Đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy đòi hỏi sự đoàn kết, dũng cảm, sự hy sinh của từng cán bộ, đảng viên
Tổng Bí thư Tô Lâm gần đây nhấn mạnh “việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh, gọn, mạnh - hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả là đòi hỏi bức thiết của tình hình thực tiễn hiện nay. Đây là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, là cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị”. Thực hiện được nhiệm vụ này sẽ đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
1. Trong bài viết “Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả”, Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ rõ, từ Đại hội VII đến nay, Đảng ta liên tục ban hành nhiều Nghị quyết, Kết luận để lãnh đạo thực hiện chủ trương đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn tổ chức bộ máy hoạt động hiệu lực hiệu quả.
Thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy theo tinh thần vừa chạy vừa xếp hàng; Trung ương không chờ cấp tỉnh, cấp tỉnh không chờ cấp huyện, cấp huyện không chờ cơ sở... Bộ máy mới phải tốt hơn bộ máy cũ và đi vào hoạt động ngay; không để ngắt quãng công việc... Không để ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường của xã hội, của người dân.
Tổng Bí thư Tô Lâm
Đặc biệt, qua 7 năm thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị chúng ta đã đạt được một số kết quả quan trọng, bước đầu tạo chuyển biến tích cực trong đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan, đơn vị, tổ chức trong hệ thống chính trị.
Tuy nhiên, người đứng đầu Đảng ta cũng đánh giá tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị đến nay vẫn còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc, nhiều đầu mối; hiệu lực, hiệu quả hoạt động chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ; chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức, quan hệ công tác giữa nhiều cơ quan, bộ phận chưa thật rõ ràng, còn trùng lắp, chồng chéo; phân định trách nhiệm, phân cấp, phân quyền chưa đồng bộ, hợp lý, có chỗ bao biện làm thay, có nơi bỏ sót hoặc không đầu tư thích đáng… Chính vì thế việc tập trung thực hiện thắng lợi cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị sẽ đưa đất nước ta bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh của dân tộc.
2. Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII đặt ra mục tiêu từ năm 2021 đến năm 2030 hoàn thành việc nghiên cứu và tổ chức thực hiện mô hình tổ chức tổng thể của hệ thống chính trị phù hợp với yêu cầu, điều kiện cụ thể của nước ta trong giai đoạn mới; giảm biên chế; phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng cơ quan, tổ chức, khắc phục được tình trạng chồng chéo, trùng lắp hoặc bỏ sót chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị...
Như vậy, “việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh, gọn, mạnh - hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả” ngày hôm nay của Đảng ta mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo gần đây có tính kế thừa, đồng thời thể hiện bước đi mạnh mẽ, quyết liệt hơn để đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, tất cả vì một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh, sớm sánh vai với các cường quốc năm châu.
Liên quan đến tổ chức bộ máy để hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tùy thuộc vào mỗi giai đoạn lịch sử, bộ máy Chính phủ được sắp xếp cho phù hợp với tình hình thực tiễn. Thực tế trước kia những bộ ngành có chức năng, nhiệm vụ tương đồng, trùng lặp của Chính phủ đã được sát nhập như Bộ Công nghiệp sáp nhập với Bộ Thương mại thành Bộ Công Thương; Bộ Thủy sản nhập vào Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Bộ Văn hóa – Thông tin tách ra thành 2 ngành, trong đó ngành văn hóa sáp nhập với Ủy ban Thể dục thể thao và Tổng cục Du lịch hình thành nên Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch; Cục Báo chí, Cục Xuất bản sáp nhập vào Bộ Bưu chính Viễn thông thành Bộ Thông tin và Truyền thông…
Qua nhiều cuộc sắp xếp, sáp nhập, bộ máy Chính phủ giữ ổn định từ khóa 12 (2007 - 2011) đến nay với 30 đầu mối gồm 18 bộ, 4 cơ quan ngang bộ và 8 cơ quan thuộc Chính phủ. “Bộ máy của Chính phủ đã cơ bản ổn định, mang lại nhiều kết quả trong phát triển kinh tế - xã hội. Song việc tổ chức và sắp xếp bộ máy tinh, gọn, mạnh là xu thế, là yêu cầu của thực tiễn đặt ra. Điều đó đòi hỏi chúng ta phải tiếp tục nghiên cứu, đề xuất sắp xếp, tổ chức bộ máy hiệu quả hơn” - PGS.TS Ngô Thành Can, giảng viên cao cấp Học viện Hành chính Quốc gia, cho biết.
Vừa qua, Nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 10/2024, Chính phủ đặt ra yêu cầu các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ khẩn trương thực hiện tổng kết 7 năm thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII và xây dựng phương án sắp xếp, cơ cấu lại tổ chức bộ máy theo hướng bộ đa ngành, đa lĩnh vực, giảm tổ chức bên trong, bảo đảm tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả theo đúng tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị và Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; hoàn thành trong tháng 12/2024. Điều đó cho thất thấy quyết tâm rất cao của Chính phủ trong việc sắp xếp bộ máy, tinh, gọn, mạnh, hiệu lực, hiệu năng, hiệu quả mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh thời gian gần đây.
3. “Xây dựng tổ chức bộ máy hiệu lực hiệu quả là công việc khó khăn, phức tạp, đòi hỏi sự đoàn kết, thống nhất, dũng cảm, sự hy sinh của từng cán bộ, đảng viên cùng với quyết tâm rất cao của toàn Đảng, cả hệ thống chính trị, trước hết là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể các cấp, tất cả vì một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh, sớm sánh vai với các cường quốc năm châu” – Tổng Bí thư Tô Lâm, nhấn mạnh trong bài viết “Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả”.
Công việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy cũng rất nhạy cảm, phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến mỗi con người trong từng tổ chức, nhất là trong việc đề xuất giải thể, sáp nhập một số cơ quan, tổ chức. Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ rõ “muốn vậy, phải làm tốt công tác chính trị tư tưởng, tăng cường công tác tuyên truyền trong toàn hệ thống chính trị và xã hội về chủ trương, yêu cầu, nhiệm vụ tinh gọn bộ máy trong tình hình mới”.
Chia sẻ về cái khó nhất trong tinh gọn bộ máy, TS. Trần Anh Tuấn - Chủ tịch Hiệp hội Khoa học hành chính Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, cho rằng là vấn đề đổi mới tư duy và thống nhất về tư tưởng, nhận thức. Bên cạnh là sự dũng cảm, dám vượt lên trên bản thân mình, từ bỏ các lợi ích cá nhân để vì lợi ích chung của đất nước và của dân tộc. Nếu vô tư, khách quan, công minh và biết hy sinh thì sẽ làm được, còn nếu việc gì cũng chỉ nghĩ đến lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ thì sẽ lại đi vào lối mòn “nửa vời”.
TS. Trần Anh Tuấn nêu ý kiến, tinh gọn tổ chức bộ máy cần chú ý không thực hiện một cách cơ học. Nếu chúng ta vẫn tư duy theo “lối mòn” trước đây, giảm đầu mối nhưng cơ cấu tổ chức bên trong, đội ngũ cán bộ, công chức chỉ là số cộng đơn giản vào tổ chức mới, số lượng vẫn nguyên thì gây ra lãng phí và sẽ dẫn đến câu chuyện không thay đổi gánh nặng cho ngân sách nhà nước.
“Trong đợt sắp xếp tổ chức bộ máy lần này cần thực hiện theo đúng chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm là triển khai thống nhất về mặt tư tưởng, quyết tâm chính trị cao, hành động quyết liệt và phải có lòng dũng cảm, dám hy sinh để triển khai thực hiện. Đồng thời phải đảm bảo có nghiên cứu thấu đáo, chúng ta “vừa chạy vừa xếp hàng” nhưng không có nghĩa là làm vội vàng, thiếu tính thận trọng, cẩn thận. Chúng ta phải có một cái nhìn khoa học, tổng thể và đặt yêu cầu của bối cảnh hiện nay để thiết kế cơ cấu tổ chức, tái cấu trúc phù hợp…
Nếu thực hiện đúng ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư thì sẽ đảm bảo được hiệu quả và mục tiêu đặt ra trong cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy lần này” - TS. Trần Anh Tuấn, nhấn mạnh./.