Phát hiện con đường cổ nghìn năm tuổi ở Thánh địa Mỹ Sơn
Hiện, các chuyên gia chưa thể xác định chính xác tên gọi, chức năng, niên đại và chiều dài của con đường, nhưng có nhiều chứng cứ có thể xác định đây là con đường chính mà người Chăm xưa đi vào Thánh địa Mỹ Sơn để hành lễ, chứ không phải con đường du khách đang đi hiện nay.
Ban Quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn, tỉnh Quảng Nam vừa công bố thông tin bước đầu kết quả thăm dò, khai quật phế tích kiến trúc đường dẫn ở phía đông tháp K thuộc quần thể Di sản Văn hóa thế giới Mỹ Sơn. Một lối vào bí mật dẫn vào phía Đông tháp K, có niên đại hàng nghìn năm đã được tìm thấy trong cuộc khai quật, khảo cổ lần này.
Các nhà khảo cổ đã lật tung khoảng 220m² đất để làm rõ việc có hay không trong quá khứ từng tồn tại một tuyến đường dẫn từ tháp K vào trung tâm Khu đền tháp Mỹ Sơn.
Về di tích, các hố khai quật phát hiện cấu trúc một đoạn kiến trúc đường dẫn phía đông tháp K. Con đường này có niên đại hàng nghìn năm. Kết cấu là đường đất dầm chặt, rộng 9m, dài hơn 150m, nằm ở khu vực phía Đông tháp K dẫn vào các khu tháp E - F ở sâu bên trong quần thể di tích Mỹ Sơn.
Con đường dẫn từ phía đông tháp K hướng vào các khu tháp E - F ở sâu bên trong thung lũng Mỹ Sơn. Tường bao được xây dựng bằng cách xây, xếp gạch thành hàng đôi ở hai bên, giữa nhồi thêm gạch vỡ. Tường có móng dưới to, sau đó xây thu dần lên mặt trên với chiều rộng mặt trên khoảng 0,46m.
Căn cứ vào lượng gạch bị đổ trong các hố thăm dò, khai quật, có thể nhận định bức tường này không xây cao, mà chỉ như một bức tường phân chia giới hạn không gian phía trong và phía ngoài con đường trong cùng một không gian thiêng của di tích.
Những di vật trên tiếp tục củng cố nhận định kiến trúc đường dẫn có niên đại thế kỷ XII, tương đương với niên đại tháp K.
Hiện, các chuyên gia chưa thể xác định chính xác tên gọi, chức năng, niên đại và chiều dài của con đường, nhưng có nhiều chứng cứ có thể xác định đây là con đường chính mà người Chăm xưa đi vào Mỹ Sơn để hành lễ, chứ không phải con đường du khách đang đi hiện nay.
Với kết quả nghiên cứu cập nhật trong đợt công tác này, các nhà khoa học kết luận rằng đây là con đường thiêng - con đường dẫn thần linh, vua chúa và tăng lữ Bà La Môn giáo đi vào không gian thiêng Thánh địa Mỹ Sơn. Dấu tích của con đường thiêng hay con đường hành lễ liên quan đến các nghi lễ Ấn Độ giáo đã được các nhà khảo cổ phát hiện ở một số địa điểm có tính chất tương tự khu đền tháp Mỹ Sơn./.