anh cũng không ở nhà...

Hai chiếc bóng đối lập ngồi yên lặng bên bờ cát. Một chiếc bóng của một cô gái cao ráo, ăn mặc có phần sang trọng; còn bên cạnh là bóng một người phụ nữ nhỏ bé, mái tóc đã bạc, dáng vẻ cơ hàn. Nhìn họ như thấy một giá trị cũ đang ở bên cạnh một thời đại mới vậy.

***

Sau lần tâm sự đó, công việc ở công ty ngày càng bận rộn nên cô ít khi ra biển. Non tháng rồi cô mới trở lại, nhưng lần này đi vào buổi chiều. Không cố ý tìm nhưng cô vẫn bắt gặp bà Cúc đang ngồi bó gối ở một góc biển, nơi vắng hoe người, chỉ có đám rau muống biển đang nở những bông hoa tím đầy hoang dại bầu bạn. Người phụ nữ bán ổi vẫn quệt từng đường muối ớt nói với người thực khách bên cạnh cô:

- Bà ấy bị điên, chồng con mất cả sau chuyến đi biển. Thằng con út thì vì biển nên mất tích... Ghét biển lắm nên ngày nào bà cũng ra gào trách biển.

Cô tiến lại phía bà mặc ánh nhìn của nhiều người. Họ có nghĩ cô điên không? Nếu làm bạn với một người phụ nữ điên, có lẽ họ cũng sẽ nghĩ cô bị như vậy nhỉ?

- Hôm nay bà ra sớm vậy?

- Già cả rồi. Không ra trễ được nữa. Cháu đừng nên ra biển khuya nữa, hại mình.

Họ đã bắt đầu câu chuyện như thể đã có một cuộc hẹn từ trước. Và bất chợt cô nhận ra nếu chịu ra biển sớm hơn, hẳn cô đã có một người bạn - một người khác biệt cô về mọi thứ nhưng có thể lắng nghe cô.

- Ta yêu biển, cũng chưa từng ghét biển. Khóc vì biển thì có, bởi biển đã lấy đi của ta những người thân. Nhưng biển cũng là nơi nuôi sống gia đình ta. Biết ơn còn không hết.

- Họ nói bà...

- Ta có khóc mà. Cũng có gào như kẻ điên. - Bà Cúc vừa nói vừa bật cười - Đôi khi sự thật khác xa với những gì người ta buôn chuyện. Nhưng sao mình phải quan tâm, điều làm ta hạnh phúc là được sống cuộc đời của mình. Sao phải vì miệng đời mà thay đổi?

Cô muốn ly hôn. Ngay khi biết anh ngoại tình cô đã muốn điều đó. Nhưng cô sợ. Mỗi ngày cô tìm ra biển là để tìm lại lí do vì sao mình từng yêu người đàn ông đó. Cô sợ miệng đời, sợ người ta nói cô là người phụ nữ thất bại trong hôn nhân. Cô sợ...

- Thế có bao giờ cháu sợ mất người đàn ông đó chưa?

Câu hỏi của người đàn bà làng chài vang lên một cách nhẹ nhàng. Cô lặng đi. Hình như là... chưa từng. Cô yêu anh. Cô chưa bao giờ thay lòng. Nhưng từ khi nhận ra anh xem nhẹ cuộc hôn nhân này thì từng chút một trái tim cô đã nhạt phai vì điều gì không rõ. Thậm chí cô nghĩ rằng mình ra biển để tìm lại bình yên khi xưa nhưng liệu có phải cô đang tìm một lý do để giải thoát?

- Cháu có thể hỏi vì sao ngày trước bà vẫn ra biển hàng đêm không?
Bà Cúc phì cười:

- Nhà ta đằng kia kìa - Bà chỉ tay về phía cách đó không xa - Cháu ở tít tận trong phố nên mới thấy ra biển là xa, chứ ta thì đi vài bước là tới. Đêm không ngủ được, nhà neo người nên cứ ra đây tản bộ. Giống như mấy ông bà già hay dậy sớm vậy thôi.

Lời nói đơn giản của bà khiến lần này đến lượt cô bật cười. Cô hiểu bà cũng mang trong lòng nỗi đau riêng nhưng bà đang học cách chấp nhận sống cùng nó. Con người ta vẫn phải sống dẫu luôn có những nỗi đau đến theo nhiều cách khác nhau. Điều quan trọng là cách đối diện. Cách sống của mỗi người đôi khi sẽ nhận những ý kiến khác nhau, nhưng cảm xúc bản thân và việc không đi lệch hướng xã hội mới là điều quan trọng. Không ai có thể ngăn cản được tiếng đời.

- Thực ra ta vẫn luôn đợi đứa con trai út trở về. Cuộc sống không nên mất đi hi vọng, và giả sử nó không trở về ta cũng không bao giờ hận biển. Mọi thứ trong cuộc sống này đều có hai mặt, ta nhớ những gì đã mất đi cũng đừng quên những gì nó đã mang lại.

Lần đó dường như là lần nói chuyện lâu nhất giữa hai người phụ nữ. Sau đó, cô bận rộn với việc gia đình và công việc, rồi những chuyến đi công tác liên miên nên không còn thời gian rảnh. Nhiều lúc cô tự trách bản thân vì đã không xin số điện thoại của bà, chỉ để thăm hỏi một câu.

Hơn ba tháng sau cô mới lại ra biển. Lang thang cả tuần, cô vẫn không gặp được bà. Cuối cùng, cô quyết định vào làng chài gần đó để hỏi thăm. Người ta chỉ cho cô về một căn nhà nhỏ nơi cuối làng. Bước vào sân, cô thấy những tấm lưới đang được phơi và những sạp cá khô giăng đầy trước khung cửa. Bà Cúc đang ngồi đan lưới, ngẩng lên vừa thấy cô đã vội mỉm cười. Cả tuần qua bà không ra biển vì bận đan lưới cho mùa đi khơi của dân chài.

- Cháu ly hôn rồi. Lần này đến gặp bà cũng là để chào tạm biệt, vì tháng tới cháu sẽ chuyển công tác qua thành phố khác.

Người phụ nữ già hơn khẽ gật đầu. Ít ra người đàn bà trẻ hơn đã chọn cách buông tay và sống tiếp, mặc kệ ánh mắt soi xét của người đời. Hai người trò chuyện với nhau rất lâu và lần này cô không quên xin số liên lạc, bởi cô biết nếu có dịp quay lại nhất định sẽ tìm gặp bà - người đã cho cô những lời khuyên làm thay đổi cuộc đời.

Cô chào bà rồi bước ra phía biển. Trước khi rời đi, cô muốn đi dạo một vòng cuối cùng. Vừa bước đi được vài bước, cô nghe tiếng gọi. Ngoảnh lại thì thấy một cậu trai cao lớn, da rám nắng đang chạy thật nhanh về phía mình:

- Mẹ em bảo em gửi chị. Đây là món quà của mẹ tặng chị.

Cô hơi ngẩn ra rồi chợt mỉm cười. Có lẽ bà đã đợi được ngày người con trai trở về. Cô đón lấy món quà - một con ốc biển. Cô áp nó lên tai. Biển đang ngân nga những bài hát dịu êm, như tiếng lòng của chính cô vậy./.

Truyện ngắn của Biện Bạch Ngọc