Mùa hoa biên giới

Ban vẫn nhớ hôm cùng mình đi bắt thằng Páo - một đối tượng buôn bán ma túy trong bản, khi biết Ban bị thương Hoa đã xé vạt áo của cô để băng bó cho mình. Từ hôm ấy Ban vẫn chưa có dịp gặp lại Hoa. Ban lựa mãi mới chọn được một chiếc áo màu thiên thanh, màu mà Ban biết Hoa sẽ thích, trước ngực có một dải như chiếc nơ buông xuôi.

Đường lên điểm trường bữa nay như đẹp hơn trong mắt Ban. Vừa ngắm nhìn những bông hoa ban bắt đầu nở rải rác ven đường đung đưa trong gió, Ban vừa huýt sáo những điệu nhạc vui tươi. Con đường dường như ngắn lại, khi những giọt mồ hôi chưa kịp chảy ướt lưng áo, Ban đã nghe thấy tiếng lũ trẻ ríu rít tranh nhau chạy ra đón mình từ cổng trường. Đang giờ ra chơi, nhác thấy bóng Ban dưới chân dốc, một số đứa tinh mắt trông thấy đã vọt lên trước, chân chạy, mồm reo “A, chú Ban, chú Ban chúng mày ơi!” Những đứa chậm chân hơn cũng cố chạy theo. Chúng đu bám lấy người Ban tíu tít hỏi han đủ thứ. Ban ngồi thụp xuống vòng tay ôm lấy đám trẻ, nở nụ cười thật tươi thay cho câu trả lời trước rất nhiều câu hỏi ngây thơ của chúng. Ban lấy trong ba lô ra những gói bánh kẹo chia cho đám trẻ, những gương mặt rạng rỡ, ríu rít như các chú chim non được mẹ mang mồi về tổ sau một ngày dài.

Như đang chơi trò rồng rắn lên mây, Ban đi trước, đám học sinh của Hoa bám đuôi theo sau cùng nhau bước vào cổng trường. Hoa đang đứng trước cửa lớp ngó ra, đôi mắt lấp lóa niềm vui. Được Ban cho quà, đám học trò của Hoa xúm lại chia nhau, không bám theo Ban nữa như muốn trả Ban lại cho cô giáo của chúng.

“Anh Ban nay rảnh qua chơi hay tiện đường qua thăm cô trò chúng em thế?” Đứng bên cạnh Hoa, Ly nhanh nhảu hỏi khi thấy Ban bước lại gần. “Lâu quá chả thấy anh lên, hình như có người cứ ngóng mãi sắp mỏi cả cổ rồi đấy!” Nói rồi Ly nháy mắt với Hoa.
“Con ranh, lắm chuyện, là anh ấy lên thăm lũ trẻ chứ thăm gì chị em mình!” Vừa đập vào vai Ly, Hoa vừa liếc mắt nhìn Ban nói kháy.
“Hôm nay tôi rảnh, tranh thủ lên thăm cả cô lẫn trò, được chưa?” Vừa nói Ban vừa bước vào phòng ở của hai cô giáo rồi lấy ra những gói mì tôm cất vào chỗ quen thuộc như ở nhà mình. Lấy ra chiếc áo bọc trong túi nilon, Ban ngập ngừng đến trước mặt Hoa: “Tặng em!”

“Tặng em? Nhân dịp gì thế? Sao bữa nay anh lại tặng quà cho em, hơi lạ đấy nhé!” Vừa mở to đôi mắt tròn xoe ngạc nhiên Hoa vừa hỏi.

“Hôm trước vì anh mà em hỏng mất một chiếc áo, nay anh tặng em coi như thay cho chiếc áo đó, lý do thế có được không?”
“Lý do tạm chấp nhận, được!” Hoa vừa nhận món quà của Ban vừa nở nụ cười tươi rói.

“Chị Hoa sướng nhé! Thế còn quà của em đâu?” Ly vừa trêu Hoa vừa ngó sang Ban và chìa tay ra.

“Đây của cô đây, anh quên sao được!” Vừa nói Ban vừa lấy ra chiếc gương cỡ quyển sách đưa cho Ly. Ban vẫn nhớ hôm trước Hoa điện có nói chuyện Ly làm vỡ chiếc gương chưa mua lại được, nay nhân tiện Ban mua cho cô một cái.

“Uây, anh Ban tinh thật đấy! Biết em đang cần mà mua tặng luôn mới tài. Cảm ơn anh nhé! Thôi hai người nói chuyện đi, em cho học sinh vào lớp đây!” Ly cất chiếc gương xong vừa cười vừa chạy ra khỏi phòng hô đám học sinh đang đùa nhau vào lớp.

Còn lại hai người, Ban lững thững theo chân Hoa ra sườn núi phía sau trường. Từ đây có thể phóng tầm mắt ra xa ngắm toàn bộ thung lũng phía dưới đang sáng lên dưới ánh mặt trời.
Trải dài từ sườn núi chỗ Ban đứng, một triền hoa cỏ dại đang nở những bông hoa li ti tim tím, trăng trắng xen kẽ nhau chạy suốt xuống chân núi. Kéo dài ra xa là những vạt lúa đang vươn mình lên xanh mướt báo hiệu một vụ mùa bội thu của bà con thôn bản.
Ngồi xuống phiến đá mồ côi to gần bằng cái bàn học sinh chìa ra bên sườn núi, thấy Hoa cứ có vẻ buồn buồn khác hẳn lúc nãy, Ban bèn hỏi: “Em có chuyện gì à?”

Đưa tay ngắt một chùm hoa nhỏ, Hoa nhìn sang Ban bảo: “Có chuyện này không biết có nên nói với anh hay không, cơ mà em vẫn cứ lăn tăn quá!”

“Chuyện gì mà khiến cô giáo khó nghĩ đến thế, kể anh nghe xem nào?”

“Con bé Piêu mấy nay nó bỏ học rồi anh ạ! Cái đứa còi cọc nhất trong đám học sinh ấy. Nó nhút nhát, mỗi lần anh đến nó không dám ra chơi với anh như đám bạn. Nhưng mỗi lúc anh về nó lại hỏi em về anh, nó có vẻ cũng quý anh nhưng không mạnh dạn thể hiện.”

“Anh nhớ nó rồi, thảo nào hôm nay lên trường cứ có cảm giác thiêu thiếu, hóa ra là vắng nó. Sao nó lại bỏ học vậy?”

“Bố nó chết vì ma túy rồi, giờ nó bơ vơ một mình nên không đi học được nữa. Mà anh biết không, cả bố mẹ nó đều nghiện. Mấy năm trước khi mẹ nó sinh thằng em mới được mấy tháng tuổi, người ta đến gạ cũng đem con bán đi để lấy tiền hút, chích. Đến lúc hết tiền có căn nhà rách nát cũng bán nốt. Rồi mẹ nó bị sốc thuốc mà chết tầm một năm nay rồi. Hai bố con nó chui vào sống trong hang núi ấy. Bố nó cứ bắt nó bỏ học đi kiếm tiền cho bố nó hút thuốc phiện. Mà tính nó ham học, thích đi học lắm, em động viên mãi nó mới theo học. Bây giờ bố nó chết đi, nó bơ vơ không biết sống với ai, nhà nó nghe đâu cũng chẳng còn ai thân thích. Em thương nó quá, định đem nó về đây ở với em, nuôi cho nó ăn học nên người. Anh thấy thế nào?”

Nghe Hoa kể, Ban chợt thấy sao nó giống hoàn cảnh của mình, nếu không có bà Liên chăm chút nuôi dạy từ bé đến giờ chắc gì Ban đã có ngày hôm nay. Con bé Piêu kia, giờ không còn nơi nương tựa, để nó bơ vơ giữa dòng đời này thì rồi không biết cuộc đời nó sẽ trôi về đâu. Ban nhớ lại những ngày cùng bà Liên lặn lội hết làng nọ đến bản kia, tuy vất vả nhưng bà Liên vẫn chăm chút cho mình từng bữa ăn giấc ngủ, yêu thương Ban như con đẻ. Bà Liên cũng không đi bước nữa mà dành cả cuộc đời để nuôi dạy Ban nên người, trở thành một người lính biên cương. Thế nên giờ thấy một đứa trẻ có hoàn cảnh như mình Ban không nỡ lòng nào.

“Anh tính thế này, em cứ mang nó về đây nuôi dạy, coi nó như con, có gì anh sẽ hỗ trợ. Em ở đây có nhiều thời gian cho nó hơn anh. Nếu bố mẹ em không đồng ý hoặc sau này em đi lấy chồng thì anh sẽ mang nó về nhờ mẹ anh chăm sóc. Thế có được không?”

“Ai thèm lấy chồng? Em sẽ nuôi nó, như mẹ Liên của anh đấy!” Nghe thấy Ban nhắc đến chuyện lấy chồng, Hoa mặt hơi ửng hồng ngúng nguẩy quay đi.

“Hay là thế này, nay anh cũng đang rảnh, em nhờ Ly đứng lớp. Mình xuống chỗ con bé Piêu xem thế nào. Rồi báo với chính quyền và làm thủ tục nhận con nuôi.”

“Cũng gần trưa rồi, để em nấu cơm, ăn xong rồi anh em mình đi!”
“Thế cũng được!”

Ban phụ giúp Hoa nấu cơm. Đến giờ ăn trưa Ban cùng hai cô giáo với lũ trẻ bê ra một xoong cơm, một nồi to canh rau rừng nấu với mì tôm, thịt hộp Ban mang lên. Nhìn đám học sinh chen chúc nhau, đứa mang mèn mén, đứa mang cơm nắm với ít muối rang, sang hơn có đứa có ít muối lạc, muối vừng ngồi xúc ăn ngon lành. Thi thoảng lại có đứa mang bát lại xin cô giáo chút canh, nhìn chúng húp xì xoạp một cách vui vẻ, thích thú, Ban chợt thấy cuộc sống nơi đây tuy còn khốn khó nhưng vẫn thật sự ấm áp. Đối với lũ trẻ, bữa ăn chỉ cần có thêm chút gia giảm thôi là chúng đã cảm thấy hạnh phúc lắm rồi. Ban chợt thấy chạnh lòng khi thấy đâu đó vẫn có những bữa ăn sơn hào hải vị thừa mứa bỏ đi.

Ăn cơm xong Ban và Hoa lên đường đến chỗ Piêu. Phải vượt qua hai con suối, một ngọn núi, rồi khi đến chân Nậm Mo Phí lại phải leo lên một con dốc cao nữa mới tới nơi. Thế mới biết mỗi lần đến trường của một đứa trẻ nó vất vả như thế nào. Ban vừa đi vừa nghĩ về những ngày đi học của Piêu với đôi bàn chân nhỏ nhắn, vóc dáng nhỏ bé, gầy còm như thế mà vẫn chịu khó vượt qua để đến trường.
Đi qua một sườn dốc với một ngôi nhà nằm chơ vơ rách nát, Hoa bảo Ban: “Đây là ngôi nhà trước kia của gia đình con bé Piêu, nhưng giờ bán cho ai rồi không biết, mình phải đi sâu vào tận hang đá trong núi kia mới đến chỗ nó đang tá túc.”

Có lẽ phải rất lâu sau Ban mới có thể quên đi được cái cảm giác ban đầu khi bước chân vào hang đá mà Hoa bảo ấy. Một thứ mùi muốn làm người ta nôn mửa. Nó hỗn hợp của mùi hôi hám, mùi thức ăn ôi thiu, mùi khen khét của giẻ rách, nilon bị đốt cháy, kết hợp cả cái mùi của bệnh tật lâu ngày còn ám lại. Trần hang thấp không đủ để một người lớn có thể đứng thẳng đi vào, muốn vào trong phải khom lưng, quỳ gối, gần như phải bò.

Khi thấy Ban hơi nhăn mặt vì sự hỗn tạp nơi đây, Hoa bảo: “Anh mới vào đây thấy thế này đã kinh rồi, chứ mấy bận lên đây em chết khiếp lên được ấy. Cái hang này là chỗ chuyên cho một nhóm người tụ tập hút, chích đấy. Chính quyền làm gắt, mấy bận đốt, chúng bỏ đi kiếm chỗ khác. Chỉ còn bố con nhà Piêu chẳng có nơi nào để đi cứ loanh quanh rồi lại về đây bám trụ. Anh không biết đâu, có lần em lên nhìn đám người nằm lăn lộn trong đống chăn đệm, nilon, giẻ rách cáu bẩn trong cái hang nhờ nhờ tối, trước mặt là ống tẩu, điếu cày và chút cơm thừa, canh cặn không biết kiếm ở đâu về, em run hết cả người. Muốn đi không được mà ở lại cũng không xong, đành đánh liều vào gặp bố con cái Piêu. Khi biết em là cô giáo cái Piêu, cũng không thấy ai làm gì em cả. Trong hang chỉ có đôi ba manh chiếu rách, vài cái ống bơ đun nước xái thuốc phiện, không có cả nồi niêu nấu nướng gì. Trời lạnh thì họ đem nilon, giẻ rách ra đốt để sưởi, lắm khi khói phủ hết cả hang, ai nấy ho sặc sụa. Không có tiền mua thuốc thì lấy ống tẩu cũ luộc lên thứ nước đen đen của nó mà xì xụp húp cho đỡ nhớ thuốc phiện. Người thì lở loét, người thì đau đớn vật vã!”

Nghe kể mà Ban cũng thấy sợ thay cho Hoa. Bỗng nhiên nghĩ đến điều gì đó Ban chợt thấy rùng mình i. Ban nhắm chặt hai mắt lắc lắc cái đầu một lúc rồi mở choàng mắt ra như nhìn vào một nơi vô định. Ban nhớ đến những tháng ngày cùng anh em của đồn A Pa Chải lặn lội khắp rừng sâu núi thẳm để phục bắt những kẻ buôn lậu thuốc phiện gieo rắc cái chết trắng thâm nhập qua biên giới. Ấy thế mà vẫn không thể ngăn chặn hết được cái vòi bạch tuộc đang âm thầm vươn xuống tận nơi đây để lại biết bao hệ lụy đáng buồn.
“Anh sao thế, khó chịu à? Nếu khó chịu thì để em vào cho!” Thấy thái độ của Ban như vậy, Hoa dò hỏi.

“Không, anh không sao, để anh vào cùng em!”

Bò vào một đoạn hai người thấy dưới bóng tối lờ mờ một thân hình nhỏ bé đang đắp tấm chăn mỏng, rách lỗ chỗ nằm co quắp trong góc hang ẩm ướt. Phía trên còn một bát cơm với quả trứng và vài cái chân hương đã tàn.

“Piêu, Piêu…” Vỗ nhẹ vào đống chăn Hoa khẽ gọi.

Đống lùng nhùng trong chăn chợt động đậy thò ra mái tóc bù xù, đôi mắt hơi he hé nhìn người trước mặt. “Cô giáo ơi, con đói!” Khi nhận ra Hoa con bé uể oải nói, giọng mệt mỏi.
Ban bò vào nâng con bé dậy, lấy cái bánh giắt theo người đưa cho nó. Hoa cầm sẵn một chai nước sợ nó nghẹn.
Rũ bỏ tấm chăn rách khỏi người, con bé Piêu run rẩy nhận cái bánh từ tay Ban rồi nhồm nhoàm ăn. Cả người nó bốc ra mùi hôi hám, ẩm mốc.

“Con ăn đi rồi về với cô chú, từ giờ cô chú sẽ nuôi con, con có muốn ở với cô chú không?” Vừa nhìn con bé Hoa vừa ướm hỏi.
Con bé gật gật cái đầu, cầm chai nước Hoa đưa tu ừng ực.
Sau khi đưa con bé ra khỏi hang, tìm xuống con suối tắm rửa sạch sẽ, thay cho nó bộ quần áo khác, Hoa và Ban thu dọn những gì còn sót lại của Piêu cho vào một cái túi. Piêu có vẻ đuối sức, Ban bèn ngồi xuống cho cô bé bám lên cổ mình rồi cõng nó. Đôi bàn tay nhỏ bé của nó quàng lên cổ Ban, chợt trong lòng anh dấy lên một xúc cảm kỳ lạ.

Lúc này đã sâm sẩm tối, mặt trời đang tìm đường trốn ra sau dãy núi cao nhất. Trên đầu hai người đâu đó một khoảng mây trắng bồng bềnh kéo đến.

Hoa và Ban rảo chân bước vội khi con đường phía trước bắt đầu nhập nhòa trong đám sương mù. Hai bên đường những cánh hoa ban trắng muốt đang rung rinh trong gió như tiễn bước hai người xuống núi. Lại một mùa hoa của vùng đất biên cương này bắt đầu chúm chím nở làm xao động lòng người.
Chỉ ít ngày nữa thôi những cánh hoa ấy sẽ bung nở trắng rừng./.

Truyện ngắn của Nguyễn Công Đức