Giám sát biểu diễn nghệ thuật Ca Huế, sản phẩm du lịch độc đáo trên sông Hương
Để phát huy hơn nữa hoạt động quản lý, tổ chức và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch độc đáo trên sông Hương phục vụ du khách, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế vừa ra Quyết định số 21/2024/QĐ-UBND về việc Quản lý và tổ chức hoạt động biểu diễn Ca Huế.
Ca Huế, sản phẩm du lịch độc đáo trên sông Hương
Theo các nhà nghiên cứu, cùng với ca trù miền Bắc và đờn ca tài tử Nam Bộ thì Ca Huế là một trong ba thể loại nhạc đạt trình độ phát triển bậc nhất trong kho tàng âm nhạc truyền thống Việt Nam. Ca Huế là một thể loại âm nhạc cổ truyền của xứ Huế được hình thành từ sự kết tinh giữa âm nhạc dân gian và âm nhạc cung đình Huế đến nay đã hơn 300 năm.
Ca Huế đã được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch xếp hạng Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và ngày nay Ca Huế là một sản phẩm du lịch đặc trưng độc đáo của Cố đô Huế bởi được biểu diễn trên thuyền rồng nổi trôi bồng bềnh trên sông Hương. Theo đó, cứ khoảng 16h chiều hàng ngày tại Bến thuyền du lịch Tòa Khâm (49 Lê Lợi, TP Huế) trở nên nhộn nhịp hẳn bởi khách du lịch qua lại, cảnh các chủ thuyền rồng chuẩn bị và các nghệ sỹ Ca Huế tập trung để lên thuyền biểu diễn. Khi TP Huế bắt đầu lên đèn và cầu Trường Tiền lấp lánh sắc màu cũng là lúc những chiếc thuyền rồng lần lượt rời bến, chầm chậm ngược dòng Hương Giang để bắt đầu một đêm ca Huế.
“Nghe Ca Huế là một thú tao nhã vì không gian trình diễn là trên một con thuyền rồng to và dài, đầu rồng như muốn bay lên; sàn gỗ bào nhẵn, mui vòm trang trí lộng lẫy. Đêm xuống, màn sương dày lên. Trăng lên, gió mát. Gió mơn man dìu dịu. Dòng sông Hương gợn sóng. Con thuyền bồng bềnh”. Đó là một trong những đoạn trong bài viết “Ca Huế trên sông Hương” đăng trên báo Người Hà Nội của tác giả Hà Ánh Minh và được đưa vào sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 7.
Hiện nay, ngoài các lăng tẩm của các vua chúa triều Nguyễn thì hoạt động Ca Huế trên sông Hương (TP Huế) đang thu hút, hấp dẫn khách du lịch đến với Cố đô Huế. Thừa Thiên Huế đã cấp thẻ hành nghề hoạt động ca Huế cho hơn 450 ca sĩ và nhạc công, rung bình mỗi năm có hơn 15.000 suất biểu diễn ca Huế phục vụ hơn 350.000 lượt khách nghe ca Huế trên sông Hương hoặc tại các cơ sở dịch vụ du lịch cùng như một số địa điểm khác trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên – Huế.
Giám sát hoạt động biểu diễn Ca Huế
Để quản lý và tổ chức tốt hoạt động Ca Huế phục vụ khách đạt yêu cầu và tạo sản phẩm du lịch đặc trưng của Huế, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế vừa có Quyết định số 21/2024/QĐ-UBND ngày 3/5/2024 về việc Quy chế Quản lý và tổ chức hoạt động biểu diễn Ca Huế tại tỉnh Thừa Thiên Huế.
Theo quy chế, Ca Huế thính phòng là các bài bản Ca Huế, có thể kết hợp một số làn điệu dân ca, ngâm thơ, hò vè Huế gồm các yêu cầu như có ít nhất 8 diễn viên, nhạc công và có ít nhất 4 trong 5 loại nhạc cụ là đàn Tranh, đàn Tỳ bà, đàn Nhị, đàn Nguyệt, đàn Bầu hoặc ngoài ra có thể có nhạc cụ Sáo, Phách cùng các loại nhạc cụ khác phù hợp với chương trình biểu diễn Ca Huế. Thời lượng biểu diễn tối thiểu 50 phút (không tính phần dịch ra tiếng nước ngoài đối với các chương trình biểu diễn dành cho khách người nước ngoài) và có người điều hành chương trình.
Ca Huế trên sông Hương bao gồm các bài bản Ca Huế, có thể kết hợp một số làn điệu dân ca, ngâm thơ, hò vè Huế, ca khúc có nội dung về Huế gồm các yêu cầu là có ít nhất 7 diễn viên, nhạc công khi biểu diễn trên thuyền nhỏ (thuyền đơn) với lượng khách dưới 15 người và ít nhất 8 diễn viên, nhạc công khi biểu diễn trên thuyền lớn (thuyền đôi) với lượng khách 15 người trở lên. Có ít nhất 3 trong 4 loại nhạc cụ là đàn Tranh, đàn Tỳ bà, đàn Nhị, đàn Nguyệt và ngoài ra có thể có nhạc cụ là đàn Bầu, Sáo, Phách và các loại nhạc cụ khác phù hợp với chương trình biểu diễn Ca Huế trên sông Hương.
Thời lượng biểu diễn tối thiểu 50 phút (không tính phần dịch ra tiếng nước ngoài đối với các chương trình biểu diễn dành cho khách người nước ngoài) và có người điều hành chương trình.
Chương trình biểu diễn Ca Huế phải được Sở Văn hóa và Thể thao thẩm định, chấp thuận tổ chức biểu diễn theo quy định tại khoản 1 Điều 10 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của Chính phủ quy định về hoạt động biểu diễn nghệ thuật. Hoạt động biểu diễn Ca Huế từ 8h – 24h và điểm bán vé nghe Ca Huế bố trí tập trung tại Bến Toà Khâm, phải niêm yết giá vé đã đăng ký tại cơ quan thuế đối với chương trình biểu diễn và vé bán lẻ để du khách rõ, lựa chọn trong quá trình tham gia nghe Ca Huế.
Trang phục biểu diễn của diễn viên, nhạc công, thuyền trưởng tham gia hoạt động dịch vụ Ca Huế phải mang bảng tên (được cấp theo chương trình biểu diễn), trang phục áo dài truyền thống phù hợp với thuần phong mỹ tục của dân tộc và văn hóa Huế…
Không gian phục vụ biểu diễn Ca Huế phải đảm bảo tính trang trọng phù hợp với nội dung biểu diễn Ca Huế và mang đậm đặc trưng văn hoá Huế. Ca Huế trên sông Hương biểu diễn trên thuyền thông thoáng, đảm bảo vệ sinh, các mặt hàng lưu niệm bày bán trên thuyền phải được bố trí khu vực riêng và không làm ảnh hưởng đến chương trình biểu diễn, phải được niêm yết giá công khai…
Biểu diễn Ca Huế trên sông Hương là cầu từ Trường Tiền đến cầu Dã Viên và vị trí neo đậu khi biểu diễn đảm bảo khoảng cách tối thiểu giữa các thuyền là 50m, lắp đặt từ 2 - 3 camera giám sát tại khu vực biểu diễn (có lượng lưu trữ dữ liệu tối thiểu 7 ngày) được kết nối với hệ thống thông tin của cơ quan quản lý Sở Văn hoá và Thể thao…