“Lễ hội 5 làng Mọc”: Góp phần giữ gìn, bảo tồn và phát huy di sản văn hóa đặc sắc của vùng “Kẻ Mọc”

Tương truyền ngày xưa, bởi thiên tai nên người dân quanh vùng phải rơi vào tình trạng đói kém thê thảm. Những ngày này, dọc khắp đường là xác người la liệt. Cùng với đó, dịch bệnh tràn lan đã khiến cho người dân lại càng khốn cùng hơn. Lúc này, người dân làng Phùng Khoang đã được vua cho nấu cháo, cơm nắm để phát cho người dân. Một cậu bé khi nhận được nắm cơm đã chia cho bốn cậu bé khác cùng ăn. Sau này, năm người đã kết nghĩa anh em, cùng lập nghiệp ở vùng này, tạo dựng thành những ngôi làng trù phú, chính là 5 làng Mọc sau này.

Phát biểu khai mạc Lễ hội, Chủ tịch UBND phường Trung Văn Nguyễn Đắc Long cho biết: “Lễ hội 5 làng Mọc” là một lễ hội có từ lâu đời, diễn ra từ mùng 10 đến 12 tháng hai Âm lịch, người dân tại các làng Giáp Nhất, Cự Chính, Quan Nhân (phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân) và Phùng Khoang (phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm) lại nô nức tổ chức lễ hội truyền thống này để rước các thành hoàng làng du Xuân, hội ngộ, thăm hỏi, hàn huyên, cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an”.

Từ năm 1992, người dân 5 làng đã thống nhất 5 năm tổ chức hội một lần. Hội sẽ diễn ra vào hai ngày 11, 12 tháng 02 với luân phiên từng làng làm cai. Những năm không phải hội lớn thì mỗi làng vẫn tổ chức hội theo tập tục.

Lễ hội này được hình thành từ tục kết chạ giữa năm làng Giáp Nhất, Chính Kinh, Cự Lộc, Quan Nhân và Phùng Khoang. Ở năm làng Mọc, mỗi làng thờ một vị Thành hoàng làng riêng. Làng Giáp Nhất thờ Phùng Luông - Một vị tướng dưới thời Bố Cái Đại Vương Phùng Hưng; Làng Cự Chính thờ Đức Thánh Lã Đại Liệu - một nha tướng dưới thời Ngô Quyền; Làng Quan Nhân thờ Trung Nghĩa Đại Vương Hùng Lãng Công - người có công đánh giặc Nam Chiếu và dưới phủ thờ phu nhân là Thánh bà Trương Mỵ Nương; Làng Phùng Khoang thờ Đoàn Thượng tướng quân - một trung thần thời Lý.

Cũng như các lễ hội truyền thống của cả nước, “Lễ hội 5 làng Mọc” là lễ hội dân gian được nhân dân địa phương nắm giữ, thực hành, trao truyền qua các thế hệ. Lễ hội có vị trí quan trọng trong đời sống tinh thần, đời sống tâm linh, thể hiện sự biết ơn các vị tiền nhân, vừa thể hiện trách nhiệm và niềm tự hào của cộng đồng trong tổ chức lễ hội, thể hiện truyền thống đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau trong lao động sản xuất, trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của nhân dân địa phương.

Trong ngày diễn ra lễ hội 5 làng Mọc, vào buổi sáng sau ba hồi trống lệnh, phường đồng văn nổi nhạc và các bộ phận của đoàn rước lần lượt đứng vào vị trí. Sau hồi chiêng trống, cuộc rước chính thức bắt đầu. Lúc này, những chân kiệu bắt đầu rước long kiệu từ trong đình ra.

Đi đầu là năm lá cờ ngũ hành, sau đó lần lượt là các đội múa cờ, trống, múa sư tử, ngựa hồng, ngựa bạch, múa bồng, hương án, đoàn phật tử, bát bửu, chấp kích, phường đồng văn, múa sinh tiền, trống bản, kiệu long đình, lộ bộ, phường bát âm, kiệu Thánh, múa lân, rồng cùng dân làng.

Theo ghi nhận của phóng viên Người Hà Nội, năm nay, người dân làng đổ về xem hội chen nhau chật cứng. Người tham dự không chỉ có các bậc cao niên mà còn có cả thanh niên, trung niên; ai nấy đều tươi cười và tò mò xem kiệu các thánh sẽ xoay đi đâu tiếp theo, khi nào thì về đến đình chính…

“Lễ hội 5 làng Mọc” được đưa vào danh mục Di sản văn hoá phi vật thể cấp quốc gia theo Quyết định số 1727/QĐ-TTg ngày 27/5/2021 của Bộ VHTT&DL có ý nghĩa quan trọng, là niềm tự hào của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân hai quận Thanh Xuân, Nam Từ Liêm và hai phường Nhân Chính, Trung Văn; có tầm ảnh hưởng sâu sắc trong đời sống văn hóa, góp phần tạo thuận lợi cho công tác giữ gìn, bảo tồn và phát huy di sản văn hóa đặc sắc của vùng “Kẻ Mọc”.

Huyền Anh